GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKËS SË KOSOVËS / Nr. 23 / 12 GUSHT 2022, PRISHTINË
29
LIGJI NR. 08/L-148 PËR RATIFIKIMIN E “MARRËVESHJES SE PARTNERITETIT PËR KORNIZËN FINANCIARE NDËRMJET REPUBLIKËS SË KOSOVËS DHE
KOMISIONIT EVROPIAN PËR MARRËVESHJET PËR ZBATIMIN E NDIHMËS FINANCIARE TË UNIONIT PËR KOSOVËN NË KUADËR TË INSTRUMENTIT TË
PARA-ANËTARËSIMIT (IPA III)”
LIGJI NR. 08/L-148
PËR RATIFIKIMIN E “MARRËVESHJES SE PARTNERITETIT PËR KORNIZËN
FINANCIARE NDËRMJET REPUBLIKËS SË KOSOVËS DHE KOMISIONIT EVROPIAN
PËR MARRËVESHJET PËR ZBATIMIN E NDIHMËS FINANCIARE TË UNIONIT PËR
KOSOVËN NË KUADËR TË INSTRUMENTIT TË PARA-ANËTARËSIMIT (IPA III)”
Kuvendi i Republikës së Kosovës;
Në mbështetje të neneve 18 dhe 65 (1) të Kushtetutës së Republikës së Kosovës,
Miraton:
LIGJ PËR RATIFIKIMIN E “MARRËVESHJES SE PARTNERITETIT PËR KORNIZËN
FINANCIARE NDËRMJET REPUBLIKËS SË KOSOVËS DHE KOMISIONIT EVROPIAN
PËR MARRËVESHJET PËR ZBATIMIN E NDIHMËS FINANCIARE TË UNIONIT PËR
KOSOVËN NË KUADËR TË INSTRUMENTIT TË PARA-ANËTARËSIMIT (IPA III)”
Neni 1
Qëllimi
Qëllimi i këtij Ligji është ratifikimi i “Marrëveshjes së Partneritetit për Kornizën Financiare
ndërmjet Republikës së Kosovës dhe Komisionit Evropian për marrëveshjet për zbatimin e
Ndihmës Financiare të Unionit për Kosovën në kuadër të Instrumentit të Para-anëtarësimit (IPA
III).
Neni 2
Ratifikimi i marrëveshjes
“Marrëveshja e Partneritetit për Kornizën Financiare ndërmjet Republikës së Kosovës dhe
Komisionit Evropian për marrëveshjet për zbatimin e Ndihmës Financiare të Unionit për Kosovën
në kuadër të Instrumentit të Para-anëtarësimit (IPA III)”, konsiderohet e ratifikuar me hyrjen në
fuqi të këtij ligji. Marrëveshja dhe shtojcat e saj janë pjesë integrale të këtij ligji.
Neni 3
Hyrja në fuqi
Ky ligj hyn në fuqi ditën e publikimit në Gazetën Zyrtare të Republikës së Kosovës.
Ligji Nr. 08/L-148
28 korrik 2022
Shpallur me dekretin Nr. DL-263/2022, datë 10.08.2022 nga Presidentja e Republikës së
Kosovës Vjosa Osmani-Sadriu
_____________________________
*Tabelat e Ligjit nr. 08/L-148 “Për Ratifikimin e Marrëveshjes së Partneritetit për Kornizën Financiare ndërmjet
Republikës së Kosovës dhe Komisionit Evropian për marrëveshjet për zbatimin e Ndihmës Financiare të Unionit për
Kosovën në kuadër të Instrumentit të Para-anëtarësimit (IPA III)” bashkangjitur me ligj janë publikuar në web faqen e
Gazetës Zyrtare (gzk.rks-gov.net)
MARREVESHJE E PART}'IERITETIT
PER KORNIZEN FI].{ANCIARE
NDEITMJET
KOMISIONIT EVROPIAN
DHE
KOSOViIS'
rEnragEsu,tR NGA
QEVERIA E
KOSOVES
PER
Nr.qRRiivBsHJET spECIFrrn pntn zBATIMTN r Ivlturr,tiis
FTNANCTAITE rii urrtourr pEn rosovEts NE xua-oEn rE
TNSTRUT\{ENIII piiR nqnrnnnE rE pana-nruErnRiist l.t tr 0 PA rrr)
' K) emcrti$ Eshtd pa para€jykiur ndaj qEndrio;eve nrtri s6rusin dhe Eshte De perputlre nle Rezoluten 124411999
tE I.:S td OKB dhe Opiniolin e CJND-sE pa shpallien c prvarEsise saj Kosovbs.
TABELA E PERMBAJTJES
SEKSTONI I DTSPOZITAT L PERGJTTHSIT'\{E...'-..-..-.-....-.--.----'
Neni 1 lntelpretimi
Nerri 2 Prvtel.shulElia e piesshnre dhe boshlliqet e paqEllinrshnre """
Neni 3 P6d{ufizimet..-.....
lfeni 4 Q6llimi dhc frrshivcprinri.'--'.-
Neni 5 Parirnct c pdrgiithshnrc p€r ntlihntirt financiale nC ktrad6r tE IP'{ lII
Roli i Koordinetorit Konrb6tal ri IPA-s.---...-..---.-..--...-.
Mero(lrt c zbfl timit.-....--.-..-'..'''-.....-.
MarrEveshjet e fi nantinrit-....-'..-..-----
Nenig Marr6veshjelsclSEKSIO\ I II RREGUI,I,,{T Pi;R NI ENAXHIM INDIREKT NGA PEII..T'J'UE,SI I IPA II I.1
5
5
Ncni 6
Ncni 7
Neni 8
5
6
1
8
8
9
9
0
TITULI,I T SIS1 EMET I] NTtrNA-\f]TMI-I' I)Hl] I(ONTROLLIT
Neni 10 'fhemclimi i strrrktur-ave dhe autolileteve nga p€rfitrresi i IPA lll p6r'menaxhimin
10
l0indireh( nga :r a e pdrlituesit te IPA lll
Ncni lI Funksionct dhe pet'giegiCsitd € stt'rktttrave dhc auloriteleve""""""""
TITULLI tr DISPOZITAT SPD.IEIKX ND LIDH.Ttr ME BESI}4IN E DtrTYR VI! PER
ZBATIMIN I BU)CIE'r'IT PfIU,ITUESIT Tii IPA III .'...................
Kushtet per t'ia besuar pilrfilucsit 1€ IPA III tletyrat Pcr-zba{inrin e bnrlretit """
t1
11
tl
13
1-3
l6
14
L4
l4
16
t6
16
Neni 12
Neni 13
Neni 14
SIKSIO
-TITI]LL
Nerri I8
Besimi i detyt?ve te zbatimit te buxhctit
Masat nd r ast 1E uospaj trreshm6ris6 sd Sh Dl{trrCs Me axltuesc dhc Arrtot'itetcYc
IYlenalbuest tlhe Orgaueve tE NdErmictme me nenin 12(2) dhe (3) dhe Shtojcen B
Neri 15 Pez llimi ose nderplerja c pjes€ve tE mal't.6Ycshjc t' financimit ni lidhje me
detyrat e besuala te zbatirnit t6 biu(hetit-....-...'........."'
SEKSIONI III RRNGULLAT PTR PROGRAMIM
Nenil6 Programirniindihm6s'.-...---'-.-...
Neni lT lVliratlmi dhe ndryshimet e pl?9r.meve.."."""""-"""'-'
iflIV RREGULLATPERZBATIM
I I RREGULLAT DITE PARIMDT ]i PERcIrnsnur pER ZBATTM
Procedurat e prokuriDrit, ptocedrrrat e rthlniqs sC gr-antevc dhc Procedul'at e tjera
Ncni 19 Rregullat mbi shtetusinE dhc origiinErr par pr-okurinret, grantet dh€ proeedu[at e
tjer? te dh6rics,-.
Pjes6rnarrja ni progranrct dhe agieocitd e Unionit
Parimet e zhalimit p€r nrhEshtetjtn buxhetole p€r pErfitlesir e IPA III
,7
18
18
l9
79
Neni 2O
Neni 21
Neni 22 Parinrel c zbatimit p€r binjakczimin
Neoi 23
Nerri 24
Inforrrracioni. publiciteti dhe tr:tnsparencrl-."...,---'- """'----'-'-" 19
Konrunil1'IT['LLI II TRANSPARENCA DHE \'I2I8tLITETI...................'
'I'ITTTLLI m MtsRO.ITJA li Tii DITENAVE DH E KoNFIDENCIzLLITETI......-....-...--.-....-.-.--.20
NeIi 25 Mbrojtja e te dhanaYe '--..---.-- """"'""""""""" 20
Nerri 26 Ko n litlencilliteti . """"""""21
TITUI,LI ry- LEJIMI I OBJEKTEIIE/AMBIf,NTEVE DHE TATIT{IVtr..............,....................21
Neni 27 IJejirni i ohjekteYe/ambieltevc ptr zbatimir e progranreve dhe ekzekutimin c
konlratlYe .--.-,-..-- "-""--""-"21
Ncni ?8
SIi,KSIGN I V
Rr-egrrllat ptr taksat, detyrimet doganore dhe tarifat tjer-a fiskale.-..-'---...--..'.-'.'-.'' 23
n-ruci;lr-.,rr piin N.t exax rl-lrflr'{ FTNANCIAR Tii NDtrI$tEs sE ]I'A ill
26
DrsPozlrAT E PEnCrrrgsrlle ----..--.------26
PranreshnrCrir e shpenzimeve -.-.-.... ......--""--.26
BashltEfirrrrncimiipr-ogrtnrevet[IPAIU.-.-.--....'--...--.- -....'.'-"-"'?.6
I
].ITULLI T
Neni 29
Neni
-:0
TITII]-LI RREGULLAT NE I,tT,H.Itr MF: MENAXHIMIN I.NDIREKT NG,{ PERFITUESI
I IPA III ...-.2't
Neni 3I Rregullat specilike p€r prlnucshmirirE c shpenzinrer.e p6l IPARD.,.....,
Neni 33 Pagesat e l(ontributit te Unionit
21
27
27
Neni 40 Rihuperirrri i lbndeve...-.-..
Neni 41 Rregullinrct linanciare nga p6rfitursi i IPA III
Neni 42 Procedunrt pcr ckzanrirrimin tlbc pranimin e ilogarive.,...-
Neni 43 Korrigiimet finatrciare nga I(omisioni--...-..-----..-...------..-.....-
Neni 44 I'rucedura pEr korligiirnet finauciare -.------.--.-.- ..-.--.---,.-.-.-..-.-...-.33
Neni 45 RishfiytEzinri i kontlibutit tU finionit-..-.,-.-............. ............-..,-.-..33
33
TITI'LLI III MBYLIJA T] PROGRAIT{I]'A?O NJI PJESE TE PROGRAM]T 34
Mbyllj:r e progr?mit osc e nid pjcsc tE pr'ogrami 16 zbatual n6n menaxhirnin
indirekt td l,tr'fituesit ta IPA ll I --.....-,.--.-.. -..........- -.-.-,-..-.-...-......-- 3.1
Mbyllja e programit ose e Djd pjese ti plogmmit tE 7-batuar nar menaxhim di[ckt
dhe menarhinrin intlirclrt rne srrbjektet qi janE tC ndrashme nga pirlituesi i IPA
III 34
Neni 49 Ruajtja e rlokumenteve --...--...--........ -.-....,..-.....34
TITULLI TV IVIBTKTQ}T,JA, KONTROLLI, AUDI'I'IMI DIIIi MBROJ -JA E INTtrRESAVII
FTNANCIARE.....
--.-.........34
Neni 50 Mbik6qyl ja, kontrolli tlhe auditimi nga KomisioDi, Zyra Dvropianc Kund6r
MashtlinritdheGjykataEvropiaDeeAoditoreve-.----,-,, .------...34
Neni 5l Mbrojtja e inleresave finaucialc ti Unionit...,.. ----.--..........-........37
SEKSIONI YI MONITORIMI, WI,RESIMI DII[, RAPORTIMI 39
TTTULLI I MONTTORIMI 39
Neni 34
Neni 35
Neni 36
Neni 37
Ncni 38
Neni 39
Neni 58
Neni 59
Neni 60
3I
3I
3l
37
Ncni 47
Neni 48
Ncni 53 Komiteti sektorial i nronitorimtt 40
TITLILLI VLERES
'
I!'I 4t
Neni 54 Vter-tbimi i ndihmiis s€ IPA lll 4t
Neni 57 P€rliufizime shtesE tE rapoltimit -.-.--..-- 42
Gjrrha dhe fot'mati ...-...-......... ---.-----,--.-.,.,..-..-...43
Kelkesat c pdrgiithshrrrc td ralmrtimit nga I(KIPA--,....-...----.-.......-.-.-...............--....43
KErkesat e raportimit rrga KIOPA nE meraxhinin indirekt nga p6rhtuesi i I-PA fII
44
Neni 6l Karkcsat e raporlimit nga ZKA nE menaxhimir indirekt nga parfitrresi i IPA lII44
Neni 62 K[rkes:rt e Iapodimit lrgrt Autolitctct lllcnaxhrrcse nii mcnaxhinrin indireht nga
plrfituesi i tPA lIl 45
Neni 63 KGrkesat e r.ltportiorit ngr Atrlr,,'iaeli j Auditinrit nt nlenarhimin indirekt uga
pdrfituesi i IPA IfI 45
SEKSIONMI DISr OZITAT M BI PIiOGRAIVIET E BASHfi EPIINIMIT I\'DERKUTTTAR
46
TITULLI I DISPOZITAT E PiIRCJITHSIIME ..-............46
Neni 6,1 Format e hashk€prruimit ndtlkufitar -..-.--....-.- ...-.--...--...,.-.-,-.-.-.,46
Neni (i5 PErkrrlizinrt shtesE pdl bashktpunimin ntl6rlnrlitar...-. ----.---...-.- 46
2
Nrni 66 B:rshk irtancinri """"-""""1'l
tl'r'u LLl ll RnDGtlLL.A.T PiiR PROGIIAIvIIl}r.....-----..---'--.-..'... .----.-..-""""' '1./
Neni 67 Pr.ioritctci lernatikc dhe pEn;crrdrinri i lrasbliiprrninrit rtrlir'lcrfital tE IPr\ lll.-'-..47
Ncni 68 i\'lbrrlirni qleografil(....'.....-......--.......-. """""""'47
IrErgetilja. vle!.Gsinri. miratiori rlhc rtlryshinri i Pt'ogr?r,el'e tii b;rshli6punirrtit
od tl.ku fi tar .........-
I\4arrEveshjet dypaltshe urlirrnjet p(r'fitucsYt td IPA III pdl metrarhinrin c
progranrcve tE basltr6pulrinrit ndEl.l.xfitar t€ zb:ttual'a nii 0rcnirrhimin irrrlir.elit..
TI'I U LLI I II ()I'I'R.1CI0N[T
Neni 69
I\'eli 70
Neni 71
Neui 72
Ncni 7.1
Neui 82
Nerri 83
Neni 84
Ncni 85
Ncni 86
Neli 87
Neni 88
Neni 89
Nerri 90
Neli 91
47
48
49
4'
49
5tl
5U
5tt
Ptrzgicdlja e opclircioneve
P[l fit resit ......-..---
Asistellca lehnil(e -....-......-...
Neni74 Men)'r'atezbxtimit...........'.........--..--
TITULL1 \/ STIIU](T'UII,AT DI{E AU'i'ORITDTET E PN'XI&{}lIT I)ITE PiRCJEG.I i]SI1 i
TITULLI IV ZBATIMI
NcIi 80 Rtlport€t r'.ietol'c dhe pErluntlinrtare tE zbatimit
SEJ(STONI VIII I)ISP0ZTTA'T PIJRFUNI)IMT,{R[......."'
tr 'tYtu . 50
Ncui 75 Slt'ul(auln{ ilhc altl{,ritetel ptr nrenarhirlin c I}NIi-sE-"-" "-""'-- \ll
Neni ?6 Strlllit[l'at e bashl(tprnimil rrtlilrliufit:rr tl}e -A.tttoriteti ivIer:txhucs 5l
Neni 77 Autoritcti i Anditinril...'....-.. -'--"'----"-"'-"" 52
Neni 78 I(onritcti i P€r'baslrli€t Morritorncs (KPl\{)---.. """"""-"-""""""" 51
Neni 79 Sel(retali:rli i PElbaslkdt 'ftkrtik (SPT)
Neni 81 Komunikirui ..."...
55
55
55
58
58
58
Konsultimi...-......- -'--""""' 55
Ligji i zbatrreslrEm, zgiitlhja e nrosmat'r'Eveshicve...--'-- """-"""" 55
fy{s5p111'16r,e.chjet rne palet e treta.'. -"-"'-"""57
ZbatlreshrnErifl e nrarrEvesljes korDizi tE IP-A II
Ndryshimi.---........
Pezullinri nga Konrisioni dhe ad€rprcrja -.--.-..
Masat liufizuesc ti BE-sE
5ll
5'
5ir
SHTOJCA A
--.....-....------.--.-.
EIr"'r! Bpokllar! nq!*tEll!1ed.e
SIITOJCA B
""----'-'Er
ror! Booknradr rtot tlclirred.?*
SHTOJCA C .:=.:...*....'...-- -...-.-.-..-.. [1gr'! Booiinialiltot tlqjlried ${l
SHTOJC,A D..,....
rol! lJ,.rollr rrot tlefittcd.$3
SHTOJCA 8....... --..-.-.......-,--.Er,)r-!-BoqlriLlk!gll!!h]!q48$
SETOJCA F.......
En or! llooL!-uark not dcfincd.iI3
SI{TOJCA G
SHI'O.ICA II
jld_d.9{i
Enor'! f-]onlinmrk not deIilerl.r]9
ruri [JocLcrart not
I
I
I
t
J
Komisioni Evropian. L-Etu e tutje i referuar si 'Komisioni', qE vepron pdr Basb.kirnin Evropian
dhe n0 emdr td tij
nd nj€r€n anE.
dhe
qcveria e Kosov€s. qe veprcn ne eorer te Kosovds, kdtu e tutje e referuar si 'p€rfituesi i lPzl
nI'
ne anen tjeter,
dhe se baslrh td referuara si 'PalEt'
Duke pasur parasysh q€,
(t) Rregullorja IBE) 2)2lll52g e Pariamentit Evropian dhe e Kcshilliti ('Rregullorja e
IptllI,) pe$en baz6n ligjore pdr ofrimin e nd1hmds financiate pdr p€rfituesit e lisfllar
ne Shtojcen I te fuegullores se IPA III ('perfituesit e IPA III').
(2)RregulltlrjaeIPAIlIs},nolrtenrb€s}rtesdpelfrtuesitelPA]Ilnijmiratinrindhe
zbat]nrin
-e
r.eformave politike, institucionale, ligiore. adruinistrative, sociale dhc
ekononrike te kgrkuat a nga k€ta pdrfihres pEr t'iu pErmbaitttr vlctave te lillionit dhe
per le an ihlr p€rafriu progresiv me n'egullat, standardet, politikat dhe praktikat
i, actlt.tis, -in) e Unio.it me syrinri, pdr t'u ao€ta$suar n€ Urtion, duhe kontribtrar'
k€slrtu nE stabilitetin, sigulinE dhe prosperitetin e tyte.(3) Sipas nenit 9(I) tE fuegullores sd IPA III, Kapitttlli [I i Titu]lit II le Rregulk'rres (BE)
ZtjZtOql? ('Rreeullorja NDICI), me perjashtin tc nenit 28(l) td asaj rregulloreje,
zbatohet per Rregulloren IPA III.(4) Neni 130 i fuegullores (BE. Euratonr) 20181rc46 te Pallamentit Ewopian dhe t€
Keslrillit3 (,R:.egullorja Financiare') i lejon Komisionit td themelojE marreveshje te
partncritetit per komizdn financiare p€r njd bashkepunim afatgiate n]e p€rfituesit.(-5) ir4e tS an-;"tor 2021, Kornisioni miratoi nid Rrcgullore TSatuese t€ Komis.ionit (BE)
2O2t l2TG ,rbi neg.llat specifike p€r zbatimin e Rreg.Ilores (BE) 202111529 te
Parlantentit Evropian dhe t€ Keshil'lit qe krijoD Instrumentin pdr Ndihmdn e Para-
AnetarcsiBit opA III)4, (kEtu e tutje referuar si ',Rregullorja Zbatuese e IPA IlI") qe
p€rcakton disPozitat e zbatueshne td menaxhimit dhe kontollit'
fuegullor.ia (BE) 2021l1529 e Parlamenfit Evropian dhe c Kdsbjllit e dates 15 shtator 202 t p€r kri.iinrin
"
tri.t'r*intit per Naihmen c Para-An6taresirnit (lPA lll) (CZ L 330, 20.9 ?021. f' l)'
tuegullorja (Bil) 2021/94? c parlamentit EwopiaD dhe e Keshiltit e dates 9 qershor 2021 per krijintin c
ir"rir."ntit're Fqiniesisc, Zhvillimit dhe Bashkepunimit Nde.kombetar-- Evropa Clobale, qd ndrysho0
dhe shfuqizon vindimin nr. 446r2Ol4lBE te Parlamentit Evrop.ian dhe te Keshiltit dhe shflrqizon
Rrcgulloren (BE) 2017n601 r€ Parlarreutit Euopian dhe tE Ktshillit dhe Rrc-soilqrer e Keshillit (KF-,
Eunitom) nr. 48020W (AZL 2W,14.6.202r, f- 1).
Rreguloija (BE, Eu,to,n) 21l9tlo46 e Parlamentit Evropian dhe e KEshillit e dates 18 kor,ik 2018
nrUi".r"gr-ltui nninclarc le ziatueshnre pa buxhetir e pergj;thshem te Unionk qe ndryshon Rregullo'et
(BE),xr-129612013,(Bll)nr'.1301D013.(BE)nr.130312013,(BE)nr'i30412013,(BE)nr'1309/20ii'
iBEi ,x.. 13 16120 13, iBd) nr. 22312014- (BE) ru. 283/2014, rthe Vendi,rin nr . 2014/8|r tlhc shf.qiz.on
ireguf loreo (BE, Eultrtom) Dr.96612012 (AZL 191'30'7 '2018'f' l).
tueiulorja 2botu"."
"
Kornisionit (BE) 2021/2236 mbi r-egullat specifike pet zbatimio e Rrcgull(,res
@E;2V;111529 re porlamc,tit Evropiaa dlre Kdshillit qe kijon Instr-rrmentirt pCr Ndihr 6n e Para-
Andraresitnit (I?A llt), GZ L 450n 0, 16.12 .2A21. f. tO-
4
l
InterPretimi
NC Varesi td lldonje dispozite te shprehur'n€ klnd€rshtiln me kdte Man€veshje, ternrat
e pdrdorur nC kerE h4alreveshie do t6 kene tc njejtin kuptim rne atd qe iu eshte
atrihuuar atyre ne Rregulloren NDICI. Rregrrlloren e lPA III dhe Rregullor'en Zbatuese
tC IPA I]].
(2) N0 r,arEsi te ndode rlispozite tE sliprehur l1i kunder slrtim ure kete ]r'{altveslrje,
refercncat ndai kesaj Mantveshje iarE relbl erca ndaj kesaj Ma eveshje' td
ndryshuar, plotesual apo zevetrd€suar'
(i) Titujt nd ket6 Mar.rcvcshje nrrk kan€ aslje renddsi juridike dhe nuk ndikojne ne
JANE PAJTLTAR S} ME PL)SHTE:
SEI{SIONt T DISPOZITA'I' tr PERGJITHSI{ME
Neni 1
(t)
(e)
Neni 3 P0rkufizimet
PBr q6l1inret e kdsaj Maneveshieje, do te zbatohen pdtkufizimet e nr€poshtme:
(a) 'prograrn' nCnkupton nje plan veprimi ose 11as€ \'-ietore ose shumdvjeqare-. sig
pe,.rr""oa"t ne nenin 9 ti Rregulloies sE IPA III dhe Kapitutlin III te Titullit U te
Rregullorcs NDICI;
O) .pdrfihres i IPA lll' ueDkupton njd llga pdrfituesit e listuar ne Shtojcen ItC ft€$tllores(BE) 2027/1529;
(c) .maueveshje selloriale' ncdiupton rrje nantveshje e lidhul nderqjet Komisionit dhe
rleperf,rtuesitelPAlllperzbatin-rinenjeprogramispeci|rktEIPAIII,duke
p"il"ulitua, rreguilat dhe prucedruat qe duhen tespekfual, tc cilal ruk gienden nd kdte
Marr6veshje ose rrarrdveshjet e financimit;
(d) 'n:al-eveshje financimi' nenkupton nje man€veshjerijelole ose shurndvjegale te lidhur
ndemrjet Komisionit dhe pelfltuesit 1e IPA lll, pdr. zbatinrin e ndih]les se IPA III;
.auro.iter' Idnlinpton subjeLlin ose organin publik t6 nje perfitLrcsi t0 IPA lll ose nj6
Slrteti Andtar nd nivel qendror' rajonal ose lokal;
.projekt madiror, nEnkupton projeklin qe pe$ehet nga njc sEre punimesh, aktivitetesh
oie she'binresh, i cili syno', ne,et,ete, tb p6rmbushd ,,ie dct]'re te caktuar dhe td
pandaslule te nje ratyre precize ckonotlik-e ose teknike, i cili ka qEllirne td
interpretnttn e sa3.
Neni 2 Pavlefshm6ria e pjesshme dhe boshllEqet e paqEllimshme
Nese nj€ dispozitd e kesaj Manevestrjeje eshte ose behet e pavlefshme apo ndse (io
Marr€vishie permban boshlteqe td paqdllilrslmre, kjo nuh do te ndikoj6 rdefslmreli,e e
dispozitave tJ tjera te kdsaj lyiarre.,eshjeje. pal6t do t6 zevendesojne gfaredo dispozite t0
prul"f.hor" ,r" oie dispoziti td vlefslune apo kuptinl sa me te peralert qe eshte e nundur nte
qet6rrri, upo ,y,ii*in-" dispozites s€ pavlelshme. Pal6t do td ploteso1ne gdo boshlldk t€
paqelli*slreni me *je dispozite apo kuptim i cili i pershtatet-m€ se miri qellirnit apo s,'ninrit t€
iesaj ma'evestrje, ne p4tu.snmeri me fuegulloren e IPA III dhe Rregullo.en Zbatuese te IPA
III.
5
(f)
(g)
(h)
(D
Neni .1
(l)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
identifikuar.a qafie dhe kosto.ia totale e td uilit e tcjkalon koston e specitikrrar n€
r.iiarr€veshjen p€rkatCse sektoriale ose t€ finarrcimit;
.qendrLreshmdria e ndihnres IPA III' nenkupton shkalldn nE tE cil€n rczultatet e
piodhuara dhe qE nctikohc, drcjtperdr ejt nga ndihn.ra fi'anciare vazhdoiue ose ka te
ngjare t€ vazhdojD6 pasi te ketd Ifrfunduar periudha e zbatintit te veprinrit;
'p,anues' nenkuptorr nj€ perfitues granti (duke p€rfshirc nje kontraktor biqiakezimi),
kontraktor sipas-konllates s€ sher.bimeve, furnizimeve ose t(r punirneve. perfitues ne
kuader te plogrameve pi:r bashkepunim ndErk-ufitar, pald kontraktuese nd njt
rnareveshje kontributi n6 menapranon ndihmdn fi nanciar;
.r,it finauciar, nenkq:lton periudh€n prej 1 janarit rlet'i lrre 3l dhjetor te nje viti te
caktuar, sig p€rcaktohet ne nenin 9 td fuegnllores Financiare.
QElLimi dhe fushtvePrimi
Per t€ ndihlruar p€rfituesin e IPA III n6 niiratimiu dhe zbatimin e reformave politike,
institucionalg ligjore, administrative, sociale dhe ekonomike te kelkuara Fer t'iu
pdm.rbajtru vlerave td Ulionit dhe per te arlitul perafrim progresiv me rregtlllat
"tunda.i"t,
politikat dhe pr"ktikat e ljnionit me synimin per t'Lr aDdtaresuar nE Uniou,
pal€t bien Jakord te zbatojn6 veprime brenda prioriteteve tertiatike te percaktuam nC
nenin 3(3) rlhe (4) dhe n€ Shtojcat II dhe III td Rregrllores sd IPA III, dhe td
kontribuojne n€ auitjen e objektivave specifike te renditum l]e nenin 3(2) t€ asaj
regulloreje.
Pr.ogramet financoher dhe zbalolre[ brenda korniz6s liglore, administrative dhe
rek,iike te pdrcaktrrar.ne kete Ma-neveslje dhe sig shtjellohet m€ tej nE mar6ves6jet
sektoriale ose nE man€veshjet e financimit, nase ka.
Dispozitat e percaktuara no kete Maffeves\ie zbatohen pEr plogramet e financuara
sipas Rregullores se IPA lll.
Dispozitat e percaktuara ne kete Mareveslie nuk zbatohen per plogmmet e
basilkepunimit nderkufitiu. tE IPA III rrdermjet njd ose md shum6 ptifituesve t€ IPA III
dhe njd ose rn€ shurne Slrteteve Anetare, programet e bashkepunimit transnacional dlre
ndentonal, ose masat qe krijohen dhe zbatohen sipas llregullores (BE) 202111059 te
parlamentit Evropian dhe rd Keshjltid ('Rj'egullorja IntenEg'). p€rveg rasteve kur nj€
nrarrdveshje
"
*it ,ur financimi p6r progmure te tilla i refelohet nc menyre eksplicite
kesaj MarEveshjcje ose njc dispozite tc veqante td saj.
Adminish.ataep€r.fifuesittelPAllldotdmarr6tegiithehapatener.ojsh€mp6rt€
lehtdsuar zbatimin e progratllel€.
Kjo Marr€ves$e zbatobet pdr te giitha rnantveshjet sekloriale dhe te financimit t6
liclhura nfu.egu orjo (BE) 2021/1059 e Parlamentit Ewopiafl dhe e Kashillit e dat€s 24 qershor 2021 rnbi
irirfiamirp".ii*" per qdllimis e bashkdp,nimit terdtorial evropian Qntcr reg) t€ mbeshtetur nga Fondi
f:vrcpien I 2lvittimit Rajonal dbe i,strurne,tet e fiuancimit tc jashtdd (CZ l- 2l l, 30.06.2021 , f. 94).
6
Neli5ParimtiepelgiifhshmepErnrlihnrEnfinanciar.elrijkuadGrtElPAlll
(1)NdihnraeIPAliljepet116p€rputhjenrekomjzdleL.'tl]itikavetdzglcri]njtte
p€rcaktuar nga Keshilii Evr.opian dtre Keshilli dhc rnelT parasysh Komr[rikalen e
komisionit pir Strategiine e Zgjcrimit dhe raportet e perlishira n€ pakon vjctole te
zgierinrit te konrisionit, .si dhe rezolutat pe*atcse te Parlamentit Evropian'
(2)Padtletemeposhtmezbatolrenpernrlihnrerrfinanciare'dUniorritnekuadfitelP.{
respektinli i par.imeve t€ koherences, kornplenrentaritelit' koordininrit,
perqendrinrit, piur€sis€, Psftneritetit dhe t€'rros berjes d€ni'; pajtueshmEria
nie parinret buxhetore te percaktuara nd Rregulloren Filunciare,
pajlueshnrfria rrrc lrclilikat c Uniotit dhe rnbishtetja per perahirnin plogresiv
me at:qui,r t€ BE-sd;
pdrfituesr i IPA Ilt siguron qendrueshmOrind c ndihmes sd IPA lll;
ndihma c IPA lll merr parasysh mEsin.re{ e nxjelra nga instrumentet €
rureparslltte pdr ndihmen e para-anOta€simit;
ndihma e IPA III jepet ne partneritet me pdrfituesin e IPA III ne baz€ t€
kor:nizes se programimit te IPA iII, duke sigurual cld prontxia e ptograutirnit
clhe zlratinriite ndihmds se IPA III te mbetet tek perfituesi i IPA III;
udihma e IPA lll do te siguroje vazhdimesine me gasjen sekloriale, e cila ka
synuar td rrise koherencen midis stmtegi.ive kombdtare, politikave sektoriale,
sirperndarjes sE burimeve dhe pmktikave tC shpenzimeve' Nd kuader te IPA III'
ao te tet6 fokus te vazhdueshdm nE sigurimin e koherencds ndemjet
reformave sektoriale dhe kornizave kombdtare horizontale tE plarifikiDrit,
monitorimit, r'aportimit dhe menaxhimit t€ l'inancave publike;
do to sigurohet dhe pronovohet ne m€n1r6 proallive vizibiliteti i mjaftueshem
i ndilun€s se IPA III;
gdo disluirninim i bazuar nd giini' origiine racore ose:1i\e' fe ose besim,
aftesi te kufizuar, moshe ose odentim seksual do td palaDdalohet giate zbati$it
re ndihn)es;
ndiluna do te plaAifikohet, nre objektiva tc qarta dhe te verifikueshnre, tE cilat
dul.ret te anihiu brentla njd peri.dhe tC cakauar. Rea tatet c fituara dtthet tE
vleresciren perxres treguesve; keta hegues dlrhet ie
-ien6 relevamE' te pEnuar,
te besueshem, td lehto pet t'u monitoruar dhe tc qeudrueshem (RACEIi) si dhe
spccifikE, te niatshdrn, i€ arritshem, rral€ dhe me komizd kohorc (SMART);
ndihnraclPAllidotejetEendryshmepErrrgafush€veprimidheintemiteti
sipas performancEs se pedihlesit te IPA III' veganErisht nd lidhje me zotimin
atre piog,esin nc zbatimill e refo,.ave, si dhe sipas ne'oja'e' Gjate vlerdsimit
te perfo, r',runces se pdrfituesit te lPA III dhe vendosjes pdr ndihm6n qe do tb
ot'rohet, vemen,l;c c veqautd do t'r kushtohet pErpjekjeve te bera nE fushan e
surrdirnir te ligjit dhe t€ dr.ejtave themelore, i,stit*cioueve dcmoklatjke dhe
reiosn€s se administrates publike, si dhe z'hvillimit ekouomik dhe
konkrurleshner.ise . Nd rzstin e njE regresioli t€ ko ,siderueshd[r ose mungeses
s€ vaz,hrlneshme te plogresit nga p6rfituesi IPA III ne kdto fusha, sig matet me
tlt:
(a)
(t)
(c)
(d)
(e)
(0
(1,
(')
()
(e)
7
I
!
i
i
I
a
I
trcgucsil e perniendur ne nenin 7(-5) te Rregttllores se IPA III, fush€vaprimi dhe
inte.nsiteti inCihnr€s do t€ modif;kohe'n nE pEr-puthje rle rethanat'
ot-irui i ndilules se IPA III do t'i Ienshtrohet pil mbushjcs se deryrinleve te perfituesit
terpa.msipaskesajlr4arr.eveshjcjcdhesipasnrat.r€veshjeveseklorialedhe
rnaneveshj eve t0linancintit. n€se ka.
(3)
(2)
(-) l
Neni 6 Roli i Koor(l) Pdrfiruesi i IPA III do te emer.oje llid Koordinator Kombetar te IPA-s (KKIPA) i cili
do te jetd honlologu kr-yesor i K.nriiionit ptx procesin e pergjithshenr te koordinimit.td
progri nirniq uron-itorimit td *'atimit, vler€simit dhe raportinrit te trdjhmes se IPA III.
KKIPA do t6:
(k) sigumjd nj€ lidltje td ngushte ndemrjet pErdofinri( le ndilxres s€ IPA-s dhe
procesit t€ pdrgiithshem t€ anOtaresimit;
0) sigurojd kooldininrin c pergiithshem le proglamimit, ne pErputhjd m-e
ou]enirat dhe prioritetet iematike td korDiz€s sd progranrinit te IPA III'
minitorimin e zbatimit, vlerEsirnin dhe raporlirlin e ndihmds sd IPA-s'
perfshirtketukoordinimjnbrendaadniinistrat€ss€p0rfituesitteIPAIlIdhe
me donatore te lierc;
(., koordinoje pjesdnrarrjen e p€rfituesve td IPA III 19-^l.rro$amet pdl'katese tE
Uasfrkep.rnimlt nderltlitar te permendum trE nenin 64(2)' pikat (a) dhe (b)' dhe
liur csirte e p€rslrtatsh.nre, programet e bashk€prurinrit transnacional dhe
ndErrajonal te pdrzrendnra ne nenin 64(2)' pika (c)' KKIPA mund t'ia delegojc
kete d;tyrc koordinimi njd koordinatori tc bashkepunimit territorial ose nj€
struktur; te krijuar per meira:ihinrin e bashkdpunimit.derkufitar, sipas rastit;
(n) biijc perpjekje qe adurinistrata c perfituesit tc IPA III lg naff€ te giithe hapat e
nevojshem p€r tc lehtEsuar zbatimir e programeve pdlkatEse'
KKIpA do tejetd nje pcrfaqesues i rangut tE lari6 i qeverise ose adrninistrates qsndrole
te pdlfituesit te IPA III, me autoritetin e duhut'
NEseBaslrkimiEvr.opiankahapur.rregociatatealEtartsilnitnrepErfitlresinelPA.Ill'
iKIpA emerohet n6 nje poziG te larld nC stralktumt kombgtare pdr koordinimin e
negociatave te andtalEsirnit.
NcniT Metodat c zbatimit
(l) Ndihnra p€r p fiitesin e IPA III jcpet ashtu sig parashikolret ne Rrcgulloren
Financiare siPa;:
(a) menaxhimit clirekt nga depafianrentet e Komisior:it, dulie porfshir€ stafin e tij
n0 Dclegacionet e Uiioniiose uep€finjet agiencive ekzekutive, sig percaktohet
ne nenin 62(1 )' piken (a) te Rregttllotes Financiare;
(b) menaxhillit intlitekt, rne g'r'ast Komisioni ia beson detyrat e zbatiDit te
buxl.retit pErfituesit te IPA III' sig pErcaktohet nd ncnin 62(l)' Pil':En (di)' te
Rlegullores t'i rrattciare:
G) menaxhi:nit inclirekt mc subjekte td tjera qd nuk janE perfitues te IpA III' sig
pcrcaktohel ne nenin 62(J)(c)- pikat (ii) deri (viii). te kegtllores Financiare;
(d) nenaxhimittepelbashketnreShtetetAnctaiesiapefcakt.Jl]etnEneairr62(1),
pikeD (b) te Rr.egullores Iiuanciare pdr prugmm!'l e basb.liiptrninrit Idarkufitar
dbe € bashkdpultimit transnacional dhe ntlerrajonal te pemtendu'a ne nenet
64(2), pikat (rr) dhe (c) td k€saj Marrdveshjeje ose n)asat qe perfshijne Shtetct
a,lt rurl te guifrn,uii Evropian dhe td zbatuara nd p€rprLth.ie me Rregulloren
lnteneg.
Marriveshjet e financinritNcni 8
(l)
(2)
(3)
(4)
(s)
(6)
Neni 9
(l)
(2)
Kur kErkohet nga vcndinri perkatds i flnancinrit, ulautveshjet e financi[tit mund td
ne.shkruhen sipas kesaj mai.r.dvespjeje part'eriteti pgr ko'niz6n fitranciarc ,0 pajtim
me nenin 5 td Ikegullores Zbaluese t€ IPA III.
Kur prograrnet zbatohen nE tnena-rlrirn ;tdirckt te p€rfituesit IPA III, uarrEvesh'ia c
partneritlrit pEr kornizdn financiate' tlarrdveshja sektoriale, nCsc ka, dhe man'dvesltia
e finroc;ml ie marra n€ tdresi dubet td jene nd pelputhie ttte nenin 129, neni, 155(6)
dhe nenin 158 td Rregtrllores Fjnancicre
pdr progranrct e bashkapunimit nderkut'itar rictennjet pEtfituesve te IPA III, mlmd ti
nenshhi_rhet n-ie marreveshje e,etme fmancimi nga Kornisioui dhe te giilhe pEfttuesit
pjesemarres td IPA lll pdr rii€ progl'atn te vegante.
Rrcgullat p6r zbatinrin e programeve t0 bashtridpuDimit nd€rkufitar nderrtjct nj€ ose
me itrume Shteteve Anetire dhe nj€ ose mE sh.m0 perfituesve te IPA III, per asa
ndgirajonale, h.ansnaciolale dhc pcr nrasa td tjera do td percaktoheD nd rnarrer,efrierr e
fina.rcfutit p6r nj€ program te cakluar trashkEpunir,i ndErliufitar qe do tC neirsbkruhet
ne perputhje me Rregulloren Inteneg midis pdrfituesit te IPA Ill, Komisionit dhe' kur
e.t t"
"
,p*"oLe, Strtetit An€lar nikoqir i autofitetit menaxhues te atij Plogrami tc
bashkdputimit nderkufi tar.
Mau.dveshjet e fmancimit do tE p6r:nbajn6 rregulla qe i
.ofrojne Komisionit td drcjten
te pezullojc man-eveshiet e financinrit n€se pdrfituesi i lPA III sl*e! detyrimi[ n6
lidiije me iespektimin e te drejtave t€ njeriut, parimeve demokratike dhe s,ndimit tE
ligiir dhe ne laste te rgnda ko,upsioni ose n€se perfit,esi i_IPA III eshte fajtor per
,1
"13"
te tend, p.olesionale ro vertettrara me gdo mjet tE justifikuur'
Kur nuk ka nrarru,eshie financimi. zhatohen ueguJlat e pdrfshira De k6ta man€veshje
partneriteti per korniz€n fi nanciae.
Marrdve:lhiet sektorialc
Kjo rnarr6veshje partneriteti pdr korniz€n financiarc
-urund
te plotEsohet me
nian€veshlc seitoriale qe p€rcaLlo.iue dispozitat specifike pi:r menaxSimin dhe
z-batimin e ndihmes s€ IPA III n0 fusha apo progrtutre specifike te politikave'
Detaje tE meQshme nd lidhlc Ine progmmet e zhvillinrit mlal do te pErcaktohen rre
rra,tveshl"t iektoriale p€rkalEse, te cilat' nd'r tE tjera, do t': percakloin6 masat
peflrres te cilave do Lg zbatohet ndibnra.
Aty ku ekzistojnd, r.r;arrdvesh)ct sektoriale q6 lidhen nre nj€ lushe 1e caktuar politikash
osenjeplogram*)atohenpertegjithan]anevoshjetefinancimittelidhurasipasasaj
fushe td politikave use sipas atij programi'
9
(3)
t
SEKSIONT II
TITULLI I
Neni l0
ru{EGT'LLAT PER
PI:iIIFITUESI I IPA III
I\,IENAXT{IM INDII{I'I(T NGA
SISTEMET B MENAXIII]\{IT DHE I(ONI-ROLLIT
Themelirni i stt'uliturave dhe autoritctcve nga perlituesi
menaxhimin indirekt nga rrna e p0rfituesit tC IPA III
(r)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
\t )
(8)
IPA III pdr
Nd rast te nlenaxl]itnit inrlirekt nga pErfituesi i IPA IlI, strukrumt dlre autoliletel e
mdposhtnre do te kdjohen nga pErfitLresi i IPA III:
(e) Koordinatori Kombdtar i IPA (KKIPA);
(0 Zyrtari Kourbdtar Autorizrres (ZKA);
(g) Struktura Menaxhuese e krijuar nga ZKA e perbed nga Zyra MbEshGtEse e
ZKA-sE dhe Organi i Kontabilitetit;
(h) Autoritetet Menaxhuese dhe Organet e Nddnnjelme;
(i) Autoriteti i Auditimit.
Per{ituesi i IPA Ill do tii siguroje lrdarjen e duhur td detyral'e ndenuict dhe brenda
strukturave dhe autoiteteve te pemrendum ne paragrafin I '
ZKAdolejetc'rj0p€rfaqEsuesirarrgtlttelarteiqeverisdoseadnlinistrat€sqendrorete
perfituesit t0 IPA III me autoritetin e dulrur.
Autoriteti Melaxhues i gtlo programi do td jetc pergjegiEs p€r menaxhinrin e
pergiithshen te Programit.
Autoriteti Menaxhues do td caktoje nje ose nre shund Organe td Ndennjetrne per tE
kryer detyrat e nlenoihimit financiar tE programit ('Orgarret e Ntl€rmjetme p€r
menaxhinin financiar').
Detlrat e mettaxhimit financiar do te ldaher.r nga Autoriteti Menaxhues' Organi i
NdJrmjaem p€r menaxhimin financiar msrr vendime financiare nE kuad6r 16
prograrnit nE mdnYre autonome.
Autoritcti Menaxhues i nje progran.ri rnund te caltoie nje ose nl€ sllunlo Organe t€
NdEmrjelme pax te kD€r detyrai c nrcnaxhinrit 1e fushes se politjkave per te cilat ata
ja]rc plrgl"gi'es ne sistemin e qeveris€ ose adminjstrates se perfrlucsil te IPA III
i'O.g-J" Naen jetme per menaxhimin e politikave ')'
Per programet vjetor'e te IPA III:
(a) Autoriteti Menaxhucs do te ve[doset nd kuaddr te zyres se KK]PA' me
peliashtinl te murdshdm td veprimeve qcllimi i G cilave eshte pelgatitja e
per:ht
"tu"
te IPA II1 per perthithjen e Fondeve Strtkturore dhe Investive
Evropiane;
(b) subjektet pcrgiegjcse pdr fushat e politikave td mbeshtetuz nga programi
't j.io, do tL
"t',e.oUen
si Organc td Ndeffrjetme per menrxhirulq e politikave'
Pdrpmgramete]PAIIIt6zhvil]inlitrura|,strukturztereferuat.anEpar.agrafin(l).
piken (d), t€ ketij neni jand:
G) Autoriteti Menaxhues i IPA per Zhvil)lmin Rual (IPARD), i cili do td jete tj€
organ publik qe Ycpron ne nivel qendror i rgatkuar me p€rgatitjcn dhe
(e)
10
zbirtirrrineveptimeve.drrkcpdrfshir€perzgic,tyte, kootcliniinin, vler€sinrin. modto;inlin rlhe rapotrirnin e veplimit.lc f al6'
sig parashikohet ne shtojcdn A, klauzoldn 6a' Autoriteti Menaxhues i IPARD
do td mcnaxhohet nga njE zyrtar i larte me pel giegiesi ekskluzive;
(b) Agiencia e IPARD, e cila do te kete funksione tC nj€ natyle te ngjaslune si nje
agjlnci pagesash ne Shtetet Anetare' dul'ie qend pergiegiese per publicitetin'
peogi"alrjin e projekteve si dhe altorizinrin' kontrollin dhe kortabilitetin e
zotilllevc-dhe pagesave dire ekzekutimin e pagesave' sig palashikohet nE
Sbtojccn A' klauzolen 6b-
Neni 11 Frrnksionet dhe pdrgjegi6sit6 c strukturavc dhe arrtoritcteve
(t)Struktumr,edltearrtoritetevetepefmendtllarr€-neninlodot.ucaktolletlfuir}isionet
dhe pergiegi€site e percalauara ne Shtojcen A dhe do tejenE ne p€rputhje me korniz6n '
e konlrollil te brcndshEm te Shto-ic€s B'
(2) Calrine specilike tE funlisioneve dhe pdrgiegidsive mund t€ p€t'caklohen nE
*rl.reln"S,j" sektoriale osc te financimit n€ p€rputhje me qasjen baz€ te zgledltur lEr
caktimin ;fimksioneve tlhe p'drgjegjesira, sig pltcalitohet uE Shtojccn A'
(3) Nd menaxhimin iudirckl nga perfituesi i IPA III, kur personave ose subjekteve .tE
veganta u €shtO dh€n6 peig,"ge'iu pEr njd aktivitet ne [dhje me menaxhimiu'
,titi*i,r. kontrollin, mbiteqyrjen, ,nonitorinri,, vleresi,.rin, raportimi, ose audjti,rin e
;;.rnr"*, perfituesi i IPA'iIi do t'ua mundesoje kctyre personave ose subjekleve t€
urioolne i"tp"t qe lidiren me atd pergiegiesi' Kjo perfshin' lE veganti' rastet kur nuk
ka lirlhje hierarkiki ndomjet ketyre p"'"9n*t ose subjekteve dhe organeve qE mauin
pi"ta
"a
u,e aktivitel PErfituesi i IPA lll, ne veqanti' do t'u siguroje atyrc peruonave
ose subjekteve autoritetin pdr te krijuar:
(a) aranzhimet fonnale tE punes qe sh{ellojne te drejtat dhc detyirnet e
struktumve dhe autoriteteYe PerkatEse;
(b)rrjesister:rtepershtatshempErslrkdrr.rbirnineinfonnacionitndemjettyledhe
o.g^r".'. pE dl; te drcjten e qasjes nd dokumente dhe personel aty pEr aty' nOse €sht€ e
nevojshnrc;
(") standardet qC duhen pEmrhushul dhe procedurat qE duiren ndjekur'
TITLILLI il DISPOZITAT SPECIFIKE Nii LIDHJE ME RIISIMIN E DETYRAVE
PiiR ZBATIMIN E BIIXI1ETIT PERFITUESIT TE TPA NT
Nenil2Kushtetpirt'iAbesuarpErfituesitt6lPAllldetyratp€rzbatinrine
huxhetit
(1) Konsicii ia beson detyrat e zbatiuit te buxhetit perfituesit te lPA III duke lidhur r{e
rnarrEveshje fi nancinri.
Q)Gjatdmena,xhirnittEfondeveteIPAIII,perfituesiiIPAIIIdot'irespektojEparimete
#naxhimit t€ sh6ndoshe financiar, transparencEs, mosdiskrimiuinrit dhe t6 siguroje
vizihilirerin e ndihmes se IPA lII. Pdrlituesi i IPA IIl do tE siguroje Dje nivel
11
i
(3)
(4)
mbrqriejeteinte,esavelinanciareteBashkimitEvropianekuivalenterueateq€
fu.r"frif.ofr"t kul Konrisioni zbattu clrcj tpir drejt fondet e IPA IIJ' duke nrarrC
parasysh. nd€r td tjera:
(d) natyldn c vePrimit:
(e) r'r'eziqet financiare t€ p€rfshirrl;
(f) nivelin e sigurise qd del nga sisterrel. rregullat dhe procedurat e tyre sd bashku me
rnasat
"
nri.ro nlu Komisioni pdr t€ n:bik0qyrur dbe nrbcshtetur zbatimin e
detyravc te cilat u jane besuar-.
Per td rnbrojtur interesat financiare tC Bashkimit Evropian, perfituesi i IPA III dulrct:
(a) tC vendose dhe te sigulo-lE fhnksionimin e njd sistemi efektiv dhe etikas tC
konh.ollit td bl€ndshel; te hrzuar,€ .r'aktikat,rE te mi'a ld€rkolnbdtare dhe duke
lejuar nE veganli palandalimin' zbulinrin, mpofiimin dhe konigjinrin e
panegullsive dhe nraslrtrincve;
(b) tE ptirdole njc sisteni te kontabilitetit qe ofron inforrr:acione tc sakla' te plota'
anatitike dtre tE besueshme nd kolrEn e duhtrr;
(c) te siguroje qd struktilat dhe autoritetet e pernrendura nd nenin l0(1)' pikat (a) deri
' ' (d),; ,,erst,t ohe., njE auditirni te jashtenl te pavanu, te kryer n€ Peryfihje ID:
;;;dardet te pranuara nd€rkornb€tirisht t€ auditimit nga Autoriteti i Auditimit i
ciii eshte lunkiionalisht i pavan:r'nga struktlrat dhe autoritetet De fiale;
(d)tdzbatojerregullatdhepr.ocgduratetret4 aule le.fsli.e pr,6aurat tr"nsparcntq jodiskriminuese' efikase dhe
efekti,e tE r.lihikimit, rregullat par rikthimin e fondeve t€ paguara ne menyre te
padrejt€ dhe regullat pEr p6rjashtimin nga qasja nE financim;
(e) te hEje publik informacionin adekuat pOr ;r€rfituesit e tyre' n€ p€rputhje me nenin
(D rE garantoje nrbrojtjen e td rllrdnave penonale ekuivalente me
"e.]e.P:T]:1.9\f' ' RrJgullorcn (BEi- 2OtSlltZS td parlamenrit Ewopian dhe te Keshillit" dhe
R
=lrtlo,"n (eg) 20161679 EPatlamentit Evr opiaa dhe tE KtishillitT'
Kur bEhen ndryshime thelbEsore nE sistemet. rrcgullat dhe procedurat e lErfituesit te
ipe rrr ,* nd procedurat t6 cilar ndcrlidhen me detyrat e zbalimit te buxhetit q€ i -lan€
L.r.r petntu"slt te IIA lll t€ fondeve tE Unionit, pdrfrtuesi i IPA III duhet te
;i;r;dt Konrisionin per kete pa voneso' Konrisioui do tE
-shqyrtojE
marreveshjet e
ii"r""irii ie lidhura me pcrfitueii. c II'A III nd menyre qe te sigul oje pennbushje* e
vazhdueshme t€ ka'kesave t€ pdrcaktuara ne paragrafin 3'
Rregullora (BE) 2018/l T25 e Parlamcnrit Evtopian dhe e Keshillit e datcs 23 tetor 20lS pet mbrojtjen e
.*rirr"u" fizike nd lidhie rne pdrp(ninrin e le dhenave pe$onale Dga institucit)net' organet' zyrat dhe
fi;;;" i;;i;,iiid;; per revizjen e lir€ te keryre te dt€nave, dhe q€ shtuqizon Rr€ulloren (KE) nr'
4;2001 dhe vendimin \t. l241f2jo1lGZ L 29-i, 2l I l'2018)'
n
"srll"rl"
(RF) 20161679 e dates )7 prilt 2016 per ll)brojtjen e pe-rsonave fizik€ nd lidhje mc
;d;i;l; J -'ar,eo"r" personale dhc p€r levizjen e lnc te ktiql:. td dbenave' dhe qe shtuqizon
'oii!l,ir.n ssiaorEc (Rrcg;[oia e Pergiitirslure pt Mbrojtjen e te Dhenave) (Gz L I t9' 4 -5'2016)'
t2
I
:
:
Ncni I3 Besinri i dctyravc t6 zbatimit t€ buxhetit
(i ) 7XA do te jele pergiegies p.Er dordzimin e nj€ kdrkese para Komisiotrit pdr t'ia besuar
perfituesit G IPA Ilidiivrat e zbatimit te huxhetit pel njd progranr te caktuar'
(2) Para dor'€zin-lit t'd ke*eses se pErmendur nd pat agrafin 1' ZKA-it siguron q€ te jertE
pemrbrslrur kerkesat e enit ii(3) dhe ato td shtojcds B 7XA lnLrnd te mbEshtetet nd
rezultatet e DjE vlerosinri ex (tnte td kryer lre lidhje me nje b-:sil)..1i"ryIruthje me
Itegrrlioren (-Bp) nr. zitaotq te parlarnentit Evropiau dhe te Keshillito ('Rreguliorla
e ma n'; ose rljd mal r:€r'eslr-ie te rnEparslltre tinancimi
Kur ZKA-ja nuk mund te mEshtelet ne rrjE vleresirn te nlepaNhdme'rr nrle' kerkesa
duhet tE rlb€shtetet nga nje opinion auditirni pe[ struktunt dhe a tolitetet sipas nenit
l0(l), pikave 1a) deri (d), td hartuar nga njd auditor i jashtdnr' i pavarur nga ato
stmklumclheautoritete.opinioniiautlitirrritdotebazohetndekzamininretekryera
sipas stantlardeve tE pranuara ndElkombetarisht t€ auditimit'
(3) Kolrrisioni, par" se t,ia besoje detyrat e zbatin.rit t6 buxhetit te ndilunds s€ IPA III. do
te shqyrtoja kerkes€n e pennendur nc palagmfin I te ketij Deni dhe struktuat dhe
auto.i-ietei. krijuara t6 pirmendura n€ nenin l0 dhe, per qdllimet e r4er€sinrit er-,,e
nd p6rpur'hic me nen;n 154(4) te Rregullores
-Financiare,
pranon ptova se jane
peni,|t,rsttui: kerkesat e pdrcakluara n6 nenin 12(3) te kdsaj Maneveshjeje dhe alo td
it*j"e. n. Ky shqyrtim mlnd td p€rfshije verilikirne nd vend nga Komisioni'
per t,i besuar.detyrat e zbatimit te buxhetit p€r'fituesit te IPA III, Kornisioni mund te
mbeshtetet nd rezultatet e nj6 vlerEsinri ex onrc te kryer nE lidhje me nje besim f
p€rputhje me Rregulloren e IPA II ose njd maudleshje te meparshme finaocimi'- Me
ie.Lre te Komisionit, perfrtuesi i IpA lli do re sigurojd deshmi shtese nd rast se koto
vlerdsinre nuk i adresojnd t€ giitha k€rkesat'
Nenil4Masatn0rasttEmospajtueshmdrisEs€strukturEsMenaxhuesedhe
AutoriteteveMenaxhuesedh"Otg'ot'"tiNdilrrnietlnemeneninl2(2)
dhe (3) dhe ShtojcEn B
(1)PasiKomisioriit'iaket6besuardetylateT,}atinittebuxhelit,ZKA.jadotemonitoloje
pe.robrrslle., e vazhdueshme nga ana e stukhrrave dhe autotitctcve te kdjuara ne
pe,p.,thi"-,r" ,"nin l0(l), pikat (a) deri (d), te ke*esave te 7-batueslune tC percaktuara
,re ,r"nin 12(2) dhe i3) ahe sntolcen B. NE rast tE dEslrtimit 1e plotesinrit t6 kelyre
kdrkesave. Zi<,C ao ti infomroje Komisir-rnin, me njd kopje tek KKIPA dhe tylglteti i
Aualitimit, pa vonese dte do t€ nderman€ masat e duhura n.rbrojtese n6 lidhje me
pagesat e b€ra ose kontr-atat c ndnshknrara' Qdo deshtim pEr tC p€rnbushur terkesat
duiret te pasqyrohet ne menyre adelorate nd deklaratal vjetolc td menaxhimit dhe
kdrkesat Pdr besiln.
\2) Per me tePer, 7g.11-1a do te ndelmare te giithe hapat e nevojshetn p€r tE sigunrar
pdr-mbusltjen e lrlseiitu te kertesave te p6tmendura ne paragrafin 1'
Rr.cgulloria(BE)lr.23l,014eParlanlentitEvroPiandhceKeshillit€datEs1llnals20]4peIkrijimitr
" ":i irii,"r*il pet Ndihmcn e Pat-Aneta€sirnit
(tPA lt) (GzL7'7
'
15 lrars l0l4' f I 1)'
r3
Ii
I
II
iIi
i
tII
I
I
I
I
I
I
t!l
,
1
il
!I
I
i
I
!
I
!
i
I
i
i
I
i
i
!
!
i
i
I
t
i
Pezrrllimi use ndErprcrja c pjes€ve tC nrarrCveshje tI linancinrit nE lidhjc
rrc degr-at e besuara td zbatirnit t€ bu-rhctit
(l) I(omisioni rnonitoron pajtucslunerine mc ncrri S(5), nenin l2(2)dhe(3).nenin51(1),
nenin 91 dlre Shtoicen B dhe mund te nrarrc nrasat e dnhnra kor:igjuese, drrke
pErfshire pezullimin ose nderprerjen e pjeseve te mantveshjes se financ.imit rrc gdo
kohd, u6se kdrkesat nuk plotdsohen rld,
(2) Ktu Komisioni peanllon ose nderpret pjesd td man€r.eshjes sE financirrit ne Iidhje nrc
detyrat e besuara tE zbatimit te buxJreti! zbatohen dispozitat e rreposht e:
(g) Konrisioni nrund te nddrprese tlamfeflat e fondeve per pe.rdtuesin e IPA III;
0r) zotirret e reja Iigjore te ma a nga sh.l]kturat dhe autoritetet pddiatdse pas
njoliimit t€ pczullimit ose nddrprerjes nuli do td konsidelohen te lx'anueshrre
pdl ndihm€r e IPA III;
(i) pa ce.nuar korrigjilnct e tjera linanciare. Komisioni murd te beje korrigjime
financiare sig parashikohet nO nenin 43 p€r transaksionet e prekura nga
mospdrputhja e meparshme ne k€rkesat per besimin e det5nave te zbatilnit t€
buxheiit.
(3) \,Iarreveshia sektoliale ose e fiDanc-imit mund te percaktojo dispozita tE nrdtejshme ne
lidhje me pezullimin ose nd6rprerjen e aryrc pjesdve nd Iidhje nre detyml e besrrara 1E
zbarimit te buxhctit.
SEKSIOM III RREGT]LLAT Pi'iR PROGRAMTM
(l) Ndihma e iPA III zbatohet nE p€rputhje me ner n 9 td Rregullores sE IPA III dhe
Kapitullin III te Titullit II te Rregullores NDICI (Rregullorja per lcijimin e
IDstrunentit t€ FqinjdsisE, Zhvillimit dhe Bast i€punimit Nddrkorrb€tar-Evrcpa
Globale):
(2) Proglamct c IPA III p0rgatiten ne partneritet r:re pErfituesin e IPA III nd baze €
koflrizEs se progmmimit td IPA III sig percaktohet nd nenin 7 te fuegullores se IPA IlI
ne pdrputlije me padmet e pdr:neldrua n€ nenin 5. Programel pertChen nga
doknmente veprimi- qd pershkruajnE detajet per secilin prej tyre, sig pErcaktohet nE
nenin 9(l) td Rregullores se IIA III. P6rfituesi i IPA III do t'i pergatisE ato nc
konsnltini td ngushtd me Komisionil, ne perjashtim G dokurnentel,e le veprimit
shumevendoshe, te cilat pdgaliten nga Konrisioni n€ konsultim te ngushte nre
perlituesit e IPA III.
(3) Ir4e p€rjasbtim t€ programeve te pdmendura nc nenet i6(5), 16(7) dhe 69 ose kur
Komisioni Eslrtd pergjegjes pdr pergatitien e dokrunenteve te veprilft, perfiruesi i IPA
III do te per-qatis€ rfe pergiigie strategiike dhe dokunente veprimi sipas prioriteteve
tematike dhe proccsit td pelcaktuam ne kornizen e prograniirlit td IPA Ill tlhe
udhdzimin c Komisionit, dr:ke marrd parasysh stlate8a ite perkalese, dulie peifshire
strategi.itd evropiane maklc-rajonale dhe td pellgjeve detale. KKIPA tio tE koordinojd
brenda adnrinistratds se vet dhe do te siguroj€ konsultirn te Dgurhte me Komisionin
giate pergatitjes. I(I(IPA do t'i do€zoje Komisionit pergjigien strateglike dhe
dokumentet e vep mit sipas or"rit te prngramimir te rEn€ dakord nre Konrisionin.
14
lleni 15
Neni 16 Progr:amirni i ndihmEs
\1)
(5)
(6)
(7)
Perfitucsit e IPA Ill duhct te sigurrrjne qa nutoritetet pdlkata:se publike dlre palet e
iuteles;t, si partDeltt ekononiikc,:sociate dhe n-'jedisore' olgan;zetat e shoqerise civile
dhe antolititet lokale, tE kor.rsultohetl sig duhet dhe te kene qasje nd kohE ne
infomracionin pgrkates qe Lta rnunddsott atyre td luajne nj€ rol domcthenes gratc
dizainimit, zbatinrit dlre proceseve shoqerresc td mollitorimit 1e prografircve'
Ndibma e IPA JII muricl rc *atohet permes prcgmmeve
')Deracionale ne baze td
prioritet$,e tematike perliatdse 1e percal'tuar a n€ kornizen e prograrnimit te IPA III
dhe utlhezimet e Kol}risionit. Prograrne t€ tiila do te milatohen nga Konisioni ne baz€
te dokumenteve te veprimit te pergatitura nga perfituesi i IPA IlI, ne konsultirl te
ngushtd me Komisionin.
7-batimi do t0 jet€ nd foun6n e progrulleve sllunevieqar-e me keste \'-ietorc nE
pdrputhje n.re nenin 30(3) ie Rrcgrltores NDICI.
Irt.ogranret operacionale do t€ pErn]bajne rc giitlie infornlacionin e kerkuar nga
udhEzinret prii'katisc td Koniisionit, dutric pdr,rshirE nder te tjera:
(r) nje vlerixim tE nevo-iave dhe obiektival'e afatnres.rne;
(b) njd pasqyre te kousultinrit me palet p6lkat€se te interesit;
(c) njd p6rshkrim td veprimeve strategiike t€ zgiedhu'a;
(d)ietabe]efinanciaremjaft16detajuarqEspecifilionn6tnenyleindikativeper
gdo vit shur)dn toralc td kontributit te Uniorit:
(e) modalitetet e propozuara tE vle€simit dhe uonitorimit:
(0 nj€ listd treguese e projekteve madhore, nEse ka,
(g) ary k'u eshte relevante, njd pershkrim td strukturaYe dhe autoriteteve t6
pcrfituesittelPAlllpermenaxhimintlhekontrollileprograrnit,ndperputhje
me nenin 10 dhe ShtojcEn A.
Nje plojeid nradhor i pdtmendur 16 nenin i6(5xf) do t€ ketE njE kosto totale qE
tejkalon []emilion EUR-
Pr.ojektet ]rrarlhore do t'i dorczohen nga pEr{ituesi i IPA III Komisionit pdr vlerdsira.
Financimi i projekteve madhore do t6 bihet dakord nga td d)aa paldt'
NdihmaelPAlllperzhviliimirrrural(iPARD)doteofrohet116bazdtEpdoriteteve
pdr*atesc te percaktr:ara ne komizin e progranrimit te IPA III dhe ne strategjitd e
Lujqdsisd dtre zhvillimit rural te per.fituesit re lpA III. Zbarimi do te jet€ ne fomgn e
p.oi.r,""r" shuniEvjeqa rc me keste vjetorc, ne perputhje rne nenin 30(l) €
il.eluloLes NDICI, td harrLrara ne nivel qendrcr dhe qe rnbulojnd te gjithe pcriudhEn e
,bot]*ir te IPA lll. Programi i IPARD lll do te pdmrbajO njd grup masash tE
paracaktuara td specifikuiua nre td ne ma|Gl'eslrjen sel:toriale' Progranri pergatitet
nga Autoriteti Menaxhues i IPARD sig specifikohet nc uenin.10(9), pikdn (a), te kesaj
Grrer,estrjeje ptr t'ia paraqiflr I(omisionit pas konsultimit nre palet perkatese te
interesit.
I.Jdihrna e IPA III pEr zl.rilliniin rural do te kontribuoje n€ atritiel e objeklivave te
mdposhtme:
e Sipas dakordi ir me p€rfitoesin e lP-A III dhe speciiLr:ar oE man€vesh.ien pcrkatese sektoriaie ose td
lioancimil
15
(a)
(b)
(.)
(d)
t€ rrise konkurre.ttc€n e scktorit agtoushqimor'' duke e pit afirrau atd )re lllcl'lytd
progresivc me standardet c BE-se dhe cluke pcri.nilcsuar ei'ikasitetin dhe
qcn-rhuesllmerile e prodhinrit ne fernre. ge qe do te sigurojE nji pergiigie nlc td
mire ndaj kerkesave tE shoq6risd p€r ushqim te sigtul' ushqyes dhe te
qdndrueshdm;
te tentesoje drvillirtin e biznesit, ffitjen dbe puDdsindn ne zonat rurale' t€
gEunir€soie poz-icionin e fermelive brenda zinxhirit te vleres dhe te terheqe
fermetet e tini n€ hujq€si;
te konh'ibuoji ue zbutjen e ndrlshinreve lnxise mena;inrin e qindrlresh€m td buriLrreve natytr:te dlre te kontribuoid ne
mbrojtjen e mjedisit;
te pe,iirasojd zhvillimin e koniunitctit dhe kapitalir.r social nE zonat rurale dhe
te ndertoie id,,irri.tr.otu p.blilce ,to,Ce.ne p€r bujqdsind dhe zhvillirtrin r-r-rra1.
duke respektuat parirnet e qeverisjes sd mirE.
Neni 17 Miratimi dhe ndry shimet e program€ve
(l)
Q)
(3)
(4)
Pas nriratimit te tyle, progmmct- ndse eshte e nevojshrle, nund tc ndryshohen n€
pdrputhie me nenin 25 td Rregullores NDICI'
Propozinret p€r ndryshime td paraqitura nga pErffuesi.i
^TPA
III duhet td jene td
argum.rrtuara si9 dulet dhe dultet te pErf-ihijnc tE pa1'td, infotmacioni, e n€poshtdnl:
tefstin e p.ogra*it tC ndryshuar, arsyit per ndrlshinl in,e.propozual, efektet e pritshrne
te ndryshimig duke p0rlbhire, kru eshtE e nevojshme, ndikimin finauciar'
PEr'fihresi i IPA III do te propozojd ndryshime rd programe kurdohere ge eshG e
nevojslure pdr te pasqyr.uar; ndryshimet r)€ legiislacionin p6r-kaGs te Unionit ose kur
kete e ktsr*ojnd ndryshimet ne kuslrtet e zbatimit'
Do te zbatollen dispozitat e hollesishme per pergatitjen, nriratimin dhe ndryshimet e
p-g.unt"r", sig paiashikohen n6 dokumentet dhe uilh€zinret perkatese te pdrgatitula
nga Koraisioni.
SEKSIONITV RREGULLATPENZNATM
TITULLIIRREGIJLLATDHEPARIMETEPTRGJ]THSHMEPiiRZBATIM
Neni l8 Procedurat e prokurimit, proccdurat e dhEnies sE granteve dhc
proccdurat e tjera
(l)NdihrrranEkuadertdlPAllldotemenaxhohetnepErprit}rjenredispozitate
Rregullores Financiare.
(2) Td giitha shdrbimet, flrmizimer, punet, gmntet dhe korltratat e binjakdzimit do 16 jcpen
dhe*zbatohen nd pdrputhje me kourizin ligiore td BII-se dhe standatiet e Komisionii
p€r zbatimir:
"
r.irim.v" elushtnre' nd fuqi nd koli€n e nisjes s6 procedtr€s nd !al6'
(3)Rezrrltatetepr.ocedulavet€tender.it.sic}hetirirrjetpergmnie,binjakezin:dlcrlhdnie
q_il*L do te publikolier.r ne p€rputhle me Rri:gulloren Financiare dl.re sig
ipecifrliohef me tej ne nenh 23 t€ kEsaj Mau'eveshje'ie'
(4) Ne rast te menaxhimit indirekt nga p€rftuesi i IPA III' blenda 116 rnuaji pas ]r1'rics nC
fuqi te ma[dveshjes perkatEse te fin:mcimit, Z',l(A-ja do t-i siglljoje Konlsionit
t6
parashikinret e prokudnlit, kontrzktinlit dhe ato finatrciare pEr plograruit/-et
-e
zbntrararipas nrarrdveshjes se financimit qe nrbtrlojn€ glitlle pedldhen e T.batimit. I(.v
detyrim nuli do rS zbatohet pdr programet e zhvillimit rulal'
(5)PErsaipertetprokruirrlit,rregullatdlreproceduratep€r.fituesitteiPAlllndperputhje
me Dire1-ti'cn 2O14l24lBE
"tB Parlanientit Er.r'opian clhe td Keshiltitri' mund tc
konsiderohet ekuivalenre me negullat e apl.ikuara nga I(omisiolri ne pErputhje rue
Rregulloren }-inanciare. Kolrisioni mund te pmnoj€ keto rregulla dhe procedura qd do
te -ibatohen pEr zbatimin e nriihm€s se IPA.1II, nd varEsi te kushte'e Ie dispozitds
pel'katese ne maneveshjen e financimit.
NcnilgRregullatnrbishtct6sinidheorigiin6npdrprokurimet'gr-antetdhe
Procedurat e ticra tE dhdnies
(f) Pjesdmanja nd prccedumt e prokurimit, graDteve. dhe dh€nies se En.lir)leve pir
p.og.r*"i e h-nancuara nga IPA III do te jcte e hapur per organiza,tat
iderl-kornbetarc, rdhe rajonale tlhe te gjithe personat e tjere fizike qe jane shtetas dhe
persouave j uridikE, te;iletjaDd themeluar ne mdnyrd efektive nd vendet e nleposhtme
(r€ vijim t€ refeluar si 'vendet e pranueslune'):
(u)SlrtetetAnebte.pdlfifuesiteIPAIII,pa]etkodraktueset€Marrel,eslrjespel.
Zondn Ekonomikl Evropiane dhe 1,endet partner€ te rnbuluara nga Shtojca I e
Rregullor es NDICI, dhe
(b)Vendetp6Itdcilatqasjareciproken€ndihrrrdnejaslrtnre€shtdvendosurnga
Kornisioni. Qasja recipl oke mund tE -iepet, per nj6 periudire td kufizual prej td
pakten nje ,,iLi, sa he.e q6 nj6 vend u jep tE dreiten nd kushle te barabarla
subjekteve nga Unioni dhe lga vendet e pmnuesllte sipas IPA III' Perpam se
I(omisionit6vendosEpErqasjenreciproke,aidotdkonsulto}retmepEfituesin
e IPA IIL
(2j Te gjitha furnizimet dhe nraterialet e financuara sipas iPA III mund t0 vijn6 nga gdo
vend-
(3) Rregullat e pdrcaktuala nC kete ner nuk do te zbatohen dhe nuk do te klijojne
kul,lzime te ihtetesise p6r pe*onat l'izike t€ ptn6sua. ose tE kontraktrar ndtyshe
ligjer.isht nga nj€ kontraktor i kualit-ikuar' (pranuesh€rn) ose, sipas rastit, nEakontraktor.
(4) Per pmgramet e bashlose lndlrekt rne subjekte sig pdrmendet nE nenin 62(1). pikal (c) (ii) deri ne (\.iii), r€
Rtegullores Financiare, do td zbatolren edhe rregUllat e pranueslrm€rise te atyre
subiekteve.
(5) Kur donatoret sigurojne financim per nj6 fond rrtirdbesiir.ri t€ kijuar nga KQndsioni
ose nepermjet tE ar.,lllrlrave td jashtme tc caktuara. do t6 zl1atrthel lregullal e
Direiciva20l424iBEeParlanrentitEr,ropiandheel(eslriiiitedaiis26Sh}uT2014pirprokrrt.inrin
nrrhiik dhe od shfuqizor DLrekrivEs 2004118i11( il te Parlamentit Evropian dhe le Keshijlii te dates il
i,"r, zorj,l ,rbi lnoidini,r,in e plocedomve per'.lhanien e kontratavc ta punel'e publike, konLratave t€
funrizimit publik dlre kontrataYe td sh€Ibimeve publike'
or.qanizatatnderkornbebrejaneorgaBizatanderkotnbelafetesektot'itpbliktEkijuamlrrenrarcvesbje
;;;;;rbet*", agienoi te speciatianara te ktuara nga organizata t€ tilla dlle orgaliiT'jra tc tjera
.1ottl.prrr.ts" ie uiimiluara me organizatat rderkombehre rne vendi'irr tE Komisi(,rit
ll
17
i
pl.allueslxnerise n€ :rktin thernelues te foDdit ld nrir€besimit ose u€ nrantveshjen t]ile
donatorin t:E tastitl e td ardhurave t€ caktuam t€jashtnie'
(6) Nd rastin e pr.ogrameve td financuala uga IPA III dhe nga nje instrtlment tjertel'
financiar;tinionit'strbjektetepralrueshmesipassecilitprejinstrumentevedote
konsideloheu tE prarrueshnre-
(1) N€ rastin e progran)eve shumEvendeshe, p€tsotlat juridike qe jane shletas te dhe' ne
rastin e suhjektieve juridike q6 jane gjithashru nd mdrryrd efel:rive te thenreluara nd,
pefituesit
"
fpa ffi dhe rajonet e nbuluara nga programi tnu,d t€ ko.sidero6en t€
pranueslidm.
(8) Rregullat e pmnueslxneris€ td ketij neni mund tc L'ufizohcn ne lidhje nre slrtetEsine'
,"nirraoan-1rn gl"ogmt-rke ose l)atyren c aplikant€ve, kur kufizirnc tE tilla k€rkohen pgr
shkak te natyre! specifike dlre objektivave te progmmit dhe kur ato jand t€ nevojsSnre
pEI zbatimin efektiv l€ tij.
(9) Tenderues.ir, aplikantdt dhe kandidat€t nga vendet jo te pranueshle urund td praDohen
si te prarroeshan nga Komrsioni re rast urgience ose te PadisPoDueshmerise se
she,-bimevc ne tr.egiit e vendeve ose territoreve ff talc, ose De rastc te_tjera te
argunrentuara sig Juhet kur zbatinri i rregullave te pranueshmerisc do ta bente te
pattl,rndut ose teper te v€shtir€ realizimin e nj€ programi'
(.10)Perlepromovuar.kapaciteter,tlegietdheblerjetvendore.prioritetdot'ujepet
kontrakioreve vendor€ dhe lajonale kur Rregullorja Financiare parashikon dhEnien
.Ui Urreo e nje tenderi rE vetem. Ne te giitha rastet e tjem, pjesemanja e
kontraktordve vindor.d dhe r-ajonal€ do td promovoSet nE perputhje me dispozjtat
pErkaltse t€ asaj Puegulloreje-
Neni 20 Pjesemarrja ne Programet dhe agiencit€ e Unionit
(1)
a)
Ndihma mund te jepet Fler tc mbeshtetur pjesernarrjeu e pErfituesit te IPA III ne
programet c Unionit dhe aglencite e Unionit'
Pjes6marrja e p0rfituesil te IPA III ne programet e Unionit.do 1e ndjeke termat dhe
f.'orlrt"t .p""i*" te Percaktuam p€r 9do proglani specifik tC Unionit n0 nji:
nrrer"rti" te lidhur ndermjet Konisionit dhe p€rfituesit td IPA IIl, n€ p€rputhje me
ir..rtiuoirjo qE percaktojnE parimet e Pergiithslune p€r pjes€manjen e Pdrfituesit e
IPA III ld progranret e Unionit.
Neni 2l Parimet e zbatimit p6r nrb€shtetjen buxhetore pEr pErfituesin e IPA III
(1) Komisioni mund td vendos€ t'i jape mbeshtetie buxhetore ptxtjtuesit 1€ IPA lll tte
ferpu*ri" me nenin 236 td Rregullorcs Finalciare dhe r:re Udhezimet pcr Mbeshteljen
'Buxhetore tit BE-sd. me kusht qe tc pernlbushen kritelct e po$htatslulerise 1e
zbatuesl,imep€rtldllinetezbatilrittendi]rnesseIPAIIIp€nuesmb€shtetjes
buxhetore. Njd mGshtetje e tiile do tc zbatohet nc menaxhimin direl:t'
a)Disbrrrsimiil)]bdshtetjesbuxhetorcdotekushtezobetmeprogresinettnaq-sheDlt6
aniturdrejtanitiessdobjektivavelerdnadakordrnep€rfituesineIPAlIIdliete
parashitr;uala nE marteveslljen e financinrit'
(3) Mar€vesltjet porkatcse tE financinrir t0 lidhura me pdrfituesin e IPA IiI do t€
permbajn6:
18
detyrimin pc.r vendin e trdte 116 t'i sigur-ojd Komisionit intbrmacion td
hcsrieslrijnr dhe re kohE, .i :iti ia trttmdisou Konrisionir id vleresoj0
pe;rnbusl{cn e kttshteve te pErmendura trc iren.in 236(2) G Rregtdlores
Filanciare,
te drcj{en e Komisionit per te pezuilmf mantvesbien e financimit nEse
perfittiesi i IPA IiI shkel detyrimin re Iidhjc inc respeLlitrin e td drejtave tE
irjeriut, pariner demokralikc dhe sundimin o ligiit dhe ne rasle te renda te
korlupsioljt:
dispo2itar e duhum sipas te cilave vendi i trcte dlhet te zotohet td rimbulsoje
neirjehere td giithe ose n-ie pjcse td financimit perkates te operacionit, nd rast
se konstaiohet se Iagesa e lbudeve pelkatese td Unionit 6slit6 demtuat nga
pancgullsi serioze qi! i atribuohen atii vendi.
Neni 22 Parimet c zbatimit p0r binjal(1) veprimet rrrund te zbatohen nepaxljet binjakezinri! ku administlatat e Shteteve
Anetare tE perzgjedhura bien daliord t€ ofi'ojne ekspertizen e kdrkuar te sektorit publik.
Binjakezimi do te lnbulojC rimbursimin e shpenzimeve td b€ra nga Shtetil-et Anetar/-e
te pafshir-a dhe n€ veganti mrnd te parashikoje dergirnin afatgiate td nje keshilftali tc
para-anetardsiniit te calltuar per td ofi'uar kdshilla ne omr te plot6 per administarcn.e
pemtuesit te IPA lII. referuar nE vijim si keshilttar rezident i binjalezimit (KRB).
ierfitoesi i IpA III do t'i vd nd dispozicion tE KRB-se hapdsi.at e pdrshtatshnle te
zyres.
@ Ni6 manual binjakczimi, i cili cshte kijuar nga Koririsiorri, do te *atohet per te giitba
binjal'dzimet.
TITULLI II TRANSPARENCA DIIE VIZIBILITETI
Neni 23 Informacioni, publiciteti dhe [ransparenca
(1) Perfituesi i IPA lll zotohet per nitje td transparcnces dhe llogalidhenies n0 dh€Iien e
ndihmes. Ai do te publikoje infornracion mbi vleren e ndilunes s6 mafl€ sipas IIA III.
(2) Ne m$ te menaxhimit indiLekl pErtiluesi i IPA iII do te publikoje informacionembi
plamresit nd perpLrthje rne rregullat dhc prnceriurat e zbatueshme, ne masen qe keto
iregulla konsideiohen ekuivalente me ato te Kornisio,it, pas vle€si'*it t€ 1o'yer nga
Komisioni.
(3) Ne nrmgesE te nje vlerdsrmi t€ tilie ose kur vleresinli nuk ktlrlfinnol qe negullat e
perfittesit tc IPA III jane ekuivalcnte me ato te Komisionit, petituesi i lPA III duhet
te permbushe ker1,esit per te publikuar informacionin rnbi kortlalat c prokurimit dbe
glanteve td pEtfshira n€ mafl€veshjet e finauciulit ose rra 'eveshjet Seldoriale sipas
rastit.
(4) Perfituesi i IPA II] do te pubiikoje progranret II'A III si dhe gdo rishikin dhe
i:dryshirn.
Neni 24 Komunikimi strategiik dhe vizibiliteti
(1)PErirtuesiii}AIIIdotdnisdncl€rgiegiesiminepublikutpermundesiGcien]1dhin
nga integr.imi me i ngushG n6 BE-rre dhe refomtat e zbaluara ne mbdshtetjen e BE-s6,
,i1 synimin per te sigurnar- n.rbeshtct]en publike p6r BE-nE dhe a,eta€si,rin nd BE.
ri)
t,
c)
19
Q) Ne masat e tii te r.izibilitetit dhe komunikin]it, per fihresi i IPA ITI tlLrhet ti irllorinojd
ptrblikurr pii-:
(a) vler-at, politikat dhe plogr;uret e BE-s€ dhe ndikinrin c ryre re jetell e
perditslmre tE njelezve;
(b) procesin e an€:tardsil.rit nrj BE me refornrat shoq6rucse dhe perfitirnet dhe
muuddsitd e tye afatgjata po'qytetat€t dhe ekonomit€;
(c) firiancimin e BE-sii qd i esht6 Chtue p6rfituesit te lPA lll dhe lidhjen e tij me
vlerat rlhe objektivat e politikave tE BE-se, me fokus n€ ndikimin e prekshem
pozitiv te prolekteve te iinancuara nga BE-ja per qyteta!:6t dlle ekonon tL'
Ne r.eganti, pe.rfituesi i iPA III dtihet t€ njol:€ origjindn e fiuancimit te BE-se dlie te
sigru'oj€ vizibilitetin e duhur te dj duke:
(a) dhafle ie deklarate qe thekson nbdshtetien e ma € nga BE-ja ne menyre td
dukslml per tti gjithi doku entet dhe nraterialin e kourunikimit nE lidhje me
zbalinlir e fondeve. drrll= perfshirE nE nje faqe ryflate [e intelnet dhe nE
llogalitd e tlediave sociale. kur'kettiekzistojnd;
{b) promo\nrar veplintet dhe rezultatet e tyre dulie ofi'uar informacion td synuar
i.oherent, efektiv dl.re proporcional pEr audicnca td shurn6fishta. dLrke pdrlthir6
rledian.
Pdrfituesi i IPA III do te infornrojE Komisionin pdr planiiikimin dhe z-batiuril e
masavetdvizibilitetitdhekomulrikimitdlretdker.triojdsinelg|irrreatoteKomisionit.
Kornisioni dhe pdrfituesi i IPA III do td bien dakod pdr njd plan kohelent tc
,kiirrit"t.r" te vizibilitetit dhe komunikimit per te vene ne dispozicion dhe per.td
p.rtt-f..". ,rg mcnyl€ aktivc inf':tllaciotin lr-eth programeve dhe veprimeve ne kuader
terrdilrnressclPAlllnEpdrfitrtesineiPAll].Proceduratp6rzbatiminekeB.re
rLti\,lt"r.rr" do te specifikohen ne marrdl'eshjet seh:toriale ose td financimit'
Ne mst tE menaxhimit direkl, ztratirni i aktiviteteve tE pdrmendrua nd paragrafin 5
eshtE pergiegiesi e Komisionit ne ndihm0n c pdrfituesit tE IPA 1II'
N€ rast td Drenaxhimit ildilekt nga perfiftiesi i IPA IlI, dlie per programet e
i*f,rcipuU"rlt nderkufitar t€ pdrmendula nE nenin 64(2)' pika (b)' ztratirni i
aktir.iteteve te pe nendum ne paragrafin 5 do td iete pdrgiegjesi e institucioueve
p6rkatdse td perfituesit t€ iPA II1-
,A.ktivitetet c vizibilitetit dhe komunikinit do te n-risin transparencEn dhe
if,"g..iafrn"i", nE pdrdoriui. e fondeve, duke iu nenshtrua' dispozitave specihke p€r
no"sshpalosjen e oJuxheteve indikative pEr prokurimin e furnjzimeve dhe puneve para
nEr.rshklinrit t0 kontrates, sipas rasiit.
PerfittresiilPAllldot,iraporojekonrisionitt6nrorritorimittdlPA-sdhekorlisiorrit
,"f.r-irf te nronitolimit mbl aktivitetet e tij te vizibilitetit dhe komunikinit per IPA
]II,
(l)
(4)
(5)
(6)
0)
(8)
(e)
TI'IULLIIIIMRROJTJAE'TiiI}H,I']I'IAYEDIJDKONFIDENCTALITETI
Ncni 25 Mbroitia e t€ dh6nave
0) Pdrfinresi i IPA lll do td siguro-jE rge mbrojtje te ars)'eshme td te dheDave pcrsonale
ekuivalente me at€ tc perciktuar ne Rregullorcn tsE) 2A1'811125 dhe Rregulloren
20
(2)
(BE) 20i61679 si9 referchet nc nenin l2(3), pika (f Te dhcra personale nEnkuptorr
iao'i,lro.r*";o, qe l:dhet mu i-rie.per.son iizik te identit'ikuar c,se rd identifikueshei.n,
iao of".r";ou qi pcrlshin pErprurirr-rin e td dhenave pcrsonale' i tillE si nrbletlhja'
,''"g,;"*i;n", org^.,iri,rri. ruaitii. aclaprimi apo n'iyshini' tdlheqja' konsuitimi'
pa?i"ri*i'rurfi"ri, fshi4a apo shli p",tr,r"r;t te IPA IlI tliie io te Mhet ,ctem ncse eshto c ne'vojshr.:re pdr zbatimin e
ndihl€s se IPA 1II.
Nevegiinti-pErfituesiilPAlildotenlal-]tmasaleduhuiateliriikedlreorganizlt'ive
ta rig.,.ita ne lidhj" rl" t-r=riqc{ e qendsisllne ne gdo operacion te tille dhe natyr€}l e
inforl-macirxit q€ licLhct me pelsonin fizik ne fial€. Dre qellim q€:
(a) t€ patandaloje qdo pci'sotr te lacrtorizual
-q€
te ketd qasje ne sistcmct
kompjutcrike qd ktyejne opemcio're te tilla' d1le sir'lornos leximin' kopjiniin'
nd,ysi',imiu or. h"q1"'l e piautorizuar tc mediave p€r ruajlien e te dlenavei
flitjen e paautolizrri tc te dl'dno'" si dhe 9i1o shpalosie' ndryshim ose f'shirjc tC
paautorizuar tE informaoionit te ruaitur;
(b) te siguroj6 qe p€rdoluesit E autorizuar td nje sistenri te Tl-s6 qE kryejne
op"r.i"iorr" te tltiu nru[d te kene qasie \,et6m nd tE dhdnat td cilave u leferohet e
drejta e qasies se O4e;
(") te hartoj€ stmktur€n e tij olganizative n€ Dje rnerryrd td tille qC te ploteso'ie
kgrkcsat e mdsiPErnre'
Neni 26 Konfidencialiteti
(i)Pacenuarnenin4g,p€rfituesiilPAllldheKonrisionidoteruajnEkonfidencialitetine
gdodokumenti,inlbrnracior,riosernateria]itjetei.qelidlretcrejtpErdr-ejtmezbatinrirre
ndibntes se IPA III qe esht€ klasifikuar si konfidencial'
(2) Ptsrfituesi i IPA IIi bie dakord q€ subjekti i besuar.i-p€r'mendur n€ nenin 62(1)' pikat
i"l t;l a".i ne (viii). ti; lLegullores Financiare, td cilit Komisioni i ka besuar detS'rat e)taUmit te buxhetit, tn.,nit'i pcrcjelle dokumente ne zoiaim te tij Komisionit me
qEllimin e vetdm te monitorimiite eLekutirnit tij detymve t6 besuam. Komisioni do td
ffi"r.-.;a nrarreveshjet e konfidencialitetit te bera ndcmrjet perfduesil td iPA llr dhe
atrf subjekti n€ pdrpuihje me dispozitat e kEsaj lvlardveslrjeje'
(3) Paldt do te mauin pdlqimin paraprak me shkrim t0 njdra-tjetes perpara se te z-bulojn€
plblikisht r'ie infonnacion t€ tilld'
{,f) Palut iani i6 obhguara per kon}idcncialitet deri ne pese vjet pzs perfundimit te
periudies se .kzckutinlit ig maneveslrjes pdrkalese td financimit'
TITULLI IV LE.]IMI I OBJEKTEYE/AMBIENTEVE DIIE TATIMIMI
Neni27 Lejinri i objcktevrlatnbienteve p6r zbatimin e programeve dhe
eliz.ekutimin c kontr?tave
(1) Pdt td siguruar zbatirnin efektiv t€ programeve lE fin-ancuara teltsisht ose pjesedsht
ogu qdo;,rrt.un.rrt t-ieter i Uruonit, peffituesi i IPA III do td man-6 te giitha masat e
nevojslnne Por iE siguruar:
21
(b)
(c)
(d)
G)
(0
(h)
(D
(g)
se, nd rast te procedutal'e tendertts-sc td shdrbin:eve. ftulizimeve ose pundve si
dhe ne thinjet per pn:i.rozilne pdr grante dlle biriakezilnc, pcrsonei fizike osc
juriri'ike qri trt tE dr:ejte te manin pje-se e procedurat e konktrrrimit sipas
nenit 19 kane te drejtd nd vendosje te pertohshme rihe rezidenc€ aty ku
rtndesia ose kohdzgiaqja e kontrates e kdrkon nje gie te dIe Kio e dleite
fitolret vetdm pasi te jete nisur ptocedtrra dhe do Ia gcznjne stafi urenaxherial
dlre teknik. dulie pedshire l(eshintaret Rezidelrt€ t€ Binjakczitrit (KRB)' te
ne\,o-ishme per te kryer 5tqdirne dhe nasa t-iera pelgatitorc pdl haltinril e
ofertave/aplfuime'r,er'propozimeve. E dtej E e
tendertesva&andidatcYe/aplikanteve te pasuksesslrem per njd vendosje t6
pdrkohshflre per'funtlon nji rnuai pas n-ioftir.r-rit t0 vendinlit pEr dh€nien e
kontrates;
se tenderuesit dhe aplikantdt nrund t6 paraqesin oferlat/aplikime plopoziniet e
tyrc pa hasur e ndonjd pengese, sig jar€ kerkesat slrtesd ligiore, administrative
o." Jog*o,. qe dEnrtojnE trajtitrin e barabarld nc mesin e tendettesve ose
aplikalteve, per.leg ,asteve kur keto kCr:kesa jan€ le pamshikuara nd dd
Veridim tlremclor tE niiratuar nga Konisioni;
se personelit qE merr pjesE nE zl:atimirl e plogramevc t0 financttata tdrEsisht
ose p.lesErisht;ga gdo irshunent tjeter i Urrionit dhe anEtarere t€ lamiljes sE
tyle te nguslrtc u akordohen pdr-fitime, privilegje dhe perjashtime jo me pak te
inro..toi" se ato qe zakonisht jepen p0r stafin tjet€r ndcrkornbetar cse tE huaj
te pur)dsuar nd Kosove, sipas ndonjd marreveshjeje tjetcr dypalOshe ose
sl.nmcpal€she ose aranzhirneve per ndihme dhe bashkEpunim teknik;
se personeli qe merr pjes6 no zbatimin e programeve td financuara tdresisht ose
pjeserisht ngi qdo ilrstrurnel1t tjeter i l]nionit dhe anetarei e familjes se tyre t€
ngushte lejoiien te hyjnd r€ Kosove, te vendosen ne Ksoove, td punojnC aty
'ihe
t€. lalgohen nga Kosov4 sig e cakton natyra e kontratds bazd;
dheDien e rE giitha leje'i'e tE nevojshme pEr imporlirnin e n.rallit, l€ \'eqanl; te
pajisieve profesionale, tE nevojshme per ekzekutimin e kontrates baze, duke iu
"en.lrt.rui
ligieve, regull:rve dhe negulloreve ekzistuese te perfinresil te IPA
il;
se inportet e kryera sipas progranleve te iinancuar-a teresislt ose pjeserisht nga
IpA IiI ose ne importit;
dhenien e tE giitha leievc te nev(ishnle pir rieksportin e rnalhave tE
mdsipdrme, pasi qe kontrala baze tejete ekzekutual plot€sisht;
dhcnien e auk)fizimeve per impor-timin apo blericn c valilles sd huaj qd eshtd e
nevojslune p6r zbatirnin c kontrates bazd dhe zbatimin e rreguLloreve
konri',etu.c ie ko^trollit tE kembimit d nje m0n;'le jodiskri*in.ese pdr
konh"ktoret pa\.,arisisht uga kornbEsia apo vendi i themeiil)lit te tlrc;
riardhesimin e fo4Ce.'e te n.]ilr',ra na lidhje me veprirLrin nd kuad€t tE
prograrneve I€ financl.ram t€sisht ose pjes€risht nga gdo instmnlcut tieter i
Ilnionit.
se tr-ansalisionet e nevoislurte pcr :calizimin e konfatave sipas plogratneve tE
financuara trgsisht ose pjesErisht ng:r gdo instrument tetdr i Uniolit do ie
perjashtohen lga procedurat qe kErtojne t'ansfclinrin e pageses pdr rnallrai ose
0)
27
(a)
shcrbimet pcr konlraktorct e ti/re jashtg vendir n€permjet bankave ose
institucioneve finzrrciate qE operojnd ni Iiosove'
(2) Perfiuesi i IPA lll do te siguroje bashk€punim te plote tE te giitha autor;teteve
'-'pertu,e.". Ai giithashhr do tJsiguroje qasje nd ko^m- panite ne proncsi td shtelit dhe
institucionet tjera qeveritar.e, te cilat jane te pEr-fshiia ose jand t6 nevojsh-me n6
zbatimin e njE veprimi ose ne ekzekutinain e konlrates'
(3) Pas hyrjes ne .fuqi td kdsaj Marrdveshjeje' ptr'fituesi i IPA III do ti nriraloje ose
' ' na.y.frqe legiislacionin oseaktet e nel'ojslrnle per ti zbatual kdlkesat e procedurave td
peLcrktuoru nc ket6 Det riuke i mbajtui keto piocedura sa me te thjeshta' arsycslune
dlre ehkase qE esht€ e mrurdur'
Neni 28 llregullat pEr taksat, detyrirrret doganor.e dhe t.1l.ifat t|er.a fisl(1) Pdn eg ftsteve kur parashikohet ndryshe n0 nj6 n.rarleveshje sektoliale- ose.nje
rau.E.veshje financinri, taksat, detyrimet dhe tarifatme. efekt ekuivalent nuk do tc lcne
te pranueshlre sipas progranre'e ie pa lt ose ndorlc instrumenti Eetdr td Unionit'
ili""guff ,t*ofro githllrtu p€r bashketiruncimin c ofiuar riga pdlfiluesi i IPA III'
s,,bjekiet e tjera basiitefinut
"u-"'",
p''"'"'it e ndihmes sE IPA III ose gdo finaucifir
tjeter sipas instrumenteve td tjera te Unionit'
@ Do t€ zbatolren dispozitat e tuEposhtme:(a) pdr qollimet e kesaj Man'iv"thj"j?,-..t"d '.kontttrktor i Unionil' do td
interyrctohet si persoria fizikd dheiuridike, qe zbatojne nje konlffitd tc Unionit'
Termi 'kontralaor i IJnionit' do td pedshiie ne veqanti' kontraktoret- e
sherbimeve/fumizir.ueve/pundve' pdrfihresit e gmnLeve (duke perfshire
korrlraktor-at e binjakezimit' p€rfituesit e ndngranleve)' parlneret- ne nje
konsorcium ose sipirmauje te per.bashket ose bashkepdrfituesit ose subjektet e
lidhura n0 granle, nenperfrtuisit e granteve' renkonhaLtoret' orga izatat
nderkombetar.edheKRB-tesipaskontratavetebinjakdzjnritsidhckonh"ktordt
ndninstrumentineasistencdstehrikeillreshlcdnrbirlittEinforalaciorrit
(TAIEX);
(b) tet:lai 'kanlt'ala e (Jnionit' nenlopton gdo konhatd' kontrati granti ose
:nan'€veshie nd menaxhim direkt ose ndirekt' ndpdmrjet se cilds financohet nje
aktivitet sipas IpA IiI ose gdo ir]strurnenti rjetef ld tjnionit. duke pertihire
nengmntet ose nenkontratai' Telri 'ltontmta e Uniollit' do te mhulojd
gjitiashtu dispozitat e asistencds sipas TAIEX dhe pjcscmanjen ne progra:net e
thioniq
(c) te giitha importet cga kontralrtoret e Unioait do te lejohen td hyjn€ ld Koso'r'e
prlo nensht',,at delyrimeve doganote ose.G impofiit' Tatimit mbi Yleren.e
ihtuar (TVSL!, ,kcizes dhe tatimeve td tjera speciale td konsuurit rxe. gdo
talise, dityrirni ose tarife tjerer td ngjashnre me efekt ekirivalent. Nje pdrjashtim
i tille do rd zbatohet veiEnr per impofiet ose tarifat nd lidlrje nre rnalh'at e
l'urrrizuara ose shtrbimet e kryera osc pun6t e ktyera nga kontlakttlret e Ulionit
sipas 4l€ kontrate td Unionit Kosova do tE siguroje qd inrportcr ne lalt do te
liiohen-nga pika e hyr_ies p€r lif'e m tek kontmktoret e LlnioDit sig lierkohet flga
dispozitat . kotrttoies dhe per p6rttorinr te rnenjdhershom s;9 kerkohet per
zbatimin normal td kontr-ates' pzt lnarle par-asy-sh gdo voncsi ose
23
:
:
:
:
:
1
1
1
l
.
I
I
I
I
I
I
I
:
:
I
I
I
I
I
I
I
I
l
(d)
(e)
(0
nrosntalldveshie per shlycrien e detyrinreve, taksave ose tafifave te
lartpdrmenCura:
Korrtrakto$t e Unionit do te pdiashtohen nga TVSH-ja p€r gdo sherbim td
kryer ose nrall td furniarar ose pure te loJer sipas konrrates se. Liniouit Malhat
"
iuriruuru ose shelbimet e lo'yera ose punet o krycra nga nje kontrzktor pir
kontralitorin e Unionit do te pedashtohen giithashtu nga TVSH-ja p€r aq sa ato
.jand t€ lidhura me otrje}tivat dhe aktivitetet sipas kontratds sd Unio[it;
pEriashtimi i parashikual ne pikdn (d) do te v.ihet ne fuqi nEperm.iet mekani"mit
le mcposhtem.
(D PCrftuesi ilPA III do te siguroje qc'qll'1$"i3m dlre proccdura
efektive p€r periashtimil ex dnte nga TVSH-ja jand vendosrrr' Ky
nlekanizem do te lejojc konhaktorel e Ur,ionit dhe kontmktoret e
koltraktorEve ti Unionit te leshojne njE falurd pa'IVSH'
Ne tast se pErfituesi i IPA III nuk siguron qd nj6 mekaniz'Em dhe
plocedura efektive per p€rjashtimin ex ante nga -IVSH-ja jana vendosur
menjeheL€ pas hyrjes ne fuqi te kcsaj Mal'Eveshjeje, Komisioni rnrrnd tE
zbatoje nje ko,r'igiim financiar'.
(ii) Me ane te delogimit, kur nE raste tC justifiL:uaia sig duhet pdrjashtimi ex
tnlte nlk oshr(ileknikisht ose praktikisht i mundsh6m, pdrjasbtimi nga
TVSH-ja do tC vihet ne fuqi ndp€nnjet rimburcin.rit ose kompensimit
Kul zbatohet procedura e rinrbursimit, kontraklor€t e Unionit dhe
konllaktor€t e kontraktordve td Unionit do tb jeud ni giendje te anin
nj€ rimbursim ta TVSH-se direkt nga autoriteti tatimor pdrgiegiOs pas
paragirjes sc rrjd kerkese me sl*:rirn tek autoriteti tatimor p0rgiegjes'
shoq&ua, me dokumentacioniu e nevojshEm td kdrkuar sipas ligiit te
Kosovds trEt rimbursimin e TVSH-s0.
Kur zbatohet prccedula e kompensioril kontraktori i Uniotit dhe
konhakloret e kontrakto€ve td Uuionit do te kend t€ drejte tE
kompensojne ose zbresin gdo TVSH hyrEse td paguar nd lidhie me
mallrat e firraizuara ose shdrbimet e kry'era osc puret e kryera sipas
ndihmes s€ IPA III, te crlat jane te pc{asl'}tuara nga TVSH-ja' sig
parashikobet ne ketd Maneveshje, kundrejt gdo TVSI{-je td mblcdhur
pre.i ty.e per gdo fuansaksion t€ zakonshEn te biznesit te tvrc -iashte IPA
IIi.
Autoriteti tatimor p€rgleg!€s do G plotdsojE 9do k€rkesd pdr riurbursim
dhe kompensim tatimor brenda maksimumi 30 ditesh kalendarike pa
asnie koito tjetEr perveq tarifave administrative mininrale dhe tE
arsyeshnie;
fitimioseteardhuratqerrjedhinDgakonhalatet'kiionitdotetatohenne
iosove ne perputhje me sistenrin qendror''4okal tc takuve' N4egiithat€'
personat fizike dhe luridike, duke perfshilE Personclin. e huaj dhe l(ltB-te'
iezidente ose t0 ver.rdosur re Shtetet Anetare te Bashkimit Evropian ose vende
te tjera te pranueshme sipas IPA lII, pCrveg perfituesit te IPA III, qe zbatojne
korit'rt"t
"
Urrionit dhe kontraktotdt e pranuesve (pavatdsisht ngir kombesia ose
vendbanimi i t1re, pErveg rzsteve kur parashikohet ndrl'she nga uratr'€veshje
per shmangien i tatimit te dytishtd ose evazion fiskal re Iidhur nga Kosova) do
an
I
(g)
0n
(r)
0)
(k)
(r)
t€ perjashtobet nga tatiuri mbi tltimin ose ;trfri te ardhumt tr€ Kosova' duke
peiiriri,:e tatinisi e mbajttrra ni burim dhe tatinret provizionale ose t0
p€*ohsluite;
nje graut i Unionit pel nje p€rfitues rc grantit nuk do-tE iriterpletohet si fitim
o'r" ie u.ar*, per ate peldtue, tE ara;tit' Kur nje fitim gjcnerohet nga nj6
tontrate gt-ti,'fonrisioni ka te dr;jtd ti rikuperoj€ perqindjen e fitimit ne
pJrprifr.i""rlt" kirslrtet e kontratds birze' Fitirni i rnbettu mund G jete i tatueshen
iipis sistenrit tatinror qendror/lokal;
shpenzinret e konlr"ktoreve t€ Llnjonit do te lirohen nga tatifal e importi!
utlia alt. tatirDct e tjera td veganta te konsumit ose nga gdo takse' detyrim
ose taltt t-ietei e ngjashnre n
"
tF"kt ekuii'alent pdr shpenzi:ret ne lidhje nte
niafru,
"
fiirnizuaraise sl,erbirnet e kryem ose prmet c kryera nga ai kor-rlraktor
i Unionit sipas kotttlates :E Unionit;
Drallrat/asetet fitranciare trsc materiale, duke pdrlshire objektet e ndeltuara ose
ffi;j;; ; transleruara te pefituesit e veprimeve/aktiviteteve. ose perfituesil e
toiourun. t0 kr1'era sipas progmmeve rdlPA III ose sipas ndonie instrLl:nenti
ie'Uri"rit oot ao ti kLijoine per k6{a pdrfitues 'taksa trashegimie dhe
tlalsferi:ni' ose ndonje taks€ ose tali{b tjetir: nle efekt te Djejte;
sendet personale dhe sbtEpiake te importuara pOr- p0rdolim personal nga
.erso,la^fizike fafre anelarc t,a fanriljeve t€ tlre te nguslrta), pdrveq atyre qe jane
l;;il.; rre ,ri""t Iokal, qE Lr-yejn6 detyra tE percaktuara ne kontrata
at eiUi..aL ose pundsh ose g'antesh ose konhata ose malrevesh'ie te
liniatezimit. do te periaslrtohen iga detyirnet rloganore ose te importrt' Tatimiffil;;;;; ii*oi tivsnl, akciza dhe tatimet e tjera td veqanta tL konsurnit
o." ngu gao tuttti, cleiyrim ose tar ife tjetdr e ngiashme me efykt ekuivalent ose
[irr"?"'" Lpun" ft.ro"r" t€ kolaleraiit, ku sendet e p€rmendrua personale dhe
;;;i"k" ti"i.;"rtohen ose shiten (hiqen) nd shtet' n€ pErputhje me negulloret
nd fuqi ne Kosovd pas nd0rprerjes se kontmtEs;
Kontrakto$t e Unionit nuk do t'i ndnshtohen takses sd pulles ose regiistriniit'
"r" "J"tle
tarife tjcttir tre efekl ekuivalent ne Kosov€ kur kdto detytinre ose
*ifu fia't-,er, arelperzbatohet giitlrashiu pr transaksiolet (perfshhe caktimin/transferin e t€
'G.t-ail) &. aoturl"nr"t qc lidhen me pagesat e bera ndaj kontlallorit te
Unionit, duke pdrfshir€ kolrtratat e litlhura ndermjet lErfihresve 1d granteve
(perfshirt paflleret e tyre ose perfihresit e ndngranteve) dhe kortraktoEt e tyre
tiltitf:r,a ![r:" e tyre ose ekspedet e kontraktuar)' dtie kontratat e lidbuta p€r
Inpo,r;nr"t inci&ntale (rastlsore) dhe prcvizionale sipas kontra(ave td
shlrbimit dhe kontratave te puneYe p6rtatesisht ku lransaksione ose pagesa te
tilla lidheu drejtpdrdrcit nre njd korrtmb te Llnionit;
tarifat e meposlltne do te pdrjashtolien giithashtu per kontrallordt e Uniolit:
(i) taksat e veganta t0 komurikimit;
(ii) taksat e automjeteve motorike;
(iii) talifat e veganta qe zbatohen nga autoritetet rajonale ose lokale apo bofdet
'--''.
""q*tu ,ie korrt"k.tit
e ekzekutjn.rit t€ kontrates joproporcionale.me
koston e pulfshir'e ne ekzekutimin e tyre apo qd kand efekt te njejte sikur
taksat.
25
(j)
(4)
/5\
SEKSIONT V
TITULLI I
n*eli 29
(l)
(2)
(3)
(4)
Kurdrr qE eslrt€ e dotnosdoshfle. perfituesi i IPA III 'lt' 1€ miratojij ose ndryshoi€
i"*i;rfr"-i"*, sekondar dhe/ose aktct e trevojshnre per f i zbatuar dispozit;lt e [aksaw
nJiete Mantvcshje nrenjehere pas hyrjes sd sai nE fuqi'
Rregullat dlre procedulat e rcferuam ne kcte nen do td zbatoheD per qdo talisd' detyrint'
;;;#;" iarifc te nglaslune qE e ka eiektin e. njejte' le cilat nrund 1". j*" It]f i:
pir- a",e. se hyrjes nC fuqi te kEsaj lvlarrevcshje krahas atyre ekzistuese ose sl
zevenddsim i tyre.
Ner.asttekorrfliktitnddnnjetdispozitar,etEketijnerridhelegiislacionitkonrbetarte
;a;fi;; te IPA u, 'anetaresimit nE Bashkinriu Evropian, perfituesi i IPA III do te vazhdoje fi aplikoje
airp"ri"i
"
t"rit 27 dhe kotij Iieni' p€rveg rasterc kut keto jane jokompatibile ne
detyrimet e tij sipas acr]lr,s relevant te Unionit'
Shnenzimet nuk do t6 financohen m6 shume se njti het€ nga IPA III' Per"req ktisaj'
.;;";;l;; fi;uara nga IpA III nuk do tE marin asnjE furancim tjeter nga buxheti
i BE-se,
Shpcnzimet e bera nga pranuesit dhe pagesaf e bEra nga p€rfituesi i IPA III nuk do td
i.-""e iJ.ra.*"th-e ier'ftnancim sipai Rregullores se IPA III pelpara n€nshkrimit te
;;;J.hj"; Fat'ese te financimit, kontratave dhe shtesave' me p€rjashtim te
rasteve te iarashikuala ne nenin 27(6) te kegullores NDICI'
Shpelzimet vijuese nuk do te jene te pranueshme pr6r financim sipas Rregullores se
IPAIlI:
(m) blerja e tokEs dhe nd€rtesave ekzistuese, perveq rasteve ku justifikohet nga
natyra e prog"nrit nd vendimin e financimit;
(n) shpenzime te tjera sig mund te parashilreu ne maueveshjet seLloriale ose [b
financimit.
DaraefirnditperptarrtteshnrdrinCeslrpenzimeveduh€ttEpercaktolretnEman€veshjet
e linancimit-
RREGULLA'I' PtrR
NDIHMES Sii IPA III
DISPOZITAT E PiiRCJITHSHME
Pramrcshnririrr e shPcnzimeve
MENAXII]MlN }'INANCIAR TIi
Neni 30 Bashk6financimi i programeve te lPA lll
/11 Progralnet e zbatuara n€ menaxhilrin indirekt nga perfituesi i lPA IJI nmnd te\ I ,, io,f"i* t"*tiU"te financiare si te perfituesit te IPA III ashtu edhe t€ Unionit-(2) i,il;;;" bashkdfinancimit do rd narld formdn e bashhefinancimit te perbashket dhe
do ie D6rcaktohet r.ie rnatreveshjen sektoriale osete financinil'(i) Kur kd&ohen edhe kontributei financiate td perfituesit t6 IPA IiI edhe ato td unionit,\'''' l",],Jiu i urri.rit do te percaktohet n€ marreveshjct sektoriale ose t0 financimit.
26
:
i
i
I(
i
i
I
i
i
I
t
1
i
t
,\(
I
I
T
I
t
I
t
I
fl
I
I
I
i
I
I
IIi
I
I
I
I
Neni 3l llrcgullat specifike p6r punueshm€rin6 c shpcnzimeve ptr IPARD
Per progarnin IPARD llt. do t0 zbatohen dispozital specifike le Ineposhlnle:
(a) Kcutr-ibuti i BE-se ne projektet e investimeve ne kuadcr tE programeve te
zhvillimit *al do te
'triytrit nbse brcr'da
pese viteve nga pagesa e fundit nga
Agierrcia e IPARD, projekti i n0nshtlolret nj€ rnoclifikimi thelbesor:
(b) tr€ rastin e kostove slandatde per nldsi-' ,shu1lav3 te pergiithshne/fikse q€ nrrk.i
kalojne 100 000 euro te kontLibutii pubiik dhe tinancimit me no ne t0 shesht€'
te pErcaktrrara nga n1d perqinrlje cnje ose disa kategorive te percaktuara te
kosto'e, ilb_-ta ,..rt ulon ,ete.n., ahun ui
"
pdrcakluara prEr secildn nrasE dhe sig
percaktohct riga Agiencia p€LkatEse e IP'ARD pdrpara tlrinjes pdr aplikime:
(c) kontributet nga njd program i IPARD III pdt njtl instrumel linanciar p€r
p€r'dorin brentla- liislre-veplimit te- adj prograrni te IPARD III do 16
Lonsiderctrc.n si shpenzirne td ptanueshue'
(,t) Ne p'Ercaktimin e pjeses se shpenzimeve publike si pdrqindje e kostos totale t€
fr-u".t*l" te investimit, "ti do te men'et paras)'sh ndihma
kombdtare pdr t€
iehtesra. clasjcn nd kredit€ e dh0rra pa ndonjd kontribut te Unionit t€
parashikuarlsipas fu egullores (BE) 2021 ll 529'
Neni 32 GjurmEt e auditimit
ZKA duhet tC sigutoje se ie giitlia informacionet relevante jane nd dispozicion per te siguluar
;;; ; auditiiirt i,.iuituohe- te derajuar.a. Kdto i^formacione duhet te pcrlihijn€, nder te
tiera, deshmi dokunentare te autoriziniite kerkesave p€r pages4 G kontabilitetit dhe pages0s
Ja oivr" tatf-".r"e, dhe td trajtimit tE paradhdnieve, garancive dhe borx}eve'
Neni 33 Pagesat e kontributit tE Unionit
(1)PagesaekontributeveteUnionitdrthettetrchethrendalimitevetefondel,end
disPozicion
(2) Pagesat mund te iene ne tbnu€n e parafutancimit' pagesavs te perkohshme dte
shtlerjes sE bilancit pdr{uldimtar, sipas procedur€s sE pdrcaL-tuar n€ nenin 42(2)' Kur
keikohen kontribute si nga unioni aslrtu edhe nga p6rfituesi i IPA III' pagesat e
kortnibutit te Uniolit prei financinrin e plogranreve ne {ald do tE llogar-iten duke
aplikuar tlornidn e bashkeflriancirrit td pErcaktuar- ne maEeveshjen sekto''iale ose te
iu*l";*li p€r shpenzimet e pranueshrni td ce(ifrkuara ne perputhje n:e nenin 6i(5)
qc i neotttt,ot
"i shumEs maksilrale tU koutributit
tE Unionit te percaktuar nd
nraneveshien sektoriale ose te financimit'
t3) I)eli ur6 15 janal dhe 15 korrik td secilit vit' pelveg rasteve kur parashikohet ndryshe
ne ujd mari€vcshje sektoriale os* nj€ man lvesh.ie financimi' ZKA do t'i dergoje
Komisionlt njd patashikim tE kerkeses se tii te mundshme te pagesCs p't vitin
financiar ne {ati aUe PeT vitin financiar pasues'
-nE.lidhje nre te giitha pmgramet'
Kolnisioni mund te karkoj€ n-ie perdilesinl tc parashrklnlt slpas r)evojes'
.TITUI-I,I II IIRUCULLAT Nii LIDH.]I} IVIE MENAXHI${IN INDIRIKT NCA
PEITFITT]Ii,ST I IPA UI
27
i
l
l
j
i
:
,.
Ij
i
i
I
I
!
..
I
l
I
(1)
(s)
(o)
0)
(8)
(e)
(10)
pagesat nga Komisioni p6r or.ganin c Kontahilitetit cuhet te behen l:renda 90 ditEve
pri per,,.[rsnj"t se ku'shteve:"i ttetleve i4' 35' r-rse 36' l(y afat pir: kelkesa td
irrg"!"". ol*r,l te nddrirritet nga Komisioni rne qellin'r le kerkinlit td te giitha
dof*rr"rt"r" themelore t€ nevojshnre p€r clart€sinrin e gdo elemcnti relevant p0t'
;;.q;; shpcnzimeve, ;rLfshiLe itrfoulatat mbi mpottituin e palregullsive n€
peryuthje me neni[ 51(2) dhe Slrtoicen H'
Shurnat c p€rcaktuara ne progranlet e dor€zuata rga pel{hresi i IPA 11l' ne pasqyrat e
.hp"nrin
"r",
ne kdrkesai pdi pagesa dhe n€ slrpenzime{-c pinnendura ng rapodet e
zbatimit duhel td shprehen ,e ei,o. Perfitucsi i IPA III rluhet t€ siguroje se pAr
"iJrrui " tr."*.it
nd mes rd Kornisionit dhe 5r€rfituesit te IpA IIl, kirrsi i fegjisttuar i
korrerti,oittectuosnrcvalurcukonrtrtar€teperfituesitlCIPAIIIEshtdkrusi
kontabel mujor- i euros i pdrcaktuar nga Komisioni per nrrraiin giate te cilit eshte
,=g,iru r,ur shperzimi lle llogarit€ e Olganit tc Kolltabilitetit osc Organit te
i.fiarrr"ta- pcr menaxhinrin' fiuanciar 116 tale te percakluar nE man€vcsl{en
rclevante to fi nancinit.
Pagesat nga Komisioni pdr ptlrfiruesin e IPA III do t€ behen' ne vadsi te
airfu*"tf,o,an.e sc ndarieve tuxhetore. ne valuterl euro nd llogarine nC eulo' ne
pJ["*i" me dispozitat e lErcaktuara ne tlenet -14, 35 dhe 36 td ntarEveslieve
Lf.i*id" osc tE inancinit. Per programet duhet te hapen llogari n€ euro dhe duhet
ia peraot"" ekskluzivislrt per tlar)saksione qE kane tE b€jne me ato Progame ne
periuthie me dispozitat e nrar€veshjeve reievante scktoriale ose tE financirnit'
Perfituesi i IPA l1I duhet te siguroje se prartuesit pmnojnd shuoien totale te
kontributit publik, ne kohen e duhur dlte ne ter'dsi' Nuk duhet to ngarkobet asqie
or# qa'a"'ta nlmd te zvogelonte keto shuma per pranuesit dhe konuibuti publik
dhe asetet e financuam nE kttE rnenyre nuk do t'i ndnshtrohen konfiskimit giyqesor
apo administrativ, sehrestrimit ose zbritjeve t€ ngiashme'
Ne ftstet lorr bilanci n€ llogadn€ ne euro, refenrar ne paragrafin 6, 6sbt6 i
p"-1rn"".t e- per t€ nrbuluai kerkesat c pagesave tc dorczuara nga pranuesit nd
6t1e te p.rni,r,lt te pageses nga Komisioni, pttfihresi iIPA UI do td pErdor0 fondeti.riU",rl per re parafinancuar kontibutin e Unionit' Ne raste te tilla fondet
kombdtarc dtrhet r€ trajtohen si fonrle rE Unionit dhe do te zbatohet paragrafi 6 n€
mom"nti,r ku. pagesa e plotti e kor)tdbutit te perfihresit,te IPA III' nEse ka' dhe
lort.itutir te itnionit i parafinancuar rtga forldet kornbctare tti regjishohet ne
llogarite e Orgauit te Kontabilitetit'
Ndihrra e IPA III mund te mbrtloje vetEnl shpenzimet e b'era dbe te paguara nga
plm,"*l i tpa tU nd prputlije me negtrllat e pranuesltrlcrise te percaktuam ne
ilauzolat kontraktuale iir"grjirri" xOlcl, Rregullorja Zbatuese e IPA lll dhe nenet 29' 30 dhe 31 te kesaj
Uuicr..it iej" alc sig p-ercakiolret nd man'eveshjet sektoriale ose G financimit' siPas
nevojds.
shkembimi i inforn:acionit, duke perfshil.e dorEzimin e kerkesave pir pagesa nE
iarp"rfr-|" i"" r",.ret 34, 35 dhe 16 rE kesaj Maneveshjeje' nt lidhje me ttansaksionetf#;";;" ndii'm1et Konrisionit dhe strukturave cihe autodteteve tE pemendura nd
r"ri,, fO, .lo te behet, sipas la'sti! pEtmes nrjeteve elektronike' duke p6rdomr
procedurat e trdhezuara nga Kr-rnrrsiotti'
28
Ncni 34 Peralinancimi
(l) Kdrkesat nrinimale pi:r pages0n e patalinanciniit janf, si nre Poshte:
(a) ZKA-ja ka njoftuar Korrisionin gEr hapjen c llogads€ n€ eruo nd {al€:
(b) ka hyrd ne fuqi nrareveshja teievarrtc e financinit'
(2) Dispozitat e detajuara ne lidhje me llogaritjen e Pagesave tE parafmancimit per
. '-: Orogr"r".t ,.yctorc-6he sh.m6vjegare do t€ pErcaktoSe, n€ tnirn'eveshiet sektoriaie ose
te financimit.
(3) Shuma totale e parafinarrc.irnit duhet te Paguhet me so largu kur programet t€ rnbyllen'
Neni 35 Pages t e Pirkohshrne
(l) KErtesat minimale p€r nje pagesd t€ pdrkohshrnejani si me poshte:
(a)ZKA.jaikada.grrarKomisionitniek€rkesepagese,dukepiirtsl.rirdnj€pasqyrd
tE certifikuar td shpenzjnreve qe detajon shurnat e lxguam dhe kostot e njohura
dhe duke pcrfshiie inlblrlacionin, kur eshte relevante, per parafinancimin'
Kiirkesapihpageseduhetteperfshijegiithaslrtuinftrrnaciouinp,Er.katesrnbi
zUatiminiiq detajohct ne marreveshjen sektoliale ose le financitnit;
(b) jand respektuar taaanet per kontdbutin e Unionit' sig eshte parashikuar ft
vendimin e financiruit,
(c) KKIPA ka d0rguar tek Konrisioni raportin vjetor mbi zbatimitr n€ pErpr(hje me
nenin 59(i);
(d)AutoriretiiAuditinritikadE'rguarKorrisionitopiniorrineauditimitvjetordhe
mportin vjetor te ahivitetit G iuditimit, nd perputhje nie nenin 63(1) dhe (2);
(e) marrEveshja relevante e financimit €sht€ n€ ftiqi;
(0 dsbtO ofiuar gdo informatd e k€r'kuar nga Komisioni'
e)Pacenuaropinionineauditimitvjctor,nesevErehetsenukjalierespektuarrregullatnE
irqi ot" f-i* n"tjand trErdoruisig duhet, pa8'esa-t^mxnd t€ pearllohen ose nd6rpriten
rc perputbje nre procedur€n e lxtcaktuar ne llenet 38 tlhe 39'
Neni36 Shlyeria e bilancit p6rfundimtar
(1) Kerkesat mininrale pOr sl yerien e bilancit pOrfundirntar jane si me poshte:
(a) zKt\-ja i ka daguar Komisionit njd pasqyrE pdrfundintare te vefietuar t€
shpenzirneve dhel n€se eshtd e aplik'ueshnre, nj6 kErkesE gErfundimtate pdr
pagese;
(b) KKIPA ka derguar tek Konrisioni raPoftin perfundi tar te zbatirnil ne
/drPuthje me nenin 60;
(c) Autodteti i Auditimit i ka ddrguar Komisionit, nd p€rputhje me nenin 63 (4)
dhe (5), nje opinion mbr pasqyrET p€r'fundin:tare td shperzimeve' te mtrdshtetur
nga nje raport pcrf,urdimtar i aktivitctit te audidmit;
(d) mar€veshja relelante e financimit €shte ne lLrqi;
29
(e)KontisionikapEr.fundrrarprocedut.EllesliqyrtimitdhepraninritrEllogarivesiq
paBshikohet ne nenin 42.
Neni.3TQmtimiifondevet6papdrrlorur.anerastteprogrArneveshumEvjeqar.o
(l)Kornisionidotegzotoj€automatikishtgfartxlopjesetdz-otirr-ritbuxhetorp€ratC
program qd, deri md 3i dhjetor td vitit t€ peste pas zotinrit bLrxhetor' nuk eshte
pair." pei qellime t€ paruiinancimit apg kryerjes !e pagesave td lErko}shnle. nga
komisioni per: perfitrresin e IPA [I osc per te cllai Z1pasqyr6 tC certiirkuar te shpenzimeve ose €shte dortZuar ndonjE kdrtes€ p€r pagese 1i
ie*orrsrnr"
"a
pdrputhje me nenin 35. pdr qEllirrr te keiii rreni do rd merrer parusys]r
vetenr kostot e njohura te paraqitura me kdrkesen per pagesd td pettohshme. ose
pasqyrEn e shp..rzimeve. Nid afaime i hershdm mund t6 pdrcaktohet nd marrdveslrjen
sekloriale aPo te Financimit.
(2) Konrisioni do te infomroj€ ZKA-ne palaprakisht kurdo qd ekziston leziku per gzotinr
sig P€mrcndet ne Paragrafin 1'
(3)Shumaelidhurmegzotimindoteleduktohetp€rslrumatqejaneekuivalenterneatd
pjese le zotimit buxhetor Per te cilin:
(a) opracionet janO pezulluar uga nj€ plocedur€ ligiore ose nga nj€ ank'inr
admiuistrativ me efeLt pezullues; ose
(b) nuk ka qend e mundur te behet uje kerkesd pagesc per a$ye t€ forcds nradhore
qd ndikon seriozisht nE zbatimin e tE giithE ose njE pjese t€ programit'
P€rlrtuesiilPAlllqepretendonforcdnmadhoreduhettedemonstrojdpasojate
drejtperdrejta te fol'cei madhore ne zbatimin e td giithe ose ni€ pjesc te programit'
(4)PErftuesiiIPAIIIid€rgonKomisionitinformaciorrmbiperjashtrmet'ep€tmendut.a
ne paragrafil 3, pikat (a; dhe (b), ne raPortiD vjetor te permendur n€ nenin 59(l)'
Neni 38 NdErPrerja e Pagesave
(1)Pavartsishtlimititlevekohor.epErpagesatepelcaktuaratl6nerrin33(4).Konrisioni
nrundtEnddrprcsCpagesarperpeifituesitelPA]Ilpjeserisittosete€sishtmeqdllinrtd
klyerjes s€ verifikimevc te n6tejme, kur:
(0 Komisioni vjen ne dijeni td infornracionit te besueshcm q€ tregon nj€ nangdsi
te konsideruishme nE funksionimin e sistemeve t€ menaxhirnit dhe konhollit
ose qe shpenzimet e certifikuara nga ZICA jane te lidhura mc njd pan-egullsi
serioze dhe nuk €shtE korrigiuaq
(g) nderyl€rja eshte e domosdoslulre pEr t6 parandaluar d0nre te konsiderueshme
-
ndaj iuteresave financiarc tc Unionit;
(h)KonrisionivjennEdijenit0inforruacionit,icilivdncdyshimpranueshnr€rinEe
shpenzimeve nd uje kdrkese flix pagese'
Q) Kornisioni mund td kutizoje rrddrprerjerr n0 nje piesE tE slipenzirneve t6 mbuluara nga
Le,tesa
"
prg"res ndikuar nga elimentet e cekura ne paragrafin 1 . Komisioni duhet G
,:"n"ie
"j"riar"re perfituesin e IPA III per arsyet e nddrprerjes
dhe duhet te ket*oie
vlzhgimet .-
-enjel"rshme td tij si dhe ndreqjen e rnenjEhetshme td sihtates, nese
eshtJe domosdoJhme. Ndtrprerja duhet te p€rfundohet nga Komisioni nrenj€heE pas
nddlrnarrjes s€ nrasave tE ner'ojshme'
30
Nrni 39 Pezullimi i Pagos ve
(t)
a)
(3)
Konrisioni rnrrnd tC pezullolE pagesat per p€rfituesin e IPA III' l'eganerisht kur
,tutnf,"n gabime sisternike. te cilai vene ne prtlepyetje besueshmdrine e sistemeve te
konrr.oll.it t€ brendslrdrn td subje,ktit ne fale ose ligjshrnErin€ dhe negullsint e
,-rru[ri"r"6 tuze ose pdrdoririLin e aseteie dlre autputeve per qellimin e synuar sig
,p".ifikot
"t
ne ,tan'iivesirjen sektoriale ose t€ financimit'
Pcrfituesit lE IPA Ill p"ri.af," p*l dy nrtrajsh pdrpara se Koniisioni te vendose p€r pezullimin e procedurEs
ne peryuth-ie me Paraglal-tn I .
Konrisioni duhet t€ pdr'f,mdojd pezullinrin kur pErfituesi i IPA III t€ ketE man'e masat e
uevojshnre p€r td kouigiual gabimet sistemiko'
Nescp€rfituesiiIP,{Illnukkanarr.dmasat6tilla.Konrisionir1rurrdt€r,endoset0
u"r-foia ,a gjith€ ose r)je pjesd 1e kontlibutit te IPA III pE[ programin n€ pErputhjc me
nenin 43.
Neni 40 RikuPerimi i fondcve
(r )
(.2)
(l) Qdo situatc sig percaktohet ne nenet 50(7) dhe 51(! qe ndodh ne do. tgtf qtatll
zbatiurit te asistencds se IpA III ose qe esht6 si rezultat i nj€ atldilimi mund td shpie nij
rikuperimin e foldcve prej Koliisionil nga perfrtoesi i IPA III'
(2) ZKA do tc rikuperoje kontributin e Unionit te Paguar pErfrtuesit te IPA III prej atyre
[e jane te perfsirir€ nd ndonjd nga situatat e pErcakluTa n€ uetrin 51(5) ose qe kane
perfituar.ngaajo,n6perputhjem.eprocedurater.il-upedmitteperlituesittelPAlllp€r
'f,rri"i prti*". funi qe ZCA nuk murid t€ rikuperoje ne reresi ose pjeserisht fondet
nuf< duhet te parandaloje Komisionin nga rikuperimi i fondeve nga pErfituesi i IPA IiI'
Neni 41 Rregullimet financiare nga pirfituesi i IPA III
Zl(A do te bEje rregullimet finaDciare kur zbulohet ndonje situate e percaktuar nd nerin 5l(5)'
a"t" *"frr' ,e gliiire ose niE pjes0 tE kontributit t0 Ulionit ne p)o$amet ne fal6' ZKA do to
.o"epurrryrf, i tyr=n Ot," pitf'en
"
panegu'llsive dhe humden finaDciale p€r kontributin e
Unionit dukl siguruar palinrin e proporcionalitetit'
Neni 42 Procedurat p6r ekzaminimin dhe pranimin c llogarive
Qellimi i procedurds s€ ekzaminimit dhc praninrit t6 llogarive do te
jete tc sigruojd qd
shuenzinret e bera dhc te paguaB Dga peifituesi i IPA III n€ kontekstin e menaxhiniit
ffi;k ;L ,;;nA t,i og;koh"n-buxhetit re Unionit janE nd perputhje ll:e negullat
"
,tri""tfr'"" ,e Unionit dhe qe llogarite jane te plota' ie sakta dhe te vedeta'
Procedura e ekzaminirnit dhe pranimit te llogariYe pcrb6het nga:
(a) a;raliza e pasqyn6s pErfundinrtare te shpenzineve te dorez'lar nga ZKA;
(b) arnliza e Laportit pdrftrntlimtar pEr zlatimin e prograrnit vietor ose shum€r'jcqar
ne Peryuthjc me nenin 60;
rc\ analiza e opinionit te defgual nga Autoriteti i Auditirnit mbi pasqyren e\L'l ;;;";J;i; n,tart'ttt* i'g'
';e
raport pgrfundimtar i aktivitetit 1d auditinitr
31
(d) analiza e clokumelltc\rc ped(irlese siq pemlender ne mardveshjcn scktoriale ose
re financi,rit dhe, krrr eilrte e p6rshtatsl.ime, kontrollet rE vend nga Komisioni,
qe nuk i nenshtrohen lirnitinreve osc kufizinreve, nlbi pirmbajtjen e alyre
l aporteve ose Pasqyrave fitranciare dhe mbi tlansaksio[ot themelorc' duke
perfshirt kontrollel c bera rnc pranuesrt;
(e)percaktimiogaKonlisioniishtrnrEss6shpenzirrleveq€ingar.kohenbrrxhetitte
uuionit, ai,ki ndjekur, kur dshtd e .evojshme, ,j€ procedur€ kundErslrtrrese
dhe piii perfituesi i lPA III tejetd doliuar:
(0 llogadtja e njE korrigiimi tC nrund-shEm financiar qE ujedh nga shpenzinret e
tdra atle t€ paguara nE kuntiErshtirn me tregullat e p€rcalttuara ne kdtE
Mar.rtveshjectlretLrteshteteler,anien€q|errran€ves\esektotialeosenj€
marrdvcshje td fi nancimit;
(g) r'ikuperimi ose pagesa nga Komisioni e bilancit qd rledh nga diferenca nridis
shpenzirneve td pmlluara pe' buxhetin e Unionit dhe shumave te pagnala
tashnre pa'fituesit te IPA III
(3) Procedura e ekzaurinimjt dhe plaDiorit t6 llogarive e permendur nd paragrafin.2 nuk
cenon munddsin€ qC Konrisioni te rikuperoje shpenzimet e papranueslune ne nie fat'
te mevonshme ne ba7J td aute progranlit.
Neni 43 Korrigiilnet financiare nga Komisioni
(l) P€r t€ siguruar qC fondet e IPA III jan€ p€rdorur nd perputhje rne regr lat.e
,u"tu"rt rri", Kornisioni do te zbatoj€ mekanizmar e korigiiDit financiar n6 perput{e
.re nenin li te Rr.egullores Zbatuese td IPA iII dhe sig detajohet ne tnarr€ves$et
sektoriale ose te filrancirnit.
A) NjE konigiim financiar murd tC lindE nga ndonjd nga situatat ne vijim:(a) identifikimi i gdo situate te pelcalituar ne nenin 5l(5);
(b)identifikimiinj0dob€sieosenangesienesisteinetemenaxhimitdlrekontrollit
te perfituesit te IPA III;
(c) d€shtinri per te sigu ar an'it-iet e rezultateve dhe p€rdorimin e aseteve
-dhe
autputeve per qeltirnin e synuar sig Oshte specifikuar ne marrdveshjen
sektoliale ose tE fiuancimit;
(.t) veprimet percjellese nga Komisioni pLt rapoltet e akti'r'itetit G auditinl;t dhe
opinionet e Autodtetit te Audidmit-
(3) NEse Komisioni konstaton se shpcnzimet nd kuadti le programeve te mbuluara^nsa
IPAIlljaneber€,paguardhecertifikuarnenjdnenyrdqekashkelurnegullatnEfuqi'
ai do te-vendose si cilat shuma do t6 perjashtohen nga financimi i Unionit.
(4) Llogaritja dhe p€r'caktimi i qdo kon'igiinri tE tille, si dhe rikuperimeve pe*atese' behet
,gu?",i]i"ioni dLrke ldjekur loiter.e-dhe pioced'rrat e parashikuara ne paragEfEt 5. 6
dlre 7 td ketij neni dlre nenet 42 , M dhe 45 '
Konigiirnet financiare do te bdhen
kurrd€r'kon:pensim.
(5)
32
sipas nevoj€s tne komPensttn ose
(6)Konisiotridotizbatojekurrigiinretf.irranciarcneblrTiteitltntifikinritieshunuvet6
shpeiz-ualrr re n)erlyre te padiejte dhe mhi irnplikirnei linzurciare p€r bnxhetirr'.Kur
shunrr td tilla nuk ,ruri te identifikohen saklesisht p€t re aptikuar
-kofigiime
indivkluale, Konrisioni mund le aplikoje korriginet e ltormave te shesbta ose
korrigiimet e bazuala nd ekstrapolinrin e gietjeve'
(7) Kur vendos shum0n e nic korrigiimi, Kornisioni d() tc D13r'o parasysh natlr'6n dhe
p"tt,len ot" shrrirjen dlie implf,imet filanciare te !:do sitnate tc pdrcaktuar lle
paragratin 2, si dhe parinrih e proporcionalitctit'
Neni 44 Procedura pEr korrigiimet finlnciare
(1)Pamnar.tjess6njcvcrrtlinlin:bikorrigiirrrilrfinanciar.,pr0r.fsh,ir6edlreatatenulrerre
baz-e te pr:ocedures se shqyfiimit clhe pranimit te llogalive' Kornisioni duhet te njoftoje
llKA_nJ per konkluzioni e tij provizionale dhe duhet td kerkoje koruentet e tii/saj
brenda dY rnuajsh.
AteherdkrrrKornisioniplopozollkorrig|inrfinatrciarnebazdtdekskapolinritld
gjetjeve ose noullEs s€ sl,"shte no baze te nenit 43(6), perfituesit te 1I'A III dt'l:t fi
jlpet n,uudesia qE td siguroje informacion. i cili ia rnunddson Komisionit percaktimin
"
,fU."tler aktuaie te gJo ,irr"t" te percaktuar me nenin 43(2), tr€rnres shqyrlintit tE
dokumentacionit ne fiale. Ne pajtimme Kotnisionin' pelll tuesi i IPA III 'T'n9 t9
kufizojE qellimin e keiij strqyrtimi n6 njd proporciol ose moster 1e dokumcntacionit nE
fiuie. nerir"g trt
"ve
telustifrkuara ne mdnyre tE duhtu, koha e lejuar p€r perfituesin e
iPA III nuk duhet tE kalojE periudh6n kohore prej dy muajsh pas periudhes dyrnujore
t€ r.el-er.uar n€ nenp*agafin e pa,t. Me tepdr ditaje nlund te caktohen nd man'dveshjen
seHoriale ose te financimit'
Q) Komisioni do te nrarre nj6 vendim pasi te ketc marrd parasysh qdo deshmi G ofruar'
oga p6rfituesi i IPA IlI.
Neni 45 Rishfrytizimi i l(onh'ibutit te Unionit
(1) Burimet uga kontributi i Unionig te anuluara pas kouigiirneve financiare ne baze te
lenit 43. dulret tE paguhen nd buxiretin e Ilniordt
0\ Kontributi i rikuperuar ne perputhje me nenin 40 ose i anuluar nd pdrputhje e nenin\-'
cir,rk;"ra tc'rishfrtti:zohet pei aktivitetin ose akti'itetet td cilat i jan6 ,6nshtruar
If.up".in it ose rregullimit financiar' as, kur rikuperimi ose legullimi financiar pason
nje iaregullsi sistJmikc, per aktivitelet vazhluey nd.kuaddr te te giithe ose nj6 pjese
ti piogta-ir ne te cilin ka ndodhur panegullsia sistemike-
Neni 46 ShlYerja
P€rlituesi i IPA III duhet td beje gdo shlyerje ri€ buxhetin e p€rgiithshcm t€ Unionit
pe,pu* autet se caknrar tO pErcaktuar n€ urdtu'in e likuperimit te perpiluar rle
perputhje me nenin i.00 te Rlegullotes Filiuciare'
Qnenin 99 t€ fu'cgullores Financiare.
(1)
(2)
33
l
I
I
I
I
I
I
Ii
I
I
I
I
I
I
I
Ii
iI
i
I
I
,TITT-II,LI III Iu BY LLJA -I] P ROGRAM IT APO N.IiI P.IES E TII PROGRAM IT
I{bylfja e prcgr-amit use e nie piese tC pr-ogrami tt zbatuar n6rt
rnenaxhimin indirekt t0 pdrfituesit tE IPA llI
(1)
Q)
Konrisioni do t€ njoftoj{ me slrlirim 1lir'fitrresin e IPA IiI per nrbylljen e progtamtt'
Kourisioni mrk rnbyll njd prograrir pa ekzaminim dhe prauim pamprak tc I logarive sig
parashikohel nE nenin 42.
Mbylljaenj6prograrrrinukcenont6drejteneKomisionitp€rterrdernran.ekonigiinte
financiare ne nje fazg Ie flievonshrue.
Rregulla rn6 tE detaiuara per rnbyllien e progranrevc dhe detyr irnet relevante te
,upJrin,it ,r.u',,t te peicaltoiren ne man'€ves\e sektotiale ose te finarrcirnit'
(3)
(4)
Ncni 47
Neni 48
(r)
(2)
Mbyllja e programit ose e njE pjese tE programit 1€ zbatuar nin
menaihim direkt rlhc rnerraxhimin inrlh'ekt nre subjcktet q€ jani tE
ndryshme nga P€rfituesi i IPA III
NjE progranr nby'llet k r td gjitha kolrtrirtat dhe grartet jan€ rnbyllur'
Kornisioni do tE njofto-id me shlilim p€rfituesin e IPA III pdr mbylljen e nje progtani
Neni 49 Ruajtja e tlokumenteve
(1)
(2)
Pdrfiruesi i IPA III do tC mbajd pCr pesE vjet nga data e mbylljes se nje programi te
gi l" aotr,rn"ntet perkatdse p€i pi*.Ou*t : ptok'TTit dhe dhtjnies se grantit'
i'o,lr**, shtesat, kouesponilencen per.katdse dhe tc glitha dokrrmentet relevante ne
lidhje me pagesat dhe rikuperin:et.
Periudha e pdrmendur nO piken (1) nderpritet ose l€ mst tE procedur€s ligjore ose me
njd kerkese t€ arsyetrar sig duhet tE Konrisionit'
TITIJLLIIVMBIKEQYRJA,KONTROLLI,AUDITIMIDIIEMBROJTJAE
INTERESAVE IINANCIARE
Neai 50 Mbikeqyrja, kontrolti dhe auditimi nga Komisioni' 7-yra llvropiane
Kund0i Mashtrimit dhe Gjykata Evropiane e Auditor6ve
0) Te gjitha uantveshjet e fmancimit dhe kontlatat pasuese' duke peifshire gdo
nenkintrate td lidhur nga porfituesit me palet e ueta, do f i ndnshtfohen nbik€qyrjes,
kor.rtnrllit dhe auditmit nga Kornisioni, fe.rrnir.e Zyr€n Ewopiane kurd€r Mashtrimit
(OLAF), dhe auditimeve nga Gjykata Evl opiane e Audib€ve'
NdmenaxlirlrinintlircktngapdrfituesiilPAlll,kjoperfshingjithashtutedrcitene
Konrisionit dhe Delegacionit tl unionit n6 Kosov6 p€r te kr.yer masa, te tilla si:
(h) verillkimiii a;-nnre te tenderi$il dhe kontraktimit;
(i)kontroliete:i-Posltctenderil]rit,koutr.aktinrit,zbatinritt6kontrates,perfshire
mena;ihimin financiar tC tyre;
O mbik€qyrjen ne lidhje mc funksionimin e sistemeve td rnena-xhinit dhe
kontrollit.
34
(2)
(3)
AlrCitorct c jashtenr te adorizoar siq dulret' agientet ose pedaqesuesit e Kornisionit'
ijf-rff-;t afr" Ciykatts ljvropiale tE Auditordvo kene te
'i'e.itc
tE kLyejnE qdo verifikirr
ose auclitin tekflik dhe fininciar qe ata llund ta konsiderojn€ ttr nevojshen pil te
uaj"tu, zUot;urin c nje plogrami ose kontrate' pertthite izitat e vendeve dhe
"ij"l*" ,e ,e .ilat zuutohenktiviteter e financ.ar.a nga IP,A, III. Komisio,i drihet
t'i
njofloje parapLakisht autoritetet perkatcse komb€tare pcr misione te tilla'
pdrfituesi i lPA Ill do te caktojd nj€ sh€rbiur koordinues kunder ruashtrimitl2' p6r te
il;t;; bashk€pulriBri efbktiv tthe shk€mbiurin e i'rfbrmacionit' duke pErfshird
infolmacionin e nje natyre operative, nlc OLAF-irl'
Nd rnenaxhirlin indirckt, sherbimi i caktuar koordirrues kunder mashtrimit do te
,g.*"f,"i t€ koordirrojE tieryrirnet dhe aktivitetet administrative dhe opemtive dhe td
pitpozo.ie ntlryshirne ne leglislacionin e pdrfinresit t€ IPA IlI, sipas nevojds' per te
uit iojtur inteLesat tinanciare tc' I-lnionit. Sh€rbimi' nder te tjel'a. do te:
- udhdheqd krijimin/zbatinrin e strctegiive pdr mbrojtjcn e intercsavc tirranciare td
Unionit:
- identifikoj€ dobosite e mundshme ne sistemet e pdrfituesit te IPA III per
menaxhin-rin e fondeve td Unionit duke pedshite ndihuEn e IPA III;
- sigurojd kapacitete tE I.rjaftueshme t0 burimeve l]ierdzore p€r k€to detyrq dulie
peltshirt tralninrin e stafit pdl parondalimin e mashtrinrit;
-mbeshtesdbashJautoriteteve te ptokuroris€ dhe OLAF-it;
- shkembej€ infonnata mbi panegullsite dhe rastet e dyshuara te mashtdndt' duke
p.a.rrr.# rro tti irlentifikuara nd auditimet dhe kcntrollet e }ayera nga Autorit€ti i
iuditimir, shtrbinret e auditilrit tE brendshdn1, Struktnra e Menaxhimit'
Autoritetet Menaxhuese dhe organet e Nd€rlrjetme, nle administraten e pefituesit
td trA III dhe OLAF-in;
- sigutoje p€nnbustrjen e ie giitha obligimeve sipas Rregullores (KE' Flulatom) nr'
Si:Agf j td par.la*entit f,opian dhe te Keshillitrr, fuegullores se Keshillit
lEuraton:, KE) ru. 2988/1995ri dhe Rregullores sE Keshillit (KE' Eurztom) nr'
2185/1996r5.
perfituesi i IPA Ill tluhet tc ofroje te gjithd intbrmacionin dhe dolctrmenlet e kerkuara'
auL p".frfri.e qdo t6 dhene
"lett onik. dhe
t€ rr:an€ te giitha niasat e P€rshtatshme
p€r tdleht€suar punen e pelso ave te Lrclh€arar. pEr td krler auditimc, kontrolle rre l/end
ose inspektime.
tl KvshdrbimDukb6npissenestrukttx"tct.efe[El.andDeninl0dhe[jedhimishtl'.Iijimiitijnukesh€
nje parakushr per t'i besuar r.leryT at e zhatinlit td htrxhetit
i*!"ffrrJ" tde, U"*torn) nr. 883,013 e l'arlameotit Evropian dhe e Kttshillit c dat€s I I shtator 2013
iio,i, ,o" hetimet c krlera lga zym Evropiare Kunda- Mashtrimit (OLAF) dlte qe s6fuqizo!
i-srffort, (K-E) nr. lOi3ll99tre Parlarntnrit Evropiari dhe te li;shitlit dhe tuegulloren e Keshiilit
tr.,rltom) nr-. fl'l4,tl9ttc! (CZ Lals. l8shl?ror 2U 13, f' l)'
iii*"[..j.
"
rl.r'rriit (KL, Eurarom) nr. 2,lilli 1995 e dates l8 dlliclor 1995 mbi rnbmjtjen e intcrcsavc
tnuir"io." te Xntooniteteve Evropiane (GZL3l?,23 d\etot 1995' t l)',,
,ir"sfi;;;i.;l,iiii, terratorn, I(E) nr. 21 85196 e dates I I neotor 1996 nE lidh.ie me kontrollet dhe
i;Gk;;; ne vend re krlera nga koruisioni p'r te mhojtur intercsat fin nciare-te KoEuniteteve
g''i-opian" funOer. ,,ashtriniit dhe pa':tgullsiv' le tjem (CZ l' ?92- ! 5 nentor 1996' f 2)'
3i
l.l
36
(4) perfituesi i lPA III rltlhet te sigur-oi€ qe agientdt ose parfaqesuesit e Koflisionit, duke
pdLfshireoLAF-in,tdkenet€dfejteDtdinspektoitlit6giiihedolrunretttac:tltutt
ielevant, te dh€nar digiirale dhe Iloga tE qd kane te treine Ine al'tikuit e fiire.cxar sipas
mautveshjes financiar-e pdrkatdse clhe t€ ndilrmojn€ Gjykatcn EYropiane t6 Audito|dve
pertekryeraudltime,eiiai,l.meperdoriminendilrnrdsselPAl]I.KLrriraiisiEtne
pron€si pt ivate pdrdoren per q€llime pnne, ato pajisie niund t'i n€.nshtrohen
insp.tti,ilt nga Ot-el. OLAf-i duhet t'i bcje keto pajisje objekr i i,spektimit vctem
ne ie ,,;eirat lishre dhe n€ te dejten flrase qe aritoritetet kombetatc tE koalrollit leje'hen
te tretojnu pajisjct ne pronesi private dhe kLrr.oLAF-i ka baza te arsyeslxre per te
dyst uai s" pein Uajtja e tyre nlund te jete e renddsishnre pet hetimin'
(5) Per te siglruar- nrbrojtje ellkase te iDtercsave fi1ar1iare. te Unionit' Komisiolli'
pdrfslrirtorar-iu,rrrundtekryejeg.iithashttltegiith:Isktelhetirlrore'dhendvegartt,
iolrt ollet dhe inspektimet ne vend, n€ perputlrje me Rregullor-cn (BE- Euraom) r-tr'
883t2013 dhe Rieg'lloren (KE, Eruatom) nr. 2185/1996. KOto kontrolle dhe
inspektinre duhet te petgatilen dhe krylien rr€ bashkepuninr te t'lgushtE me pelfttuesin e
IpA III, i cili duhetle njoftohet nre kohe p€r. subjektin, qcllimin dhe bazen Iigjore le
kontrolieve dhe irrspektime*, nC nrenyle qe te of-ie ndihmen e kerkuar, Pdrfituesi i
IPA III duhet te identifikoje sherbirnin me kornpetenca helinrore penale, i cili do te
ndilrmojdnEkrlerjeuehetirneverT€pdrputhjemeRrcgulloren(BE'Euratom)nt'
s83/20i3 dhe R_regrltorcn (KE, Euratom) nr. 218511996 me kertesc tc oLAF-it-
(6) Sherbimi i peu,rendur nd pikdn (2) mund ta
-
pdr-mbtrsh€ k61e Cetyrd nlse
.]ca
kompetenca administrative dhe hetir}-rore penale. N€se OLAF-i kerkon, kontrollet dhe
inspektimetn€.r.endmundt6kryhensEbashku.KurpjesEmarresitndaktivitetet.e
finan",arangalPAlllirezistojnErrjOkont.ollioseinspekliminevenc,pdrfihresii
IPA IiI, duke vcpruar ne perputhje me ligjet dhe lregullat e veia kombetar€, do t'tr
sigurojd ilspektoieve te Kolrisionit/OlAF-it ndihmdn e uevojshme pa' t'i lejuar ata,td
kryejne detyr€n e t-Yre Ed kryerjen e nj6 konh'ol1i ose irupektimi nd 'rend' duke
pertsrrire dhenien e informacionit tE tlogaris€ ba[kare relevalrte per alitivitetin hetitnor
rd oLAF-ir.
(7) Ne mst te mospemrbushjes se obligimeve re pJrcakt[ata nd paragraltt (4)' (5) dhe-(6)
t€k€tijueni,I(ortisioniEvropianmrurdtErikupemjEtondetqElidhenmekontributine
Uniolit nen hetinr nga OLAF'-i nE petputhje rne dispozitat e nenit 40'
(8)Komisioui/olAF-idot,iraportojdsantdshpejrqetejeteemulrdrup6rlitrresitte]PA
III gdo provE ose dyshim ne nary" me maslrtrime ose panegullsi' :ti te-cr.lal ka hasur
glL! r:c kontrnlli use inspekrirni n€ ve.d. Nd 9do rasL Komisio,ir,/olAF-it i kerkoher
ia infoinioia sher-bir.nin i siperpermendur pdr rezuitatin e ketyre k.ntrolleve dire
inspektimeve.
(9)KontrolletdheauditirrretepershklrtaranrEsiper.jandtEzbatueshrtrepertegjithe
pdrfihresit dhe n€nkontr-aktordt qd kane nlarrd ndihnen e IPA III' pavarEsisht rlese
p".m"od"r', ose jo nd kortratd ose nE Marrdveshjel e Grzntii Keto ltontrolle dhe
auditime jan6 gjlthashtu tE zbatrcsi,ne per dokttmentet dhc 1C dhEnat nd lidirje .re
kontlibulin kombetal', nese ka, nga lfrfituesi i IPA III'
(10)Nenrenaxhiminindirekt,KorlisionirnundtEkoattot]ojd'rrEgdokohe'llogaritcdhe
operacioneteorganittEKontabilitetjtdheAutoriteter.eMenaxhuesedheor.ganevetE
I.idemrjetme qort" a,"itpe,-arqt ose nepemiet nj€ auditori te jashtem. Kio nuk cenon
perglegiesire e Komisionit dhe te Gjykates Evropiane t' Auditod\"c'
Neni 5l &Ibrojtja c intercsave finirnciare td flnionit
(1) NE pdrputhje me tretitt 154(4), pita (a), te Rlcgullol cs Financiar e' p€rlituesi i IPA lil'
te ;ilii i tiesohe[ detyrat e zbatimit td buxhetit te ndihmes se tPA III' duhet ld
parandaloj€, zbulqe dhe konigiojd pauegullsit€ dtre.mashtrimet giate kryelies sd
i.ery,= d"i1r'oo". Pir kete qe[im' perfituesi i IPA III duhet te kryejd' ne p0rputh'le me
fo,irr-,ir,
"
proporcionalitetii, kontiolle et nnte dlte e-r po.rt, duke per{shire kortrolie ne
'rend ti uosirave perfaqdsuese dhe. te bazuara ne r.rezik 1e t.aNaksioneve, per td
sigruuar-qe progranet e filMncuara nga buxheti l{rfhen efektivisht dhe zbatoben nd
mznyre t orrektel pErfituesi i IpA III gjithashru duhet te rikuperojE fbncer e pagual" nd
nen;re te paligisllne dhe do te ngrite procednra ligjore kru eshte e ncvoishme nE ketd
drejtim.
(2)N6trrenaxhinlirrirrdirel.l'per.fitrrcsiiIPAlIIdo.t0.siguroj:lretilrirriihehajtintin
efekliv 1E rasteve to dyshua, a tE pa egullsive, maslrtrilril, korrupsiotrit dhe koni'liktit
tc intei.csit dhe funksionirnin e nje mekanizlri kontrolli dhe t aportimi sii; referohet lle
nenirrl3(7)t6RregullorcsseDAIII.PdrfinresiilPAlllduliett,iraportoje
Komisionit ntashtrimin c dyslruar dhe parregullsite e tjera, te cilat kane qene objcld i
;j;;"tj" partsore admiuisLadve ose gjyclesore, pa vonese' dlre ta nrbaie td informuar
fctfre"n_ait pEr. ecurine e procedurave adrninistr.ative dhe ligiore. Raportimi do_ td
behetnlemjeteelekhonikedukeperdorursisteminenetraxhimittepar.rcgullsive
iffnfs; ,n sigru,,a, ,,ga l(omisioni per ket6 qellirn- Pen'eq dispozitave tE raporlimit td
pe,.u,t.t,.",.""eshtojccnHtdkesajMarrdveshjeje,detajetemetejshnler]rundt6
pErcaktohen nd mat'reveshjen sektoriaie ose td financimit'
(3)Pdrnr€tep0r,p€rfituesiilPAlll,rr0nrenaxhinininciirekt,dulrettEnrarr€gdomas6te
pershtatshme per td parandaluat dhe luftual qdo praktik€ aklive ose pasive td
ioirupsionit n:e gdo fizc te procedurcs sd prcku[inrit ose prccedurds s0 dhdr.ries s6
grantit ose giatO zbatimit te kontratave perkatese-
(4) Pdrfituesi i IPA III, iltke perfshi:'d personelin pergiegjes pdr programirrin -dhe
zbatimin e de!'rave te aktiviteteve td financuara nga IPA ill' do te mafie te giitha
masat paraprakc te Devojshme per te slx[angur gdo u'ezik te konfliktit td interesavs
dhe do te informoja Komisionin lnenjehere p6r gdo konllikt t€ tilld inieresi ose gdo
situat€ qi nund tc shkaktoid ndonje konlliLl td tile'
(5) P€r qdllinre te nihojtjes sd interesave finalciare te Unionit' do G zbatohen
pdrkufi z-inret e mdPoshtme:
(a) Gabinz nenkupton gabime jo td qEllimshrne
-shtypi
dhe tekrike td loyera nga
perfituesi i IPA III ose pranuesi i ndihmds se IPA III;
(b)PurregtllsinEttkuptongdoSlrkeljetenjedispoziteteregullavedhekontr.atave
tE zbitleslr:le qe reanlton nga nje akt ose slmrangie
-
e be1.! nea operatori
ekonomik ose p6ifituesi i IpA III, e cila ka apo do t6 kislrte ndikim nE cenrmtn
e buxhetit te pergiithshdrn td Unionit, duke ngarkua njd zd t€ paa$yetuar te
slipenzimeve nE btxhetin e pergiithsbEm;
(c)operatcrehlnotnikndnliuptongdopersorrfizikosejirridik,dukepdrfshirtnje
strljekt publi! ose nj€ grup personash td tilld, i cili oferion td furnizojd
prorlukte, tc kryeje pune ose te ofrojo shEr-bime ose tc flunizoje pasuri te
paluajtshme;
37
(,1)
(e)
(f)
(e)
perkufizimet e renditura ne kdtd nen nuk do tE interpretohen si prezantim i llojeve te lcja te
l,r'imit n€ kodin penal l€ p€r{ituesit te IPA III ose ndrysbinle nd td'
(h)
(i)
(,)
Parregtllsi sistet;rite ncnkupton gdo lmrrcgullsi qE ntr'tnd te jete e qie natyie te
perseiitur, me ryi probrbilitet E lafie pdl t€ ndodhul ne llojc te ngjashme
operaciolesh. te citat vlne nga nje mangEsi scrioze nE funlisionimin e.fektiv t€
,it",n"r" t€ meraxhimit dhe kontrollit, duke pgrfshirt deshtimin p6r td krijuar
pr:oc.edurat e duhura n€ p€rputhje nre rregt lat e zbatueshme;
i,{oshtrin nllknpton gdo veplim ose mosveprim t0 qellimshenl nd lidhje ure:
-
perrlorinrin. ose paraqitjeu e deklaratavc ose.dokumenteve le lreme, te Pasakta
oiejo te plota, q; do te reT.ultonte me shpdrdorim ose rnbajtje td paligishme td
fo.r,ieue ,rga buxbeti i p0r'gjithsliErn i Unionit ose buxhetet c menaxhuara nga
ose ni er)rer ld Bashlinlit Evropian;
- moszbulimi i irfornmcionit pdr shkelje re nje obligimi specifik me te qiejfirl
ndikim:
-keqperjanc dh0n€ fillimisht;
Irlashtrim i cb'shuar l)eltkupton njE pa[egullsi qe shkakton inicimin e
procedurave administlative ose gjyqdsore ne nivel komb€tar per te vefletuar
pmnin6 e sjelljes se q€llimshme. nE veganti mashtrimin' sig p€rnrendet mE
siper;
Kott'ultsion akir ndlkuPlon veprinin e parameDduar te premtimit ose dh€nies'
ne menyre te drejtp€rtltejte ose poflnes nj€ ndErmjetesuesi, te nje perfitimi te
gfarEdo lloji per ljd zytal pEr vete ose pUr njd pale te trete qe ai te veproje ose
ie p",-tut
"i og"-veprirni
ire perp.rthje me detyren c tij ose giate ushtrimit te
fui*.sioneve te iij ne shkelje tE de$rave te tij zyrfare ne nje menlT E qe d€mton
ose mund te dentoje interesat financiare te Unionit;
Korrupsion pasit, ncnkupton veprimin e paramenduar td njd nEpundsi civil' i
cili, diejtpiltlrejt ose nepermjet nje ndtimrjetesi, k6rkon ose Iner perfitime td
gfareclo"lioji, p;r vete ose nje pale te tr'ete' ose. pranon nld.premtim per qi€
p6rfitinr te iilG. pitr te vepruar oie p6r t'u permbajtur nga veprimet nE pdrputhje
ine detyren e tij ose nE ushtrimin e fimksioneve tE tij n€ shkelje te det)Tave te
tij zytare ne njl mdnyre q€ dEmton ose mttnd tE d€nttojC interesat firanciare tE
Unionit;
Korfl.ikt i interestNe nenlupton se ushtrimi i paanshEm dhe objektiv i
funksioneve tE akterit financiar ose nj€ personi tjetdr nezikohet p€r anye qe
perfshijne familjen, jet€n emocionale, afinitetin politik ose kombetar, interesin
"kooorik
ot" ,;do irtter es tie(dr personal te drejtperdrcjte ose td Grtho{E;
Gjele paresore odrninislrtrtive ose giyqAsore n6nkupton. nie vlertsinr t€ pard
lr* rfrf..ir" nga nje autoritet konpetent, qoftd administrativ apo giyqdsor, duke
konkluduar n'e baz€ te fakteve specifrke se eshtd kryer nje panegultsi Kjo nuk
cenon munddsind q€ ky konkludim mund te duhet te rishikohet ose tdftiqet ntd
passir.ezultatiztrvillinrevendrrjedhdneprocedurisadrninistrativcose
gjyq€sore.
38
SIIKSIOI*TVI MONI'I:OITIMI,VLEI].IiSIMIDIII]RAPORTIMI
TI'TIJLLII MONITORIMI
Neni 52 Kolniteti monitorues i IPA-s
(1)
(.2)
/l\
(5)
(5)
(7)
Konisionirlircp€rfituesiilPAllldrrhettetirenlelojndnjekon)itetlllonitoruesteIPA-S
i" *e
""re
se giashte ,nuaj px hyrjes u€ ftlqi te nrarreveslrjes se pare te finzncimit'. Ky
ion,it t ao re pl,mbusiia giithaslitu pergiegesiie.e konritetit.monitbrues ti: IPA-s sipas
R ;g,,il"*t .e f etnittit Ke) nt. t 0ssnOOO'6 ('Rregrrllorja e tPA') dhe sipas
fuegullorcs s€ IPA II'
Kr.rD-riteti [rolitoLues i IPA-s iorr.,.rr"er. koor.inimiri dhe p€rputhshmdii,e e peLgiithsi,ne tc 7-batirnit te te giilha
frog.rr,r"r" drejt pErmbushie, ,e obltkti'u t'" 1tt ryrcll:tuara nE rnalreveshiet e
h,ra]n";r,.it, korniz€n e progtamimit tc TPA III dhe Pergjigieu Strategiike Per kdle
q€llim, aty krr Eshte e rrevojslule, ai do td bazohet n0. informacionin e dhene nga
komit"tet
-
sektoriale te monitorinit tlhe stnrklulat e tjera ekzistuese qen&ore te
koordinimit te p€rfituesit td lPA III.
Kolniteti monitorucs i IPA-s nrund t€ bdje propozime tek Konrisioni' KKIPA dhe
ixi_:ipi,rsiguruar koherence dhe kooidinim md te nire 1e ndi^m.s se IPA trI siq
prrr.itfolro ne -kornizen e programirnit te IPA lll ose n€ Rregulloren e IPA III' dhe
Fr'r,i J""
"
efikasitetit, efektivitetit, ndikimit dhe q€ndmeshmeriso se p€rgiithshme t€
Ile rriim" td tille. Ai giitbashtu nrund td beje rekomarrdime pEr vepdme korigiuese
iJk tomitet"t p€rkateseiektoriale tE monitorinit p€r tE siguruar arritjen e objektivavc
telPAltrdlraperterriturefikasitetindheefektivitetinendihmdsselPAlll.PerkEG
qeifior, *y ku eshte e nevojshme' do 19 malt parasysh konkluzionet dhe
iekomandi'ret e mijena n€ monitorimin dhe vler€simet e l€shuara qoftC nga
Komisioni ose nga perfituesi i IPA III'
(4)KornitetinronitoruesilPA-srlot0pEr.b€hetngaperfaqesuesteKonrisionit,KKIPA
dhe autoritete dhe organe te rjer.a pirkatese te pdrfituesit te IPA ll1 dhe, sipas rastit,
.lonrtore cl-vpalosh, oiganizata nd€rkotnbetarc, illstitucione finanr:iare nddrkonrbdtare
at.-pria t" ii"rn te inieresit' sig jane shoqEria civile dhe organiTalat e sektorit P vat'
PerfaqasLresii e palEve te interesit zgiidhen sipas rlegullave dhe kritereve te
pe."of.(rlru.u ne negulloren e prnes sE kollitetit monitorues td IPA-s dhe nE
man eveshic me Komisionin.
NjC perfaqesues i Komisionit dhe KKIPA do te bashkdkryesojnd nrbledhjet e konitetit
monitorues tE IPA-s.
Komiteti monitorues i IPA-s do tE miratojc negulloren e tij te punes nE marreveshje
mc K-KIPA. ZKA dhe Komisionin.
Komiteti monitorues i IPA-s mblidhet te paktennje heG n6 Yit. Takimet ad hoc nrtrnd
ia *i""" giithashtu rre iniciativdn e Komisioait ose re perfituesit te IPA lll'
veganerishi mbi baza tematike'
Rregullorja e Keshillit (KE) rv- 10ti52006 e datcs 1? korr-ik 2006 pcr kriiimnr e njd lnst' menti per
rrsiir"r"e-,
"
pn--enelaresimit (lPA)' (GZ L 2l0, 3 konik 2006, i 82)'
39
i
I
1
I
i
I
I
(8) I(,-rr kornitetct sekloriale te monitorinrit, si9 pEnliendet ttE nenitr 53' nuk then-relohcn'
korniteti rr1onitorues i tpA-s Juhet te per:rnbuile tunksionet e reittlitr.rla n€ paragrafin
7
te atij ncni.
Neni 53 Komitcti selitorial i monitorimit
(l)PEr.fituesiilPAlltdrrhetfiketekolnitetetsektoria]eteDonilolimitt€IPA-spert,i
r::orritotuar propyaDlct v]€tole dhe shlmQvjegare te zbatuam ndn nrenaxhirlin.indirekt
,rga pemtuesi ilPA ttt'io t;tut finaocoheii ng' Rregullorja e IPA-s' fu'egullorja e IPA
Ii aie fueguttorja e IPA lII ne sekroriD apo programin specifik KCto komitete[r,.i"" l,lE se voni giashte muaj pas hyrjes nd fuqi td rnarrEveshjes se pare te
financimil ne ate sektor.
(?) Ne p€rputhie tle parirnin e proporcionalirctit' nE rastin e progralneve vjetore te
zbatuara ndu menasllmin indirei-krijuar konritetin sektorial
td
monitorinrit t€ IPA-s mund te hiqet lle marreveshjen e financimit'
€) Kur ekziston komitcti scktorial i monitorirnit i IPA-s' ky komitet mundet qe.p"13
progr*r"r" shumEv.icaarc tc zbatuam ndn menaxhimin indirekt' t'i monitoroje edhe
;;d;;" tiela vjeiore ni'n menaxltimin direkt ose indirekt ne t€ njditin sektor
Ip"Imt. f;o Atpozitc nuk zbatohet per proparnet e IPARD lll'
Autoriteti Menaxhues para takimeve,(4) l-d mb6shtetu? nga raporlct e stguruara Dga
kolritetel sektorialc tc rnonitorimil ne veqanti:
(a) shqyrtojnd efektiviteti4 efika-sitetin, cilesine' koordinimi n dhe pajtueshmerind
e zbatitnit ld Progranteve;
(b) rishikojn€ progresin drejt pErmbushjes sE objektivave' arritjes se rezultateve tC
nlanifikuara dhe vleresojne nd'ikimilr dhe q0ndnresirmErin€ e ndihmEs sE IPA
fi, ';;i.;;**- koherence me dialogun e politikave' sn'ategiire ;Erkatese
."Lto.ia" .tird,or" dhe rajonale si dlre alrtiviteta shum0vendeshe ose ato
rajonale nd P€rfituesin e IPA III:
(") shqyfojne mportet \,etorc te Tbatimit, duke pdrfslfrE ekzekutimin financiar td
prcgrameve:
(.,1) shgyrtojne gietjet dhe konkluzionet Perkatese si dhe propozimet pel vepdmet
pei.j"fter" -kortig,t,t qe njedhin nga konirollet nd vend' monitorimi'
vler6simet dhc auditimet, nese ka;
(e) diskutojne gdo aspekt p0rkatEs te funksionimit t0 sistenreve l€ menaxlrimit dhe
kontrollit;
(f.l diskutojn0 p€r gdo gEstrtje dtre veplinr ploblematik;
(g) sipas nevojds, shqvrtojn6 ose propozojne
-.11ty:hit"" dhe
plot€sime tE\5'l
;;g.;"r-' .i an"'naett't''in gcio veptim tjeter kordgiues p€r te siguruar;;il ; objektivave dtre p€r r€ avancu-ar efikasitetin, efektivitetin. ndikimin
tlhe qdnclruashmErin€ e ndihmes € IPA III;
0-l) shqyrtoj nE it)for.rnatat, publicitetiD' transparencen' komunikioin dhe
,iribiliietin e musavc tE-ndimrarr4 ne perputhje me nenet2S dhe 24'
Dispozitat tjera specifike mu[d te Prcaklohen ne marreves'ltet selloriale ose te
finirncimit.
40
I
I
I
I
I
(5) Konkhiz-ionet opcracionalc' pdrfshile gdo lekomandinl do te nxincn nE lirrd t€
mbledl.rjeYe td komitctevc *"ttori"l" tE ilonitcr.imit. Keto korrlpel."j.ffj.r sd duhttr dhe lishikimir ne nbleLrren pe. raPorlir)rin e l:.ooritelit monittx ttcs t€ IPA-s r:rbi plogtesin e b6rc nd
perputh,jc rne nenin 52(2)'
(6)Qiokonritetsektol.ialinouitorimitmiratotlrregullorenevettepunesqdhartohetne
korrsr,|tinrmeAutolitetctMenaxhuesedlrelorganetNdErmjet0suese,KKlPA-lrdlre
Komisiirniu
11)
(8)
Komiteti sektorial i monitorimit pdtb€het nga perfaqesues te autodteteve dhe organeve
;ilu.j";;.*i,,".it te lpl lII, pale tiera t! intercsit sig jane padneret ekonornikd'
Io"irte atr"' micciisore dhe or:ganizaiat nridrkonrbelare' institucionet financiare
nae*nn,Ueule clhe shoqCria civile' Konrisioni rncr pjcsd rle puD€n € komiletit'
i;lraqe.r*i e paldve te intcresit zgjiclhen sipas .rregullave dhe hitereve tE
pe,c#t,nra nd mcgulloren e pun€s. p€rfaqesuesi i larle i pa.fitucsit te IPA IIt kryeson
;r;ffij;, ; f.o.i"t"tit sektorial te ooniiorinir Nd raresi te Progranit' Konrisioni
nund te bashkekryesojd mbledhjet e komitetir'
Komitetet sektorialc te monitorimit nrblidhen t€ paktdn dy here n€ dynrbEdhjetd muaj-
Mund tO thirren edbe takime rd fioc'
TITULI,I II VI,ERIISIMI
Neni 54 Vler6simi i ndihmlts s6lPA III
(1) Ndihma e IPA III i nEnshrrohet vleresimeve' nE 1€rputhje me nenin 13 ti Rregullores
seIPAIII,nenin34t€Rregullol.esFinanciaredlreKapitullirrVteTitullit.flG
Rrcgullores NDILtl. VlerEsjmi synon pemriresimin e r€ndilsisd, kolrerenc€s, cildsisd,
efiklitetif efelciviretit, ndikirnit, vlir.€s sE shtuar td Unionit, qandnreshmEtisi s0
ndihmes sE IPA III dhe sinergiisd me dialoguu e politikave perkat6se'
(2) Objektivat e vletEsimit pertshijne:
(a) vlerEsimin e kushteve p6r zbatimin e nilihrnes, petforrnancdn e saj' td mturdshme
dtie faktike si dhe konsisiencdn e saj nre objeklivat e politikave t6 p€rcaktuara ne
flinksion t€ aritjes sE ndikimeve dhe objektivave afatg$ata;
(b)vlerEsiminearritjesserezultateveledakolduam(autputet'rezultatet'ndikimct)ne
iunl(c)vlerdsinriueprocesittiprogrznrilnitdhesistemittdmolritorimitdhe'sipasnevoj6s,
nrareveshjeve te z-batirli t:
prcmovimin e llogaridhdnies sd ntlihnrds ndaj institucioneve te BE-se dhe ndaj
iJtimq ne lidlrje me vleren per para dhe nrc p€rdorimin e fondeve;
(e) nxjerjen e nt€simeve qd synojne p€rmiresimin e.cildsisd dhe hartimin e politikave'
i#."S;""" dhe ncldrhyrjeve te -itlst'rn"' Prandaj' vlerdsimet duhet t0 jenE ne kohdle
duhur-ihe de6et e tyte te r:rerren parasysh si nd ciklin e ardhshem t6 prog'amimit
dhe
zbatir:rit ashtu edhe nd vcndimin mbi ndarjen e burilreve'
(3)VlertsinretmurdtEkryherln€nivelprojektidheprogramisidlrendnivelstrateg|ik.
Vleresirnetstr.ategiikerrrbulojnEinstlun)sntet(pcrfshirdnbeslrtetjerrbux}etore)'
tenlat, petfiluesit c IPA-s osc rajonet'
4l
(4)
(6)
(8)
(e)
(7)
I\4und te krylren edhe r4er€sinrc ex .tn!e. K€to vlertsinre synojn-i tE oplinrizojne
alokintin e Lurimeve brixhetore sipas progranteve lihe 1e permira-soj C cil;sine e
programiruit. Ato iper-zhvillirq qdltiruet qE duhet te anihen, rezultartct e pritura, caqet e kuantifikuam,
toher.cncen, sipas nevojtx, e stmlegjisd se propozuar dhe cildsind e procedur-ave p€r
zbatimin, monitorju.rin, vleresimil dhe mcnaxhitnin fi nanciar"
vlerdsifiret rehospeLlive
-dhe ato cr- po-rt vlerasojn€. l€ndesinc. efikasitetin,
efeklivitetin, koheibncen, ntiikinrin, qdudrueslrnrdinE dhe vlertn c slltual te RE-SC te
ndihmes sE IPA III ne funksion te an'itjes s€ objektivave tE pdrcakhrara nd dokumentet
e prograrnimit.
Ndikimet mc afatgiata dhe qendrueslurerie e ndihlrds sd IPA III do te vlelesohen nd
pgrp.thje me,cgIllat dtre pioce6trrat e zbatueslu,c, si dhe me legiislacioni. perkatds
t0 Unrordt.
Rekomandimet tlhe konkluzionet e vler€simeve do 16 meuen parasysh nga komiteti
monitorues i IPA-s dhe komitetet sektorialc le nonitorimit'
Koruisioni do td ztrvillojE metoda vlerEsimi, duke perfshir€ standardet e cildsiselT dhe
treguesit e matshdm. Perfituesit e IPA tll duhet t€ rtdjekir keto metoda giate kryerjes
sd vler6simeve.
Neni 55 Vlerl*imet nga Komisioni
(l)
Neni 56 Vler6sinret nga pErfituesi i fPA III nE menaxhimin indirelit
(l)
(2)
Kur KomisioDi ndemrer vleresime te ndihnes s€ IPA IIl, perfituesi i IPA III do te
lehtEso.ieqasjennEtddhenadhetegiithaitfor.rrratatPdl*atdsetEnevojshmep6rt0
lcyer vlertsimet, duke perfshirt leht€simin e intcn'islavc me palet perkatcse te
inleresit.
pdrfihcsi i IPA III qe zbaton financinlin e IPA III n€ menaxhimin indirckt do te jete
pergiegles per kryerjen e vleresimeve te progranreve qd ai menaxhon' nc peryuthje me
neniu 54.
petfituesi i IPA lll, nd konsultim rne Konrisionin, do td hartoje njd plan vlelesimi q6
paEqet aktivitetet e vleresiffrit qE do tE kryhcn nE fazr tc l]drysbrne te zbatimit
TITULLI III RAPORTIMI
Neni 57 P0rkufizime shtcsi tE raportimit
(1) 'Periudha l2-nrujore' nenkupton periudhen nga 1 korriku i Vitit financiar paraprak deri
nre 30 qershor te vitit akruai finanoiar, p€rveg msteve kur parashikohet ndryslre nE nje
nalr€vesde sektoriale ose td financimit'
Ir Ne peryuthjc rne Rregullinrin tn€
shendosha G vleresimit.
ra Mi.€ dhe kriteret c vlerdsimit ta OECI)/I)AC dhe merodat dhc tektrikat e
42
i
(2) 'Kosto e njohur'' nErrkrrpton ko$oja qe eshte berd (nga rriE pralrres)' pranuar (nga
oruatri i Nddmrlcte.r '#l ",,""i-ri*'n tlnon"iotj
dl''e pagtrar (,ga oigant t
ii?,rrl.,in^' Pe, menaxhimin fi nanciar)'
Neni 58 Gjuhe dhe fornrati
(, ) ff .,?,,1,,,'1x tr"*1, l,J ii31'ili ff ll [1f1..'ffi l[*;ffi }," ],*iii J' :''riil l'. _ :(2) ZKA, i rnbeslrtetur nga organi i Kontabilitetit' do-t"-l'i:i:,:i"",Hfllf":::ETlfi1:\!'
I.,ui-Lou, akr.uale p€r re regiistrarar dhc rua.;tur''" *:;;;;i;p.rr"i.ritelr.l
t"",rlr"i ,a *u", t0 plota dbe te besueshme' pdt
gdo prc
I, re zbatuar.n" n,,.on"ni,i,,","u],fi ,e;niid*.ii i ine irt ZKA
do ta perdore ate sr
baz-d ptsr to hartuat k## ;;;;";"J' ri"e^'ite' r'aPorte t dtre pasq-v..rat
{inanciare
(3) Perfituesi i IPA lll do te krijojE njd sistenr '"]t1:ll'^t'o'U td nrenalih;mit
pdr te
regiistruar dhe *'J; "';;'- l'l:'u.. d"*lll'll\"'" '"r,,,i'iil]11,,, "r'i'u'l'o'i
*:#*:rl*:m1ff,,[,.T*,,i'1",ft il:l;':lJi"ffi ,"#ffi #"'ipern
(4) P&firuesi i IPA lll do le pErcahoj€ specifrkimet tekrrikc tE sislenteve te l)dr nlendura
'ri rratastalEt (2) dhe (i) pel ie nlaksirnizual atrlon)atizimiri
c raportirnit dhe
=1rtJ.u,i'it tt tt 6itenave
ne fomrd elektronike'
(s) ili,;"o"ni;;;;o o'lojt: sistemet e.tij te ''i:::"1::'l*" te kerkoje nsa
pdrfituesi i
\J''
Il"eftr ie *ut'e rol akiiv ne zhvillinin dhe pdrdolimtn
e rt1'
Neni 59 Ktrkesat e pErgiithshme tE raportimit nga KKIPA
(1) Deri nre 15 sbkurt lE qi viti' KKPA do t'i siguroj€ Konrisionit nid raport \'etor rlrhi
zbatimin e ndihmt' fiJ;"H;;;;-';1"t"'"']"iY1ullores se iPA-s' tuegullores
sE
ilia, ii o" n'"s'llores sE IPA Il[ n€ virio paraprak trnancral-'
(2) Raporti do lE ndjekc modelin e vEn€ nE dispozicion nga l(omisioni dhe do te
perfshije
It veQanh:
" zbatinl problelnet e has'ra- tllre(a) programirrin e ndihnrEs' progesin e alrlnrr -ne
,,u*t xo*g1 utlili"#J"'Xpti"t"' percjell€se te monitorimit
dhe Yleresinxl'
(b) komunikirnin dhe vizibilitetin' dhc Srtirpjekjet e koordinimit ie dorato€ve:
(c) progresin e b6rd drejt arritjes se "bj:kt]'i1:: percaktuara nd dokumentet
dhe
ptog'orrl"t
'u-atJdik"'
te
"at"a
ng' treguesit pe (ates;
(d) rekomandinet pdr periudh6n e ardhshme'
Kur mbulou programet
" 'butuu'u
nd nrenaxh'imin'indirekt nga piirfituesi i lPA lll'
raporti bazohct
"
;;;;;;i; Jnenu ogo Autorilelct lr4enaxhuese dhe organet e
Nd€rmjetme ot*
"Jtl"i'o'"*;;
b# t: 1:1*i" c detvrave td hestrara'
duke
periri,ilt ia" protlem te hasurldlre masat korrigirtese
td nrana'
(3) K€rkesat shtese 1e raPortimit nga KKIPA rnund rE pdrcaktohen ne lnxntveshiet
sektoriale ose tt i't-m';;';;;f;it'rtottl*t e raporriniit p€i propranret
operacionole
td permendurane;;i;i!;il;rognmet e pemendura
n€ nenin 16(7)'
43
Ncni 60 Kirhcsat e raportimit nga KKIPA nd nrenaxhimin indirekt nga pcrfitucsi i
IPA IU
ME sd voni g,adrterlbedhicte muaj pas perfuudimit te zbatimit te gdo programi, KKIPA do f i
paraqese Knrnisionit nje raport perfundimtal mbi zbatiurin e atij progami qe mbulernrd gjithe
pcrilcthgn e zbatinrit, dukc pelfslrire ne veganti infor:natat mbi t ezultatet e pritshure dhe ato
rcale t€. amitura. dhe infolnratat financiarc lidhur rne kryerjen e aktiviteteve'
Neni 6l Kerkesat c raportimit nga zKA ni menaxhinrin indirekt.nga p€rfituesi i
IPA III
(t)
(2)
I)eri m€ 15 janar. t€ gdo viti, ZKA do t'i sigurojd Komisionil dhe Autoitetit tc
Auditinit rjc ekstrakt te te dhenave nd fornrd elektronike te nrbajtua ne sistemin
kontabdl md 3i dhjelor t€ vitit i-rnanciar paraprak. Ai do td shoqdrohet nga nje mport
vjelor i dates kuli (ang. cut-ofT) te kontabiliterit duke perdorur nj€ model ud hoc id.
oflLrar nga Komisiorri.
DeIi rna 15 shku[t le gdo Yiti, ZKA do t'i siguroje Komisionit, me lrjd kopje p€r
KIcPA-s dhe Autoritetin e Auditinit, informatat e nEposhtnrc prer vitin paraprak
financiar:
(a) Eportet finaDciarc vjetorc ose pasqymt mbi bazEn af,Tuale, le hartuara ne
ptirputhje me fomatin e raPo eve financiare ose t€ pasqyrave te bashkhgiitura
ne marreveslrjen e financinrit, te cilar dallojne qarte kostot e niohura dhe
pagesat e b€ra;
(b) njd rapofl mbi sistemin e menaxhirnit dhe kontrollit, duke p€rtlhire:
(, nje permbledhje te raporteve te verifikimit dhe kontrulleve G kryera nga
Shr:ktura Menaxhuese;
(ii) njE analiz€ te natyres, shkakut, sht'i{es dhe ndikinrit te gabimeve
financiare;
(iiD 4id perrnbledhje te ndryshimeve thelbEsore nd sistemin e nenaxhimit
dhe kontrollit, regullat ose procedurat e pET fitucsit td IPA III, nle
analizdn e ntlikimit te tyrc nE menaxhimin e fondeve te Unionit;
(iv)veGvjcrdsiminefirnksionimittesistemittEmenaxhjmitdlrekontrollit,
duke adresuar kdrkesat e nenit 12(3) dhe Shtojces B, mc dobdsitE e
identifrkuara dhe veprirnet konigiuese te nddmlam ose td planilikuara;
(c) statusin e plaueve t€ veprimil dhe veprimet peicjellese te raporleve te auditimit
te ldshuara nga Autoriteti i Auditimil sherbirnet e auditimit td brendslrdm dlte
Konrisioui;
(d) nje tleklar ate lietore te [renaxhimit per progmm, te harttrar n€ pErputhje nre
Shtolcen C; nese konlinnimet e kei-kuara nga Shtojca C mrk jan6 n6
dispozicion, ZKA ldshon deklaratCn vjetore te menaxhimit tue rezerva duke
informuar Komisionin p€r arsyet dhe pasojat e mundslrme, s€ basbku me
veprirnet e ndem]ara ose t€ planifikuara per te konigiuar situaten dhe per te
mbrojtur interesat financiare te Bashkimit Evropian'
Deri md 31 kouik td gdo viti, perveq rasteve kur pa-r'ashikohet ndryshe nd nj€
rnareveshje sektofiale ose njo n:arreveshje financimi, ZKA do t'i dergojd Komisionit
dhe Autoritetit t6 Auditimit, raporlet financiare ose Pasqyrat mbi baz6n akruale per
periudhEn l2-rnujore qe porftrndon rn€ 30 qershor t6 t€ njejtit vit. Ato do te hadohen ne
(3)
44
I
pelputhje Inc fi)lluatin e raporlevc financiarc osc PasqpavL: tE baslrliiurgiihna n0
i.,.,a..eresh.1en e fiuaucimit, te cilat dallojnd qartd kostot c niohura dhe pagesat e Mra.
(4) l\4e sE r.oni giashtcmbedhjcle muaj pas pErfrrndi rni t ti zbatimit te gdo programi, ZKA
tto t.i dergo-iE Ko,t isionit nje pasqy6 p€rfundimtare t€ shpenzirreve td pro$amit dttke
p€rdorur.lie rnodcl te of*nr nga Komisioni. Nese eshtd e aplikucshore, ajo do te
shoqdrohet nle kertesdn pErfirndin:tare tC pageses.
(5)
.l'i giith4 raportet .financiare, pasq.vrat dhe llogaritE e p€nnenduta ne keid nen do td
' '
cedftkohen-'ga ZKA. Cerritikirui ne,liupto, konfirmiurin e plot€sise, sak€sise &e
venetdsise se mporteve t'inalrciarc, 1:asqyrave dhe llogarive'
(6) Ker-licsat shtese rd mpoltimit nga zl(A ruund te p€rcaktohen ne marrEveshjet sektoriale
ose te fina[cilril.
Neni 62 KCrkcsat e I aportimit nga Autolitcfet l\'Ienaxhucse n0 mcnaxhinrill
indirel(1) Autoritetet Menaxhuese dhe organet e Nddrmjetrne do t'i dordz-ojne t6 giitha
inlbrlratat e nevojslxre KKIPA-s, ZKA-se dhe Autoritctit td Auditirnit ne menyle qd
tE nrHslrtesi[ purrdn e tyre dhe pcrgatitjen e mportBve td tyre'
(2) Ne fillim te gdo viti, Autoritetet Merradruese dlre organet e Ndcnnjetme do t'i
sjgurojne Z.KA-sE raportet financiare vjetore ose Pasqyrat mbi bazen akmale per vitin
pamprak financiar per programet nen p€rgiegiesin6 e tyte-
(3) Ne fillim td gdo viti, Autoritetet Menaxhuese do t'i sigurojno ZKA-sE deklaratal
\ietore 1e menaxh.irnit pEr vitin e kaluar financiar p€I programet u€n p€ryieglEsind e
tyre. Keto deklarata vjetorc te menaxhimit do t6 trajtojne te giitha aspektet thelbesore
te percaktuara ne ShtojcCn C-
(4) Fusha e sakte e raporteve, pasqymve dhe deklaratave te Pcrmendura uE paragratrt (2)
dhe (3), modelet e tyre, nletodat e pdrgatitjes, dokumentet mbdshtetese dhe afati kohot'
do td p€rcaktohert nga zKA dhe do t6 p€r'catritohen nd mareveshjet e punes te Iidhura
ndErmjet ZKA-s€ dhe gdo Autoriteti Menaxhues.
i5) Autodteteve Mena.xhuese dhe organeve te Ndermjetme mund t'u korkohet uga
KKIPA dhe KoDrisioni te hartojnd rapo$e r,r] hoc, t€ kohepaskohshure ose periodike
nrbi zbatinrin e programcve ndn pergiegiesinE e tyre. Raportet mtrnd t'i paraqiten Per
shqyrtim komitetit pergiegjos sektorial tE monitorimit'
(6) Kerkesat shtesd le raportimit riga Autoritetet Menaxhuese dhe organet e Nd€rmjetme
mund t€ p€rcaktohen ne mareveshjet sektoriale ose t€ fiuancimit'
Ncni 63 Kdrkesat e raPortimit nga Autoriteti i Auditimit n6 menaxhimin indirckt
nga pirfituesi i IPA III
(1) Deri me 15 shkurt te gdo viti, pelveg rasteve kul. parashikohet ndryshe n€ njE
maneveshje sekloriale ose nja nran'dveshje financimi, Autoritcti i Auditimit do t'i
paraqese Kornisiooit tlhe qeverisE sa Perlituesit te IPA III, me nje kopje per KKIPA
An" Zfe, njd opinion auditimi vjetor nd ptirputhje me nrodelin e Percaktuar ne
Shtoj€n E.
f)eri mE l 5 sh.liurt te gdo viti, pelveq msteve kur parasliikohet ndrysbe nd nje
marrEveshje seltoriale ose nje nrarr€r.eshje tinancirni, Autoriteti i Auditimit i paraqet
(2)
45
(l)
(4)
(5)
(6)
(7)
Komisionil nj€ t aport vjetor t€ aktivitetit ie auditinlit n€ p6rputhje nre modelin e
percaktoar l.)e Shtolcen d. i cili rltr€slitet op.inionil c uuditin.rit vjetor ti: ;Ennendttt n€
paraglafin ( 1).
Afati i 15 shkurlit nga paragrafet (1) dhe (2) pdrizshtimisht mrnrd te shtyhet nga
Kolnisioni deri m€ I mars, ne kdr-liesd t6 arsyetuai-nga Autodteti i .Auditimit, perveg
rasteve lntt parashikohet uthyshe ne njE marr€vesh.ie sektoriale ose nje marrcveshje
Ilnancinri.
Brenda tre rnuajve nga dor€zinri |rga zKA i nje pasqye perfundinttale le shpenzinreve.
Autoriteti i Airditimit i ri€rgon Komisionit nje opi,ion atditinii rnbi pasqyren
per.funopinioni i auditiDrit mbi pasqyron perflrndimtare td shpenzimeve do tc rbEshtetet lua
raporti perfirndimtar.i aktivitetit tC auditimit sipas modelit te oilxar nga Komisioni.
AutoritcJi i Audilinrit do t'i sigurojE Kornisiorlit mPortet e auditinlit te sistemit sapo te
p€rfundoj0 procedun kundErslrtuese me subjcktet perkatcse te au'Iiluara'
Ker.kesa t€ mete.jslrme specifike uc lidhje nle raPoltet tlhe opinionet e Autoritetit t€
Auditimit rnu,d i6 percaktohen ne nrareveshjet sektoriale ose te finarrci,ril
SEKSIoMvIIDIsPozITATMBIPRoGRAMETEBASHKEPUNIMIT
NDiiRKUFITAR
TTIULLII DISPOZITATE I'ERGJITHSHME,
Neni 64 Format e bashkipunimit ndirkufitar
(1) Ndihma sipas kEtij seksioni do te synoje promovimin c marrEdhdnieve tE fqinj€sis€ s€
mire, nxitjen e integrimit nE union dhe promovimin e zhvillimit socio-ekonomik
n6pOrmjet nisntave te phbashkdta lokale dhe rajonale'
(2) Bashkdpunimi nderkufitar do te ofroje ndihmE pcr:
(a) bashkeprurimil ndErkufitar ndermjet nje ose mc shuno Shteteve Anetare dhe
nj€ ose m€ shume F€rfituesve te IPA III;
(b)bashk€ptrniminnd€rkufitarrrdermjetdyosemdsbumepdrfitucsvetelPAlll;
(c)pjesEmanjcnep0rfituesvetElPAllln6programetebashkepunirnittransnacional
dhe ndElrajonal t€ ERDF.
(3)KyseksiondotezbatohetpiirbashkEpuninrinrrddrkufilart6PemrcndulnEpiken
(2i(b). Rregullat e propgamin:it te zbatueshme per programet e peimendura n€
pr.ug*nn 2l pikat (a) dhe (c). do te vendosen n0 marr€veshjet e financimit qc do ttt
iidhen ne perputhje me nenin 5 t€ Rregrtllores Interreg-
Neni 65 P6rkufizime shtes6 p€r bashkEpunimin ndErkufitar
(l) P€r qiillimet e k6tii seksiorri do tE zbatohen p6rkufizirnet e mdposhtme:
(a) 'operacion' nenkupton nje pmjekt, koDtrate'
-vepdm
ose grup projektesh G
zgjedhura nga autoriteti kontraldues i programit nd fal6, ose nEn p€rgiegi€sind
e*tij,qekontribuojnEn6objektiv;ttenjdprioritetitematikoseprioriteteve
tematike me te cilat lidhet;
46
I
I
(b)
(c)
(d)
G)
TITT,Il,LI II
Neni 67
'aplikues' nenkupton n-je pemon fizik osc ni€ subjekt nle osc pa personalitcl
1ui;ait ; c;ti ka paraqinrt r,je aplikim n€ ploceduron e dhenies se Sr3ntiti
'p€r'fitucs' n€nluptorl njC organ publik osc priva! pdrgiegds. pEr lillinrin dhe
zbatilrin e ope.acioneve brenda njd programi bashkdprurinri nddrkufitar;
'1>€rfitues kryesol i IPA III' neohlpton p€fituesin e IPA Ill qe eshte enr€ruar si
Lrdheheqes dhe prandaj Oslrt€ nikoqir i autoritetit kontralitues pEr prograntin
ndErkr.rfiur;
. struktnrat e Bashkepunirnit Nddrtufitar @NK)' nenlt'upton institucionet e
perfshira nC pdrgatitjert dhe meuaxhimin e njE programi te caktuar te BNK-sd
ne secilin prcj perfiiuesve pjesemants te IPA III' Pergicgi'site e secil€s prej
stmkturave te-BNK-s€ percatlohelr nd varEsi te mdnyles se cnaxhimit'
Neni 66 Bashkifinanciur
(l) Shlialla e bashkefinancirnit te unionit ne [ivel te 9do prioriteti tenratik nuk do te jete
lna e larte se 85% e slrpenzimeve te plaDueshme td njc progranri te bashkepufmit
DdErkufitar. Pdr asistencdn teklike, nornra e bashkefinancimil te uniorit do t6 jet€
100%.
(l) Priofitetet tematikc t€ perfshira nE shtojcen III te Rregullores se IPA III jar6 grupuar
ne grupe tematike ne korrrizen c progratriniil te IPA III pE. td ofruar ndil,n€ mE tE
fotlsu"t. Maksinrurn dy grupe tematike do td zgiidhen nga pErfituesi pjesdnan'0s i
IpA IIi per gcto progranl bishkepuni[ri nderliufitar, krahas grupit ternatik 'pemfuesimi
i kapaciietitio autorteteve rajonalc dhe lokale pdr td trajtuar sfidat lokale''
Q) Programet e bashkepunirnit ndErkufitar do tc pi:rRhiine gjithashtu nje ndarje buxhetole'
*p"iit'ik" per asistenccn teknike sig tregohet ne neniri 73-
Ncni 68 Mbulimi gleografik
perfiluesit pjesdn:an€s te IPA III dhe Komisioni do tE bien dakord per listEn e rajoneve t€
p*n""rlr-", re
"ilat
do re p€rfshihen e prograutin pdrkatEs te bashk€punimit nderku{itar'
Neni 69 Pergetitja, vloriisinri, miretimi dhe ndryshimi i programeYe tE
bash kiPunim it ndGrkufrtar
0)ProglanrctcbashkdpunimitnderkulitardotehartohennepErpttthjemeprogramin
,.,i"1 ,e oiiuar .ga Komisio,i dhe dc te pergatiten sE bashku nga drfituesit
pjesenrarEs rd IPA ilI.
(2) Per gdo prior-itet tematil( tc zgiedhur, perfituesit pjesdmarres te IPA III do t€ bien
dakoid pir objektivat specifike. r'ezultatet e pdtshme, synimet dhe treguesit dhe llojet e
aktivitcieve qC do te mbeshteten duke perfshirE identifikimin e gnpeve klyesole t€
synuala dhe ll,.rjet e aplikanteve.
RREG ULLAT PiiR PROGRAMIM
Prioriletet tematike dhe piltqendrimi i bashkEpunimit nd0rkulitar tE IPA
III
4l
(l)
(4)
(-5 )
(6)
(7)
(8)
(e)
Neni 70
(1)
Progranri i hashk€punimit ntldrknfitar do t'i paraqitet KoDrisionit p6r n:iimtin nie
mjete elekt()nike. nga perfitrasi kryesor i IPA ll1.
Komisioni do te vlercsoje konsisten€n c prograntcve te hashk€punirnit nded tfltal mc
komizin c progranrimit te IPA III dhe koriiributin e tyfe efektiv ne prioritetct tematike
Ie zgjedhura td polcaktuara ne ShtojcErr lll t€ Rregullores se IPA lll.
KorDisioni tlo te bej€ vezhgirlc brenda tre m[ajve nga data e palaqitles se programit te
bgshkepurirnit nd€rkulltar. Perfitues;t pjesErlan€s te IPA lll do t'i sigruoiuC
Kornisionit t€ gjithe iDfomratil e Devojslule shtese dhe, sipas rastit, do ttj rishikojn€
programin e propozuar te bashkepunimit ndErktrtitar.
Perpara miratimit td pr.ogramit t€ bashkdpunirnit riddrknfitar. Konrisioni duhet te
sigurcjd t1d gdo r€zhgim i tii dshtd nrarrE ne konsidctzte ne rndnyr€ adekuate'
Me iniciatir,€n e p€rfituesve Pjesemarrds td IPA lll ose Ia Komisionit nE Inan€veshje
me pEr.fituesit pjesdnran-es tc JPA lll, pn:granret e bashkcpuninrit nd€rkufitar mund t€
ndryshoheu.
Kdrtesat pa-Idryshinrin e proglarneve t€ bashkdpunimit nder{pi:r.fihresii pjesgnrarrds tC n A III duhet te je'g t€ a.g,,rentlara sig duhet dhe n€
veganti duhet te fErcaktojoe ndikimin e prihr te ndtyshimeve nd ptogramin e
bashkepunimit nderkufitar- ne aritjen e objelctivave tc tij. Keto kdr'liesa do tE
shoqerohen nga programi i rishikuar. Paragrafet (3) deri (6) do tg zbatohen Pcr
[dryshimet e plogratncve t€ bashkepunimit nderk'ufitar.
Mirarimi i Komisionit nuk kerkohet pdr konigjime t€ njd natye thjesht tipografike ose
redaktuese qe nuk ndikojnE tle zbatimi-n e progTamit tC bashkeprnrimit nderkufitar.
Pdrfituesit pjesiimares 16 IPA III do t6 inftrrnrojn€ me koltd Komisionin p€r
korriglinret e tilla Pasi alo te jene kyer.
Ndryshimet mund tE kErkohen nd njE ose md shutne nga rastel e mEposhtmc:
(0 pas nje rishikimi te kornizds se pl.ograminl it te IPA IiI qe gon ne ndryshime n0
strategiite qE prekin ri€ mEnyre thelb0sore programet e bashkdpunimit
nderkufirar, duke pEtfshir€ ndryshimet nE vendndodhien e autoritetit
kontralcru€s ose nd planin financiar;
(g) pas ndryshimer,e tE konsideruesltnre socio'ekonomike n€ lushen e prograrnit;
(h) tre menyre qe r€ menen parasysh ndryshinret e medlu ne plioritetet c Unionit,
pir{ituesit tE IPA III ose rajonaic;
(0 pas rezultateve te vlerdsinteve td p€rmendura n€ nenin 55'
MarrCveshjet ttypattshe nd6rmiet pdrfituesve tC IPA lll pEr menaxhimin e
programcve tt bashkepunimit ndirkufitar tt zbatuara n€ mcnaxhimin
indirekt
Nd nrenaxirimin indirekl pdrtituesit pjeseman€s te lPA Ili do t€ lidhin p€I ld giithe
kohez_glatjen e prograrnit tE bashk6pLrnimit ndeftulitar n_ie marr€veshje dypaleshe qE
percukton pergjegiesite e iyre pelkalese per zbatimil
-e-
progtamit perkates te
Lashkdpuninit nderkotitar'. Mai:r€veshja dypaleshe do t6 pErfshijd:
(a) p6rsbkrimin e srruL-hrrave kryesorc zbatucse dhe rolet dhe pErgiegidsit6 e tyte;
(t,,)
(c)
0)
(e)
(0
perslrll'imin c aranzhitneve t€ rnenaxhimit, financiate . tc kotltfollit (lhe te
aLrclitimit per progrtrrrin e bashkripuuirnii nddt'litrfi trrr:
prnce.durat krJesore te zbatinit duke perfshire ptocesin p6r per4jedh-ien c
operacioneve
-
dhe monitorinin ne nivel operacionesh dhe pnrgmrnin e
pergjithshenr te bashkepunimit nderk[fitar;
dispozitat pcr te siguruar ligishmerile dhe regtrllsine e shpenzirneve td hdra
ngapelfituesitdhepertesigur.trarqeverifikirrretep€rnrendumn€Klauzol€rr8
(lXb) dlre (c) te Shtojces A jand kryer;
nrasat kolrigiuese ue rast te veslrtiresive nE zbatim;
dispozitat p€r te gamntuar meuaxhinrin e shdndoshe llnancial tE lbndeve ld
aloishunrave te Faguam nd mUnyre te padrejte:
procedurat pdl pdrjashtimin e tatineve 1d pdnnendua nc ncnin 28;
detaje ueth mena-rhirnit fiuanciar t6 plogramit, duke pdrl-drite pagesat Ddeltrljet
p"dt."u" te IPA [I. mbajtjen e reglistran'e, detyrin]et e raportimit dhe
panegullsit€.
G)
(h)
TITULLI III OPERACIONET
Neni 7l P€rzgiedhja c oPemcioneve
(1) operacionet e p€rzglerihura nE kuader t€ njE progrzmi te bashkepunimit ndelkufitar do
telapin ndikime dhe perfitime te qalta nddrkufitare'
g operacionet nd kuader te pro$ameve 16 bashkdpunimit ndiikutitar do t6 lErzgiidhen
nja autoriteti kontraktueJ nepEnnjet thirjeve per propozimc qe mbulo-inE te giithd
zon€n e pranueshme.
(3) P€rirtuesit pjesEmants te IPA III mund t€ identifikojnE giithasbtu operacione jashle
thtrjes per fropozime. NE kete rast, operacionet do te pdrnrenden ne meny,.e specifike
ne piogiarrrin e bashkdpuoimit nderknfitar td pdnnendur n€ ttnin 69'
(4) operacionet e p€rzgicdhura pdr hashk€punim nd€rkufital do 1€ pErfsliijne perfitues Dga
tapaktenayperntuespjesEmarrestelPAlll.Perfituesitdo{dbashkdpunojnene
zhriUimi,, dire zbati,rin e opemcionevc. P€rwcg kdsaj, ala do tE L'ashkdpunojn6 ose nd
plot€simin e personclit ose financimin e opemcioneve ose tE d1'ja'
(5) Nj6 operacion mund te zbatohet n6 nje pdrfitues te vetem pjesenu[es te ]PA Iil. nte
kusht qd te identifikohen ndikimet dhe lErfitirnet ndErkufitare'
F{eni 72 Pelfituesit
(1) P€rfituesit do te vendosen n6 nje pdrfittres te IPA III qe rTrerr p-icse ne program '
{2) Perfituesit do te caktojne njdril prej t1r'e si perfitues krycsor. Pdrfituesi kryesor dulret
lE sigur.oje zbatimin e te glithe operac;onit, te mouitoro.ie qd operacioni te zbatohet ne
pe,pirttri" me kushtet e percaktuara nE kor)trate dh€ tO pdrcaktoje man'€veshjet me
pai.,t
".it e tjere per le
ga'antual menaxhinrin e shendoshe firtanciar te fonde'e te
49
(a)pel.gatitjelr,rrrenaxlrinrin,nronitorirrrin,vler€sinin,inlbr.matal,komtlnikimin,
itiieri.ir, zgiitlhjen e mosmarrdveshjeve' kontrollin dhe aktivitctct e
auditimit qe litlhen me zbatintin e progranit:
(b)aklivitetetpdrtep€rforcuarkapacitclinadministrativperzbatimineprogramit;
(c)aktir,itetetlrrredrrktinrilebarresadrninistrativepdrpelfituesit,dukepErfshiri
sistemet elektronike te sbkembiNit td t€ dhEnave, dhe aktivitetet per te
perforcuarkapacitetindtieshldrnbirrrinepraktikar,emEtEnrirand€rrrrjet
iutoriteteve ne perfituesit pjes€matres te IPA III dhe te perfituesve per te
rnenaxluar ndihtnen e IPA Ill.
(d) financimin e Sekretariatit t€ Pdrbashket TekDik'
(3) Mb€shtela e asistences teknike mund te lirlliet giithashtu me periudhar e proglamimit
paraardhds dhe Pasues.
(4) Ne Perputhje me nenin 29(2), shpenzimet per lrsistcncc teknike pEx tc mbeshtetur'
pcrgatiijen e nje programi bashk€punimi nddrkufitar dhe nsritien e sistenleve te
meiaxhimit dhe kontrollit nund td jen€ t0 pranueshne Perpara nenshkrirnit te
mar€veshjes perkatese G financimit' kontatave dhe shtesave n€ rastet e
parashikuira nd nenin 27(Q te Rregullores NDICI'
alokuar.apropcracionin.dukcperfs}rirEnran€veshjetpitrikuperimirreslrrtntavctd
paguara De rlenyre Ie PadrEte.
Neni 73 Asistenca teknikc
(l) Qdo progran bashkEpunimi nd0rkutitar do te perfshiie njd ndarje buxhetore specilike
per mbelhtetjen e asistences teknike' e cila do te kuhzohet nd 10pZ tE kontributit te
bE-td ne ptog.*rin e bashk€punimit nderkufitat'
(2) Mbeshtetja e asistencOs leknike nrund te pdlfshijE, nddr te tjera:
TITULLI IV ZBATIMI
Neni ?4 Menyrat e zbatimit
programet e bashkeprmirnit nddrL:ufitar do te zbatohen no urenaxhitn direll ose indii:ekt me
pOr'fituesin krYesor td IPA III.
TITULLI V STRUKTT]RAT DHE AUTORITETET E PROGRAMTT DHE
PiIRGJEGJii$TE E TYRE
Neni 75 Struktul'at dhe autoritetet p6r menaxhimin e BNK-st
( l ) Strukturat e meposhtrne te permendua n€ nenin 10 do tE perfshihen nE rnenaxhimin e
progranleve Id bashkepunimit nderkufitar ne pErJituesit e IPA i'!l:
(a)KK]PA'teevendevepjes€marresenEpr.ogritminebashkdpunimitnderktrfitar
dhe, sipas rastit' kooittinator€t e bashkeplnimit tcrritorial' te cilEt jane
Uasittcristtt pergiegies per td sigunrar q€ objektivat e percaktuara ne programet
50
eploDozu2{atel-laslrkcprrnirr.ritndelku{.ilarjanenepcryuthjerrreobjektivatne
kornizdi c Prog;:iminrit td 1PA ll l:
(b) ZKA dhe Struktura Menaxhuese e pdrfihresit kryesor t6 IPA III kur programi
nderkulllar ztatohet nE menaxhirnin indirekt;
(c) struklruat e bashkdpuninrit nderkufitar nc. G gi,ithd pedituesit pjesemarr':s te
IPA-s, te cilet do ie bashk€prmojnts ngushte ne programimin dhe zhatimin e
- progranrit pelkates tE L'ashk€punirnit nderktfitar" Ne last te menaxhlnllt
indi-r,ekt. strirktura e bashkepunimit tldel.Llfita[ De perfituesinrutyesor te IPA III
ctotdkr-vejedetyfateAutoritetitMenaxltrres.Autoritetiit4erraxhrtesdot6
caldoje Organet c Ndennjetne'
(d) Autor.iteti i Audilimit i rcferuar n6 nenin l0(I). pika (e), kn progranri
nrlerkufitat zbatohet n€ nrenaxhinr indirekl nre perfituesin e IPA III'
(2) Perfituesit pjesEnrat€s te IPA-s clo td klijojne pEr gdo program bashliepunirui
nddrtufital nje Komitet te Pelbashkdt Moniton:es (K?lvl) i cili giithashtu do tE
grernrblrshe roiin
"
komitetit sektorial t€ monitorimit te p€rmendur ne nenin 53'
(3) Nje Selrelariat i Perbash-ket Tekrnk (SPT) do tO krijohet per t€ ndihmuar Konrisionin-'
srruktruat dhe autoitetet e menaxhimit te proglamit dhe KPM-n6' l njejti SPT mund t€
,rJitinrole ne pdrgatitjen dhc zbatinri. e rire shunre se nje progranri t€ baslrkepunimit
nderkufitar.
Neui 76 Strukturat e bashk6punimit ndirkufitar dhe Autoriteti Menarhues
Strukturat e baslikepunimit nildrkufital do td kijohen btenda adminishates se gdo
perfitr"S pjesenran'& td IPA III per te pergatitur, zbatuar dh€ menaxlruar proglanet e
[rrir-t"puii-i, ntielkufitar. e ,r,ie;ta ilnrktrue lTklp]tYi nderkufital rnund 1E
p0r'doret pdr nre shumd se nje proglarn basl,k€punimi ndOrkufitar'
NE nrenaxhimin indirekt, strukhrra e bashk€punilnit nderliulitar e pdrfituesit kyesol te
IPA )II klyen detyrat e Autoritetit Menaxhues'
Strukturat e baslir6punimit nddrkufitar te perfituesve pjesdmanes te IPA III do te
U".*ap."":re ,grrh.e oe detyra me iDteres te perbashkdt'
-
Ata se bashhl do te
p".i"U.Lfri" funk"sionet e m€poshtme dhe do te manin pdrsip€r Eiryiegitisite e
m€poshtme:
(a) te pergatisin pro$amet e bashkepturinlit nderkufitar ne p€ryutlije me nenin 69'
ose shikimet e tij;
(b) te pLtgatrsin nje man'dveshje dypalEshe le pdryuthje me nenin 70 nE rast t€
urenaJintit indireLl dl,e te siguLojn6 zbatimiu e saj;
(1)
(2)
(3)
(c)
(d)
(")
(f)
te bashkopunojnd pEr t0 siguntal pdmrbuslrjen e detyrave td pernendura nE
paragrafet 4 dlre 5 te ketij neni;
td sigur-o,ine pjese.mafljen ne takimet e I(PM-se dhe takimet e tjera d1'pdeshe;
te nonrinojne pedaqesuesit e tyre nd KPM;
te krijojnE Sekrctariatin e P€rbashkEt Teknik (SPT) dhe te siguojnE qe ai te
ketd personel adekuat;
td pergatisin dhe z5alojne vendimet strategiike td KPM-sE;(g)
5l
(h)
(i)
0)
te Dbeshtesir) puren e KIN4-sd t'lhe t'i sigtl ojne asaj infonnatat e ke (uam pdr
t€ kr1,cr detyrat e saj, vcqiur€risht td dhena:re lidhje nre ecurjn€ e I'logralrit
operacional r-,e arritjen e objektivave specifikc dhe syninreve per priodtet
tematik, sig pdrcaktohet nd ptograu:in e bashliepunimit nddrkulitar;
tE krijojne nje sistem per mblcdhjen e infolnratave te besueshme mbi zbatimin
e progmntit id bashkepunimit rid€rlar{itar;
td hartojne mportet vjelore dhe pErfundinrtare td zbatinlit sig pdmrendet.nd
nenil 80;
(4)
(s)
(k) te pergatisin tlhe zbatojne njE plan koherent mbi kortrunikimin dhe vizibilitetin;
0) te hartojnd n-i€ plan vjetor putc p[r SP l"-nd' q€ do te miratohet nga KPM-ja;
Ncse programi i bashkepuniurit nderkutital zbiltohct ne nrenaxhim irldirekt nga
ptidiruesi r II,A lll, Autoriteti Mcnaxhucs, pdrveq dispozitave ne pik0n 6 re shtojces
A,dote:
(a)nominojeanetirlctmetedrejtevotcteko[ritetitr,lerEsuesdhetesigurojEqti
komiteti vlerdsues te perfsliii€ cjokryesor i IpA 1II.Idtrsa organi i nddrmjetem pir nrenaxhinrin financiar do te
nonrinoje,pasieshGpr.er.ogativ€etij,kraesuesirrdlresehetarinekorrliletit
(b) pergatisd dokunentacionin tekrik te nevojsh€n per nisjen e thirrieve ne
tasf,kepunim te ngushtd rne pdrfituesin tjet€r pjesen,an-ds te IPA III;
(c) r'ealizoje n jekjen operacionale, te rnonitoroje aspeldet teknike te opemcioneve
dhe td- konfinnoj e se operacionet jand kryer ne bashkcpulim te ngushte me
pErfituesin tjetdr pjesemarrds td IPA III;
Ndse programi i trashkepuniniit ndeRrfitat zbatohet ne menaxhim fudirekt nga
perf,tui.i "t 1'"sor i IPA iII, dhe struktumt dhe autoritetet e identifikuara ne nenir
iO1t), p*"t i") deri (rt), uuk mund td kryejnii velifikimet e menaxhimit ne te giitle
,onen
"
proi.ur"it, perfiluesit pjesenrar€s te IrA III do-t€ bien dakord se si do t€
kryhen keto"funksione te veLii*imit 1d menaxhiurit. Marr€veshjet per kryerjeu e
,"iifiki*"u" te tilla do t€ p€rcaklohen ne marrcveshjen dypalishe tc pemlendur ne
nenin 70-
Neni 77 Autoriteti i Auditimit
(1)
(2)
Nese prograrni i bashkdpunimit nclirkufitar zhatohet nd menzxlfmindireh nga
p"rrnrrl"tii rpl [I, Auto;teti i Auditinrit per plogmnin e bashkepunimit nd€rkufitat
do tc jete ai nga pErtituesi kryesor i IPA III.
Kru Autoriteti i Audithit i pdrnrendur De palagmfin I nuk ka autolizimin per td kyer
drcjtperdrejr funksionet e tli ne te gjithe terlitorin e mbuluar nga proglami i
baiiiirepunimit naerkufrtar, ai do t€ asistohet nga njd gmp i auditordve qE perbehet nga
oi, pe.iuqa.u"t i gdo pdrfituesi te IPA IIi qe nrer pjese nE proglamin e bashk€punimit
,tei.runt",._ Grupi i iuditoreve do te kyesohel nga Autoriteti i Auditimit i vendit
k yescr. Rregullirnet specili-ke per k,yerjen e funksioneve td tilla do tE p€rcaktohen n€
n.rarrevestrjen dypalEshe t6 pdranendur nc nenin 70'
57
(4)
(5)
Neni 7lt Kolritcti i P0rbashliEt Moniturues (KPi\l)
(l)
(2)
(r)
P[rfituesit pjesemarr€s te IPA III do te kijojnc nj€ KPM jo mc von€ se giashtE muaj
nga hyrja ne fuqi e marrEveshics se financimit-
Qdo p€rfitues pjeseirarres i IPA III do td emErojd perfaqesuesit e tij nE KI'M'
IIPM-ja tlo t€ p€r'behet nga p€rfaqcsues te KKIPA-ve.- dhe koordiDalor€r'e te
fra"ffi,**;t tenitorial sipas rastit' dhe pdlfbq6sues te- perii(uesve pjesemafl'es te
1lrA ]n (autodtctct q"rdro.", rajo.ale, lokale) duke. per.fshi:'d shlrktu.al e
LrtirtE ri,";, nderlorfitar', rJhe aty ku eshte lelevanlc pal€ tc tjera 1e inleresit si
"rg;i;rr, e shoqerise civile. Kornisioni
mer pjese nd puneu e K PM-sE rie ciidsine e
keshillinrit-
Pelfituesi.joklyesot i IPA lll do le kryesojc K?N4-re'
KPIr4-ja do tE mblidhet te pakten dy here nd vit Takimet ad-hoc utund t€ thin en
gnrrJfn, me iniciativdn c p€rfituesit pjesEmanes tc IPA lll ose Komisiorrit
KPM-ja mirzton rlegulloten e saj td puntx qe
--do- Je hartohet
n0 konsuhim nre
snrrktirat e bashli€puirimit nddrkufitar, KKIPA-Iu dhe Komisionin
Qdo perfitues pjesEman'Es i IPA III k0 te drejta te barabat'ta te vodmi pavatesisht nga
nurnri i perfaqesuesve q€ ka caktuar.
KPM-ja do te:
Ia) ietd Dersiesiese pEr irlentifikimin e prioriteteve lematike, objeklivat specil'rke,\-'l
'pamir"fit lry,r,iar dhe foktsitl specifik tc seciles thirrje pEr propozime tE cilat
do td rrriralohen nga Komisioni;
(b) shqyrtoje dhe te jape opilion k€shiliues pdr listdn e operacioneve td
Gtl*iu*, pe.n,"s ihirr.liu" per propozime pErpara-vendimit p€r dhenien e
i.unli. e.,toiit"ti kontrakt,ei do tE nriratojd vendiniin perfundinitar per
dhdnien e granteve;
(c) rishikoj€ progresin e b€re n€ licihjc nre arritjen e objektivave specifike'
r.zultiere td-pritsirme dlte synimeve pdr priorilet tematik sig trfrcaktohet ne
prog,-u.oio c bashkcpuntnit ,ide.k"fitut' mbi bazen e infornacionit t€ dhdne
'nga
stmktur at e basirkepunimit ndErkufiiar te pffituesve pjesEmar6s tts IPA
-lfi. f-g.".; do te moniiorohet kundrejt treguesve tC vendosur nE programin e
bashkepunimit nderkufi tar;
(d) shqyrtojd gjetjet dhe konkluzionet pediatese, si dhe propozimet per vepdniet
perqeGsJkonigiuese qE uiedhin nga kontrollet, nlonitor-imi dhe vlerEsimet ne
veld, ndse ka;
(e) miratoiE qdo propozint pdr risbikimin e pr ogran:it t0 baslrkEpunimit
ndelk;fita;. Kurdoliere qe dshtc e nevojshme, mund tE beiO propozime per te
,aaono-' progmmin e bashkdpunimit ndEr'liufitar sig pdrmendet ne nenil
e111, per ie iig*out a-nirjen e objektivave td Progamil t€ bashkdpunimit
,,ai,[,.irt". dhe ptu ie iritur efikasitetin, efektivitetin' ndikimin dhe
qa"J**n"retirc e ndihnres se IPA III' KPM-ja giithashtu mund te bejc
rekomandime se si te pemiresohet zbatimi i prrograrnit t€ bashkdpunimit
ndoftufttal;
(6)
(.7)
(8)
53
(f) shqyrto.ie dhe td nTiratoie planin e komunikirnit dhe te vizibilitctit pEr
progranrin c bashka'prinimit ndOrkufi lar;
shq.vdoje dhc te miratojd planin e vlelesimit t€ pdnneldut rr€ neuin 56(2);
shqyrto.ie dhe td miratojd raponet vjetore dhe pdrfundimtarc per zbatimin e
pErmendur n€ nenin 80;
shqyrtoje dhe t€ mitatojd planin vjetor G puDes se Scketariatit td P€rbasl*Et
Telorik.
(9) KPIvI-ja clo r,i r:rportojd Konritetit Monitomcs te IPA-S td p€rfitues'it kryesor td IPA
I I,I
(g)
ft)
(i)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
{7)
Neni 79 Seltlretariati i PilbashkEt Tcknik (SPT)
(1) N-ie sPT pEr gdo prograDr LrashL,dpunimi nd€r'Lrrlitar tlo td krllohet per le ndihrnuar'
Komisionin, struktur"t e bashkepurrinrit nder'kufitar, Autoritetin Menaxhues dhe KPM-
nd- sipas rastit. Aio do te vcndoset ne perfiruesin kryesor te IPA IlI. SPT mund t€ ket€
1ie zyrE fitiale n0 perfituesin tjeter pjesemants to IPA III. SPT dhe zyra filiale do tE
vendosen nC zongn e pranneshmc- perveq rasteve kur eshte rene dakord ndryshe me
Koruisionin.
Operinri i SPT do te financohet nga brrxheti i asistences teknike.
SPT do t€ pdrbdhet nga zurAare IC stafit qe vijDe nga te dy pErfituesit e IPA III q€
rnarrin pjes6 nE programin e bashkdpunimit nd6rlcufitar.
SPT do td meoaxhohet nga str.uktura e bashkepuninrit ndcrkufitar G perfituesit kryesor
IE IPA III.
Qdo vit, nje plan pune p€r SPT-ne do te pagatitet nga strukturat e bashkiipunimit
nded.-ufrtar dhe do t'i deryohet KPM-sd ptk shqyrtim dhe miratim.
SpT nuk do t€ nraue pjes€ ose nuk do t6 kontribuoje nE veri{ikinret e menaxhimit dhe
komitetet e vle€s.imit.
SPT mund t€ietd peqiegiese, nder te tjem, Per detyrat e mePoshtnre:
(a) organizinin e mbledhjeve t€ KPM-s6, duke perfshirt! hartimil dhe
shpdrndarj en e Procesverbaleve;
{b) ndihmdn ndaj aplikanteve te mundshem n0 kErkirrin e parhrereve dhe
zhvillimin e projektit, duke organizuar dite infomrative dhe scminare;
zhvillinrin dhe nrirdmbajtjen e nje njeti te palevc te interesit;
G) ndihm€n ndaj perfituesve dhe partnereve nd zbatirnin e opel'acioneve;
(d) pirgatitjen, kryerien dhe mporlimin mbi aktivitetet moDitoruese te
operacioneve tE basl*€punirnit ndOrkufi tag
(e) krijimin e nje sistemi pdr nrhledhjen e infomracioflit t0 besuesh€m pdr zbatinrin
e programil t€ basbk6punimit ndErkufitat;
(0 sigurimin e t€ dhEnave pcl'raportet vietore dhe pdrftrndinrtare t€ zbatinit mbi
programin nddrkufitar;
(g) planifikimin dhe zbatimi,r c fi.shatave infornruese dhe aktiviteteve tE tjera q€
ii,ih"n ,r," ndergegiesimin e publikut p6r programin e bashk€punimit
nderhufitar, duke pcrfshiro publikimin e materialit publicitar mbi progranrin
54
Ncni 80 Raportet vjctore cthe p€rlundimtare tE zbatimit
(1)P€rqE}linretekeltes€ssempoltinritt€percaktuar.ne].itullinl[l,.strukturate
Lasirtepunimit nddrkufitar do td pErgatisin nje rapolt l'jetor te zbatimit dhe nid raport
pe*orilnr,u, te zbatinrit per'gdJ prograrll
-
bashk€puninri nderklrfitar' Rapofli
'pert*Oirr*- i zbatinrit nr,ti te pi'ftn1e raportin e fundit \aclor' Rttporti do tE ndjek€
inodelin e bashtriangiitur nE rnarlEveshjen e firiaucinrit'
e) Pas shqyrtiurit tlhe niratinrit t0 KPM-s€' raportet do t'i dErgohcn KKIPA-S dhe ZKA-
,e,.i# r"ttlt, t0 pcrfituesit kryesor td IPA IIl KKIPA i perfihresit kLyesor tE lPA,lll
do t'i dordzojd raportet KKIPi-s s€ p€fittresve t0 tje€ pjcs0matr6s tt IPA III dhe
Konisionit ne perputhje me k6rkesat e mportirnit tc porcaLtuara nd Tihrllin III'
nderkufilar dlte mirOlrbajtien e l'aqes s0 intemctit tt progranrit tE
bashlidpunimit ntlCrkufi t'ar'
TIT ULLI VI ITAPOIITII\'II
SEKSIONIVIII DISPOZITATPERFUNDIMTA]TE
Neni 81 Komunikimi
financimit.
Neni 82 Konsultimi
(1) Qdo geshtje ne lidhje me ekzekutinin ose interpretinrin e k€saj Marr€veshjeje do t'i
ncnshtrohetkonsrrltimer,elden.rrjetPal6veqdgojnd'lorreshtOenevojslune.ntinji
ndryshim td k€saj Marr€veshj cj e '
(2) Kut nuk p€rmbushet njE detyrim i pErc'aktuar ne kete Mardveshje' i cili nuk ka qen€\-.'
.qJ,- i-u*r" konigiuese ie nrara nE kohdn e kdic Mareveslrje nE p6rputhje n:c ncnin 90'
(3)PerfituesiilPAlilmundtEheqedolEteresishtosepjesErishtrrgazbatimiindilrnressE\J'l
ipA ili. p;; r.eie qetti-, pefrtuesi i IpA tII do re oftoje njoftini paraprak prej.t€
p"ttatt O muaj. Pal6t do t€ pdlcakttrj n€-detajet e heqjes dor€ ne iial€ nE 4iE shkernbim
ie l"t ure o."i,,ke ntlryshuar marrEveshjeri pdlkat€se te fiuancimit' sipas rastit'
Neni 83 Ligli i zbatueshEm, zgiidhja e mosmarr6veshjeve
(l ) Kjo Mar€veshje rregullohet nga ligii i BE-sc'
(2) Ndse nid mosmardveshje ne litthje me interpretilnin'. zbatinrin ose vlefshnrdrin€ e
Mautveshjes nr,k murrj tii zglitl-het De nrenyre. miqesore, ajo do td zgiidhet nie
,'Uln rf.r re perputhje me fuigullat e Arbitrazbil te Gjykates se P€rhershme td
ArbitrazJrit @bAJ te
"itit Z0tZ, pikave ne vijim:
Shkernbimi i informacioneve dhe dokumenteve nd€rmjet Kornisionit dhe pdlituesir te IPA III
o- tidhl" ." programinrin, progamet dhe ndryshinret e tyre si dhe dokurncntacionin Dc tidhje
; ;;t#
"
"progru-"rr. do t€ bEhet ng mascn e mundshme me mjete eleknonike'
A*rr!"In; nc tiaHl me shkembiroin e te dhenave do te dakordohen nddrmjet Komisionit
arr"^ p"m** G ipA III dhe do te pdrcakloher ne maneveshjen sektoriale ose ate te
55
(a) PdrbEria e pane)it
Per pretend.inret prej t500 000] eruo ose me lart: paneli do td perbeilct nga hc arbitr4'
Seciia pale do t'e caktoje nje ar.bitdr brenda 40 ditE'e kaledarik-e pas dergirnil ta
njoftinrit te arbitr-azhit. Dy arbitrat e enCruat nga palet do te calitoine nga ana e tlrc
njd arbit€r t€ trete per td vepruar si albiter kryesues.
Pei pretendimet nen [500.000] euro: paneli do te pErbehet nga njd aririter, per"eq nese
pa)€t bien dakold ndq'she.
N€se paueli nuk folrnohet brenda 80 diteve kalcndarike pas delgirrlit te nioftinlit le
arbitr.azhit, secila pald rnuDd td k€r'koj€ nga Sekrelal.iati i PCA-sd ose rje autolitet
tjet6r neutral recipiokisht i pranuesh€m qd t€ caktoje arbitrin/-at e nevojshetn-
(b) Selia
Selia e panelit te arbitraAit do tc jete Haga, Holande'
G) Gjuha
Gjuha e procerturave do td jetE giuh a atsgleze oserje giube tjetdr zyfiare e pranueshme
r"ciprotist t e Bashkimit Evropian. Provat nrund te pamqiter ne giuhE te tiera' nese
pal€t bien dakord.
(d) Procedura
Pdrjashtohet perdorimi i masave te p€rkohshnrc. nddrhyrjet e pa'idve te teta dhe
ndEthy rjel tan i c u s c'u r i a e.
Niise panelit i k€rkohet nga njd pal6 qe te tajtoje informacionin ose materialin nd
mdnyr€ konfidenciale, vendimi do te mefret ne form€ td njd urdhri td arsyetuar- dhe pas
degiirnit te Palds ljeter (10 dite kalendarike per td pzraqiiLr verejtjet)' Paneli do te
p"toje o"y"t
"
kEi'kesds, natyror e infonnacionit dhe td drejten per rnbrojtje efektive
giyqEsore. Paneli mmdet n€ veganti:
- t'i nenshtmje shpalosjen c infomracioneve publike ndemarrjeve specifike ose
- te vendose kund€r shpalosjes, por tC urdhtioje prodhimin e njE versioni
jokonfidencial ose p6rmbledlrje te infonnatave ose matcrialit, qE pomban
-informatatenrjaftueshmep€rt,imunddsuarpalestjetdrtEshprehdpikEparnjet
e saj nd njd mEnYr€ kuPtimPlote.
Ndse panelit i kdrkohet shqyrtirDi i gEshtjes nre dyer te mbyllura, vcntlinrj do t€ rnen et
pasi te aeg;ojc palen tjeterll0 dite kalendarike Per te pamqitur verejtjet)' Paneli do t€
*^re p-iytf,.arsyeti kerkes€s dhe kundershtilnet e pales tjeter (nese ka)-
NEsepanelitikatohetrcinterpretojEosezbatojeligjiueBashkirnitEvropian,aidote
p"rrrtie proceduren dhe do ii kerkoje .presidentit ie Gjykates sc Lartu te Parisit'
'fp,triaLia" Tribunal de g,ande instance de Paris, 'juge d'appui'), nd pupuQie,e
i*"i r+oo dhe i505 te Kodit te Procedures Civile Francezc per te kdr-kua' njd,endinr
namorak nga Giykata e Drejtesise se Bashkimit Evropian n€ pdrputhje me nenin 267
itiiBi. piocedrrat pr.a trii.nalit te arbitrzzhit do te Lifillojne pasi iE merret venditr]i
ngu :"g" d'appui. iendimi i Gil'kates se Drcjtdsisc d}re i juge d'app i eshle i
detyrueshdm PEr Panelin-
Veodimi i arbitrazhit do tE jete perfundimtar dhe detyrues pel palEt rlhe do te
^atohetprej tyle pa vones6.
i
56
N4cgiithate, secila pale munil tC kerkoje t1€ vendin.ri td tishikohet nga Gjykata e Apelit
te llges (Gcrechtihof Den }Iaag) ue baze te ligiit konrhetar te zbaruesheni. Ne k-ote
fist, ;eftlinu nuk do te konsiderohet p6rfrndimtar deri nE p€rl-undir,in e kdsai
Procedure. Vcndinri i d)'kates shqyfluese €sht€ i detyruesh€m p€r panelin'
(e) Kostot
Kostot e arbitradit do te perbEhen nga:
- tadfat dhe shpenzimet e arsyeshnle te al'bitrave
.shpenzinretealsyeshnreteBkspedevedlreddshnritar6vetemiratual,rgapaneli
dbe
- tarifat dhe shpenzimct e seketaliatit td PCA-se per ploceduat e albitraz]rit
(p.sh- ushqinii, sigurimi i n6pur0sve, salla, pErkthilni)'
Tarifat e arbikave nuk do te kalojnd
- [30.000] euro per arbiter nese shuma e kontestuar eshte nen [I'000 000 euro]
-
g'/, te shumds se kontestuar n6se ajo shum€ eshte nlbi U'000 000] euro' Ne
qdo rast tarifat e arbitrave nuk duhet td kalojnd [300'0001 euro'
Shpenzimet e arbitrazhit do t6 mbulohen nga Palet ne pjese te barabada. pel.veg n€se
Eslitd r0ne dakord ndrYshe'
Paletdot6mbulojn€shpenzinretetyretepefaqesinritligjordlreshpenzimetetietate
shkaktuara prej tyre ne lidhje me albitrazhin.
(0 Privilegjet dhe imunitetet
Manevesh-ja pdr t6 ncljeL:ur albitrazhin sipas Rregullave te A-rbitrazhit te PCA-sc te
vitit 2012 iruk perbdn dhe nuk mund te interpretohet si heqie dort nga privilegiet .se
imrutitetet e ndonjeres prcj paleve, pcr G cilat ato kane te drejtc'
Neni 84 Mosmarr6veshjet mc palet e tl'eta
(l) pa cenuar iuridiksioDin e gdo giykate te caktuar n6 nje kontmte td financuar nga IPA
III si glykata kompetente pel. mosolall.dveshjet qe lindin nga n-ie kontrate ndenlrjet
patevelie ti, Unioni do t6 gezoje ne te*ilorin e Koso*es im,nitetin nga padi4 duke
perf.t i.e a,.bitrazhin, perveg sig parashikohet ne nenin 8.3 tE kdsai Marreveshjeje, dhe
procesil1 liglor ne lidhje nre gdo mosmar€veshje nd€r:qiet KomisioniL Evropialr
dl.,e/ose perfitLresit td IPA III dhe nje pale te tretd, ose nddrlrjet paleve td tlet4 t6 cilat
lidhen dr€j$ertlrejt ose tcfhorazi me ofi'imin e ndihmEs se lPA III per p€r'fituesin e
lpA lll sifas kesal Matreveshjeje, rne pgrjashtirn te rasteve Iou Unioni ka hequ. dr:rE
shpretrimisht nga imuniteti i tij.
PelfituesiiIPAIIIndgdoprocedui€ligjoreoseadministrativepdryalanjegjykate,
tribunali ose instalce administrative ne Kosove do te mbeshtese kdtd imunitet dhe do
td malTe nje qeldrim qe merr parasysh plotdsisht intercsat e t-lnionit. Itul dshrd e
nevdsh.rne, perfituesi i IPA IU dhe Komisioni do te vazhtio-ind me konsullirrre
paraplake p6r pozicionin qe (2)
57
Nr:ni 8..< Slioliilrct
(l ) (,cio kou]rrrtiliinr ne liLilrie n1e i(elc I'virrrfg vesi: ie do te bchet ule shli|imdhe lle giuhell
i.rrglezc.(-.tlokotll,'tlrikirrrriLrlrclt€i;cils]*ruhetdhete.iei)etsidtl]iutlretrtor.igjirralose
tiokunteni oliglinal i shamtal'
(2) ldo korutrnikinr ri litlllic rl1c keli Martir'eshje rlo te di'r'gohct tre adresat e
nraPoshln rc'
l'dl Ktrmisiotlitl:
I{onrisioni llvr:opitn
Drejtolia c Pdlgjithshure pir Fqinlosine dhe Ncgociatat e Zgierinrit
I{ue de La Loi 1 5
B-1049 Bruksel, Belgjike
lr-;ra i: \ llA lt- :-' i _:
l
Per perl-itucsin c II)A III:
Koordir].aloli Kombetar Per iPA
7-y ra e rr-r- -yentinist ri t
Qeveria e l(osovds
Nddrtesa e Qeverisc. N0na TerezE 1,1. 10000. Prishtinc. I(osove
-rrraili: .l,r.rir rt r'l' s-!o\.,r.1 dhe f lorirrl.Canolli'ri'rks-ltr ! nel
Neni 86 Shtojcat
Shtojcat e kesaj lr{a-rreveshjejc do tEjenc pjese fiirbcrtse e kesaj }r'Iandveshjeje'
Nenj 8? H-vrja nE fuqi
Kjo Man-eveshie do t€ h-rje nd ftrqi ne diten kur Pala e fundil infomron Paleu tjetdr me shkrim
pdi.ii",i.";" J taj ue pdrputhje nre legiisiacionin ose Proceduretl e Pales'
Ncni 83 ZbatuesbnrEtia e m:rrrdvcshjcs horriz€ t0IPA lI
i!{an'dveslrjet komize te nensh}iruara ndermjet Komisionit dhe Kosov€s do tC mbeien t€)U"*".i"* pr, nclihnrE' e miratuar sipas inirr umenreve te meparsh,,e t€ para-an€1a*si'rit,
i"tir" f;.
"aifrra
te pOrfrurdojE nd p6rputhje rne kushtet e maueveshjeve kolrize pettatese'
Neni 89 Ndryshimi
Kjo 1r4ar.r€veshje. do te rishikohet pas vlerdsimit at'atruesem te Inslrttmentit per Ndihn-n e
Para-An61ai€simit.
Qdo ndryshim i dakorduar nga Paldt do tc jete nre shkrim dhe do t0 jetE pjese e kcsaj
il"ieni".t:":". Kv ndryshirn h1'n ne fuqi ne pbputlrje me procedut€n e percaLluar nE nenin
ii. io,rriri.irrl rnturd te
'dryslroji ose per il-itesoj e re m6nyre
15 nieanshnre shtoicat- nlc
pd{ashtim ti Shrojces A.
58
Nnri 90 Pezullimi nga liornisioni dlrt ntlirplerja
(1) Kio i\4u u'eshje do tc jete nE Fuqi per uid- per-iuilhd tc' pacalduar pltvca nese
pezullohet nga i(on.risio,i osc nd6rp'itc-t urr: njoftinr rne shkr in: nga seclla prej.Paleve-
irezuilinri
'ga I(omisio,i do te h1,ic ne fuqi
me,jcherc, ir€rveg nEse nuk njoiiohet
Idryshe _ Nclirprerja do t€ hyie n6 lirqi 3 nruaj pas dates sd njoliirrit me sirklim.
i\,Ie pezullirnin nga Korrlisiolti ose ndcrpreriett e kts{ MauEvesirjeje nga sceila prei
palive- gtlo nclihr-ne e.nclr l]e njedhEn e ei(zekutilnit ilc t6 p!:7,u]lohct pdlkat€sisht nga
Konrisioni ose tlo 16 n.le{)dtot, nre p€rjasluirrr te respcktir'}rit ld te dreilaYe te fi[,ara
sipas korltralave specitikc tE filancuara nga IPA'
(?,\
Ncni 9l {astt ktrfizucst rI liE-s0
0)
(2)
(3)
(4)
Pcr*ufizimet
(a).}r{asatKLrfizuese[eBE.se,lr€tr.liLtptorrnrasakul.tareselemimtuaraliebaT-ete
Traktatit te Bashkimit Evropian 1'fBE) ose te Traktatit per Fr[r]isionimin e
Bashkimit EvroPian (Tl-BE).
(b) 'Person i Kufizual' ndnkuprott qdo entitet, individ
-ose
gr:p individesh td
plilcaktual itga BE-ia si subjekt i lt4asave Kufiz'uese le BE-sel8'
Ne te gi;tha nran'idhduiet t' ty'q Palet pxrtroin€ se si1"as ligjit te BE-se, asnie tbnd osc
buriDr ekonomilt iBE-se nuk duhet td vihct nd dispozici.rl] te dlejtpal&ejte ose t6
lertlrofid per Personat e Kufizuar ose ne dobi te tyre'
PErfiluesi i tPA III do te siguroie qe a$rje transaksion qe i nenshtrohet nj€ perputlrjejc
te veritikuar krurdrejt JistEs se salksioneve Ie BE-se mrk do tt pelfitoie drejtpeldrcjt
ose terlhorazi nga financimi i BE-se. PErfiruesi i IPA III axgazhohet t; siguloje ket
detyrim:
(a)n]eanutekorrtrollit(skriningut)pelpetputhjekludrejtlist€ssEsan]$ione\,e1e
tsE-se, pErpara se t€ lidhet mar'rc\'eshje dlie para se t€ bEhen pagesa sipas
n.,arreresl,live pdrkatese, gdo korltlaktol; perlitnes te grantit dhe p€rfitues
p€r'fiurdintar me tE cilin P6rfituesi i IPA III ka ose pritet te ketd nje
rrizu'rtdhenicti:clre-itpedrejtekontlaktualc(pr-anuesidre'itpel'dreite)'nijln€nyrE
(le te vleresohet ildss njd planues i tille eshte nie Person i Kufizuar'
tb)rDeanetel(ontrollit(skrinilgut)osendp€mr-ictiujcteveGtjeratepdrslratshme
(qd nruncl te perflhijne njE verifikirn ex-post) mbi bazdn e qasjes se bazuar ne
trezik,qeasnjesubjektqddoteuerflenemdrryrdindireklefiIarrcimineBE'sE
nuk 6sht€ Person i Ku-ltzuar.
NE rasr se Pcrtituesi i IPA III vlereson se ndonji nga pranucsit (di[ekr ose indirekt) e
t'ilanciuit t6 BE-s6 €shte njE Person i KuIizuar, pdrfitucsi i lPA III dulret tt' infonaoj€
merjahcre Komisionin.
..i,,-..'\'...!r: t!'r ir)n-lll3;l.-q,1. Harta e sanksioleve eshta nji mjct i TI-se pa identifikilnin e regjirneve te
.*f,rir.*-". S;irii i sanksio[eve de.ih nga riklet ligio'e re publikuam ne Gazeten Z)Ttare te
B3shki!ril Evrgpian (CZ). Na mst mosPa!ptlthjeje nlidis akteve l;giore r€ publikuara dhe p€rditesimeve
rd l-aqen c intemctit. nrbizotdr(,n Ye6ioni i GZ.
59
(5)
(6)
(7)
Pa cenuar detyrimin nd pik6n 3 m6 siper'. nese Komisiorri r,letdsolr se pexlorimi i
ndijuris financiare ti Ijnionit sipas IPA ltl rezu]ton osc ka rczrrltttar ne sh]ieije te
masave kul'izuese td BE-s€, shuntat korresponduese Duk do te jenE tC pranleshnre p€r
ndihnrin frnanciare tE Unionit sipas IPA lll. Kjo nuk cenon asnje te drejte qe mund te
ketE Komisioni p6r t€ pezulluar ose oderprcre veprirnin e prekur nga njd shkelje c tille,
pdr tE r.ikupcrrar gdo financim te BE-sti t€ kontribual nga Konisioni, ose pdr te
pezrrlluar osc nderprer6 kete nlalTevesllje te paltneritetit pEr kornizdn fr[anciare.
PErcaktinri i nasavc korrigjrrese do te behet nd p0tputhje me parimin c
proporcioDaliretit. I\4asat korrigiuese do r€ zbatoheu vetern p€r fondet e BE-se te vena
ire dispozicion ose nE dobi td nie p'anuesi pdr periudhdn giatE se cil€s ai ka rnbetur
Person i Kufizuar.
Kjo kiauzolE nuk cenon pOrjaslrtirnct e pcrt'shira ne Mosat Kufizuese te BE-se'
Kjo Man€veshje eshte harluar nd dy kopje origiinale nE gjuhen angleze-
N€nsl,lZ. Besnik Bislimi
Zevenddslryeminister i Par€
NEnshk-r'uar, per dhe nE emer te Konrisionit, nd Bruksel mE
Iv{ichela Matuclla
Ushtruese detYre e Drejtorit
nga
nga
6i)
:
:
,
Funksionct dhc p6rgjegitsit€ o sh'ukturave dlre autoriteteve
td thenehrara ni btz€ t6 nenit 10 ni
mena-rhim indirelit nga pirfitrresi i II'A III
Klauzola 1 Dispozitat e plrgiithshme
(l)FunksiorretdhePergiegiesiteestruktum1/cdheautorite.ter,et€loijuarar.rebaz€tEneuit
l0ridnrenaxhiminindircktogal:'ErfituesiilPAlll,tecilatjandpeicaktnarnckete
Shtojce, lindin nga dispozitat e k€saj MalrOveshjeje'
(2') Detajet se si ato funksione dhe pergjegiesi ushhohen ne pmktike mund te pcrcaktohen
me tej oe:
(") tnarr€veshjet seldoriale, tE lidhura nd pelputhje nre nenin 9;
(b) manEveshjet e filancimit, te lidhula nd pOrputlrje nie nenin 8;
(c) man-eveshjet dypaldshe ndOmrjet perfituesve- tc IPA III per menaxJrirnin e
p.og.uro"u" te tashkepunimit ride.kufit"t tg zbatuara nE menaxhimin indi'ekt,
te lidhura ne PeiPuthie me nenir 70;
(.t) mantveshjel folmale tE punes qd detajqjne- te &Ejtat dhe detyrimet e
stnrkturave dhe autoriteteve, tE litlhura n0 p€tputhje me nenin 1 l(3)' pika (a);
(e) vendosja e sistemit td kontroilit te brendshEnl ne pcryuthje me nenin l2(3)'
Pika (a);
(0 gdo maredhdnie tjeter qe Perfshin keto-struktura ilhe auloritete' e cila dshtd
ielevante per zbatimin e asistences se IpA III nE menaxhirnin indirekt nga
p0rfituesi i IPz\ III-
(3) Btuimet e renditura nd paragzfin 2 mund t0 Pemlbajne funksione dhe pergiegiesi
shtes€ t€ str..kturave dlre iutoritete,e te krijuara tre pErp.thje me nenin 10.
Klauzola 2 TE gjitha stnrkturat dhe autoriletet
Stflrl(turat dhe autoritetet e krijuara n6 pdrfihresin e IPA III, nd perput}je me nenin- l0(1)'
pri", t"l deri (d), do re ushtrcjno, br.cnria nrandateve dhe konrpetencave t6 tyre pdrkat€se,
fu,tksionet dhe petgieeiesite e nt€posbttrre:
(1)zbatojndclhepromolt-rindparinretpErntlilrmdnfinanciarcldUnionitsipaslPAlll,lt,
pErputhje me nenin 5(2);
(2) garantojnE ligishmddnE dhe rregullsine e transaksioneve ndn pdrgiegi0sind e tyle;
SHTO.ICAA
6l
(6)
(7)
(8)
(e)
(3) l€spektqine parinet e menaxhimit td shcr-rtloshE t'inanciar, h'aDsparencils dhe
mosdiskdnrinimit, ue pdrputhje me nenin i 2(2);
(4) sigulojne njc nivet nrbrojtjeje td interesave financiare te Bashkirnit Evropian
eliuivalent mu atE q€ parashikohet ku' Komisioni zbaton dreitpirdreit fondet e IPA lll,
nd pErputhje me nenet 12(2) dhe 12(3);
(5) rtrajne pajl eshmer.ire tne komiz€n e kontrollit td brendsh€n:, n€ pcrputhje rue
Shtojcan B;
sigurnj€ auditimin e bl€ndshefi E strtrkturave dhe proceseve G tyre le bizresit;
mbikeqyrin subjektet vartese;
sigurojnd dhe respektojO ndarjen adekuate te dclyrave;
veuclosin masa efektive dhe prOporcionale pel te luftuar pa[egullsite, mashtriolirr,
kormpsioriin dhe konfliktin e intcresit, n€ p€rputhje rne nenin 51;
sigurojnti qE agientet ose perfaqesuesit e Komisionit, duke p€rfshire OLAF-in, mund t0
i*p"tt":"i tit giithe dokumentacionin dhe llogadtE Pet'katese qe kane te b'djnE me
afiikujt e financuar nga IPA III, nE pErputhje me nenin 50(4);
ndibmojnd Gjykaten Evr-opiane te Auditorcve por td kryer auditime n6 lidhje rne
p6rdorimin e asistences s6 IPA III, ne peryut\ie me nenin 50(4);
siguuojne mbrojtjen e ti.dhenave personale ekuivalente me ate te p€rmendur n€
ni"guu-a (BE) 2018i I725 dhe (BE) 20161679^ n€ p€rputhje me nenin i2(3), pika (f)
dhe nenin 25;
sigur-ojne publicitet, tBnsparencd, komunikim stEtegiik dhe vizibilitet tE asistences se
IPA III, ne perputllje me nenitr 12(2) dhe nenet 23 dhe 24',
lelrtesojne me autoritetet ptrgiegiise tE perfituesit te IPA m dhenien c lehtesive pLt
zbatimin e veprimeve dhe ekzekutimin e kontratave, si dhe zbatimin e rregullave per
taksat, detyrimet dogal')ore dhe tarifat e tjera fiskale, De pErputhje me nenet 27 dhe 28;
nranin pjesE nE komitetet e monilorinit dhe u japin te giithe infomacionin e
nevojshim per tE rlbdshtetur punen e tyrc. ne pdrptttl{e rle nenet 52, 53 dbe 78;
mbEshtesin detyrat e.r4cresimit dhe lehtesojne qasjen n6 te dhenat dhe inlbrmacionin
perkatcs t6 nevojsh€m p6r vleresin.ret qe do te krfhen, nE p€rputhje nte nenet 55 dhe
56;
(i2)
(13)
(14)
(1s)
(16)
(10)
(11)
(17) mbajna dokumente dhe inforinacione per te siguruar nj6 giun:r€ auditimi mjaft te
detajuar, ne peryuthje me nenet 32 dlte 49;
(1S) mrurin t0 giithc hapat e tjerd td nevoishem per td leirtesuar ztratimin e a-sistences se IPA
lll, nd pdrputhje me nenin 6(l), pika (l)'
Klauzola 3 Koordinatori Komhttar pEr IPA (KKIPA)
62
(l)
(2)
(3)
(4)
KKIPA do te kete nie rol te pergiithshdm koordinres le asistencds s€ IPA lll nd
ptifitucsin e IPA lll, fle p€rpullrje ne nenirr 6'
KKIPA do td mbajo pelgie$dsine e pcrgiithshnre per progranrimin e asistenctis )rga
pdrfituesi i IPA III. Ne kete kontekst, KKIPA do te:
(a) sigurojd lidhje td ngushte ndermjct p€rdorirnil te asisterrces se IPA dhe procesit
t6"p6r'giithsh;n te anetaresimit' nd pOtpttthie me nenin 6(l), pika (a):
(b) koordinoje pergatitjerr dhc t'i pamqese Konrisionit rrje pergjige strategiike' ne
perputhje rne nenin l6(3);
(c) kooldinojE p€rgatitjcn e dokurleuteve te veprimit. ne pcrputhje me ne[in 16(3);
(d)koortlilrojdp€rgatitjerredokruuelrtevetdptograninritlcplog|ltllleveo|)el,ati\,e
"c
p*rpr,rr:i m-e nenin 16(5) dhe pr.ogfaneve te bashk€puDimit Dd6rliufitar ne
pdrputhje nre nenin 69;
G) koordinoje p6rgatitjen e arnendamenteve te plogranit, n€ p€rpurhje me nenet 17
tthe 69, trie per.lait ri,r, ta programeve te IPARD IIi' pEr te tilat Artoriteti
Meruxlru"s i lpinn do t'i propozoje amendamente Komisionit' rne nje lper KKIPA.
(0 pamqes€ projel:tet madhore Kornisionit p€r vler€sinr, ne perputhje nre nenin
16(6);
(g) siguroje qe autoritetet pErkatese publike dhe palet e. interesuara' si pallnel€t
"k;r;i social dhe mjedisor, orga,izatat
c shoq€risE civile dhe autoritetet
lokale, td konsultohen sig dulret dhe tE kend qasje nE kolrd nd informacionin
perkatEs nd lidhje me asistenoEn e IPA III, ne perputhje me nenin 16(4)'
KKIPA do le jete p€rgiegies per detyral e meposhtune tc menax'himit dhe kontollit:
(a) themelirni, funltsionimi dhe pjesemanja e palEve te intelesuarz tre komisionet
monitontese, ne pd4)uthje llle nenet 52, 53 dhe 78:
O) altivitetct e vlerEsirnit dhe qasja nd td dhena lld perhtuesin e IPA lll' nd
p€rputhje me neuer 55 dhe 56.
KKIPAdotdrespel-tojOker.licsateraportinttepelcaktuarandrrenet59dlre60'
Klauzola 4 Zyrtari KombEtar Autorizues (ZKA)
(i)ZKAdotdmbartdperyiegjesinEepergjithshnrep€rnenaxhiminfinanciart€asistences
,a tra n ne p".rtuesin e rpe ur ahe per ligjshmerino dhe,egr.rllsid e shpenziureve.
(2) ZKA do te mbarte ptireiegiesine e pErgi,ithshu]e pii' ngritjen dhe funksioniutin e
sistemittenrenaxhimitdhekontr'ollitteIPA]IIncpdrfituesineIP-AIII'P€rkdte
qdllim, ZKA do te:
63
(3)
(a) pergatise dlre r'i peraqas€ Komisionit rlje kdrtesE pEr t'ia besuar pel'fiiuesit te
ili.ttl .l"tyrut e z-l,atimh te boxhctit per llje progmm te caktuar' nd perptthjc
nte nenin 13(I) dhe 13(2);
(b) informoj€ Komisionin pa vonese p€r gdo ndryshim thelbdsol nE sislernet'
nrgullai ose procedurat qd lidhen me detyrat
" '!{l'It tE truxhetit qd i jane
bes-uar perfituisit Ie IPA IIl, nE perputhje me nenir 12(4);
(c) nronitorojE pErnibushjen e vaificlueslune nga stuklurat dhe autoriletet e
kerkesavi td neneve 12 pikap), l2(3) dhe Shtojcds B;
(d) inlbrnoje Komisionirr' mc nj0 kopie drejtrrar KKIPA-S dhe Autoritetit td
Auditiniit. p0r gdo dtishtim ne p6nrbushjen e ketyre kElkcsavc dhe te nlan-c
nlr-.at e duhu.u nibrojtdse ne lidllje me pagesat e klyera ose konlratat e
ndnshkruara, nE perputhje rne nenirl l4(l);
(e) mant 1e Eiitha hapat e nevojshem !€r te-siguruar p€mrbushjen e l|ersddtur te
k€rkesave ie neneve J2(2) dhe l2(3) dhe Shtojces B'
(0 marr€ parasysh rezu]tatet e t€ giitha veri-fikimeve d]re auditi:neve td jashtme ne
lidhje me siitemin c menaxhimit dhe kontrollit te IPA III, dule perfshire ato tE
;t;; ,g^ Autoriteti i Auditi$it, Kornisioni ose Gjykata Evtopiane e
nuaitortr-e, dhe te koordirioje Prgatitien dhe zbatimin e planeve tE veprimit
perkates, ne funksion tc peimiresimit td pdrputhshm€rise dhe efektivitetit td
iistemifie menaxhimit dhe kontrollit te IPA III;
(g) sigurojE betjmin dhe trzjtimin efeLliv le msteve.fe d.fshuara t€ parregullsive'
nlnt ir"it, korupsionii dhe konfliltit tE interesit, si dhe funtisionimir e njd
rnekaniani kontroUi dhe raportimi perkatgs, nE p6rputhje nre nenin 5l (2), (3)
dhe (4);
(h) t'i jape shdlbimit koordinues kunder maslitrimit t€ pdrmendul ne nenin 50(2)
*rrrderirre pcr te mportuar drejtpeldrejt parregullsitd dhe nashhimet e
clyshuara ahi te nib4e {e dialog te n egullt p0r raportimin e lmrregullsive me
ate shdrbim, De nenyre qd td parandalohet raportimi i dyfishte i rasteve ose
niosrapotlinii.
Ne fushen e menaxhimit financiar
'
ZKA do td:
(a) krijoje nie sistenr koritabiliteti me baze akruale per te rcgiistrual dlrc ruajtur' 16
fbrme elektronike, t6 dhena kontabcl t0 sakta, tE plota dhe tE besueshnle pcr 9do
p.olrorn/r"prinVopefacion tE IPA III tE zbatuar ne menaxhirnin indirekt nga
perfituesi i IPA lII, ne perputhje me nenin 58(2) ;
(b) organiz-oj€ dhe menaxhojd sistemin e llogarive ne euro;
(c) t'i dAgoje Komisionit nje parashikim tE k€rkesave tC mundslrme pet pagese' ne
pErputhie me nenin 33(3);
(d) t'i d0rgoje Komisionit kErkesa p0r pagesa dhe te prantrjd pagese uga Komisiorli'
nd pEtputhje me ncnet 33' 34, 35 dhe 36'
64
(e) sigulo-ie ckzisteucen' konEktesin€ dhe rl'isponuasluncfine c elementerre te
bash I.: C tl nan ci nr it;
(0 v€ ne dispozicion fondet e mana nga Kornisioni dhe bashkdfinancimet publike
per OLganet e Nder'.mjclmc pei'rnenaxhim fit.ranciar per bansferim G mdteishem
te p6ffituesit e asistences se IPA lll;
(g) sigurojd ekzistencEn dhe clisponueshmerire e- burinreve.t€ mjaftueshme pdr te
peibatluar mungesat e ,,undshme p6r shkak td- lransferimit te vonshdm te
iorra"r" ngu Komisioni ose utdhrave te rikuperimit te leshuara nga Komisioni'
nd pdrputhje me uenin 33(8);
ioyejE operacione te ke,nbimit valtrtor lorr dshte e nevojslurre;
bdjE negullime financiate, ne pelputhje nre neuin 41;
jep komente dhe inforrnacion n€ procedurat e kolrigiimcve financiare' ne
perputhje me nenin 44;
sigru'ojE vdzhgime mbi syninin e Konrisionit per le nderp'elt ose pezulluat
pui"*t ,e pet"potfrie rne nenet 38 dhe 39 dlre p€r te man€ nrasa korrigiuese kur
6sht€ e nevojshme;
(1)ktlrerrforrdetnEbuxlretirreUnionilpasurdhravetelikuperimittdleshuaranga
Komisioni, nd pcrputhje nre nenet 40 dhe 46;
(4) ZKA do tdjete ne p€rputhje me kerkesat e raPofiimit te p&caktuara nE nenin 6l '
Klauzola 5 Struktum e Menaxhirnit (SM), Zyra MbitshtetEsc e ZRA (ZM.ZKA) dhe
Organi i Kontabilitetit (OK)
(l)StrrrlituraMena:ilruesedotdpelbehetltgaZyra]r,tbeshteteseeZKA-sedheorganii
kontabilitetit.
(2) Organi i kontabilitetit do t€ jete i vendosur ne ministrin6 e PaJituesit t€ IPA III ne
koirpetence buxhetore qcndrore dhe do te veproje si entitet qendror i thesarit.
(3)ZyraMb€slrteteseeZKA-sedotembeshteseZKA.ndndekzekrrtinr.inede$.raveLe
p6rcakhrara ne Piken 4(2).
(4)organiikontabilitetitpercaktuam ne piken 4(3) dhe nenin 61(5)'
(5)ZyraMbdsbteteseeZKA.s6dheorganiikontabiliteiitdotEbashk0punojndrne
syni,rinpe.tEsiguruarpdrputhstuner'inE,integritetlr,efektivitetindheefikasitetine
,irt"n it ie mcnaxhinril foojt iottit dhe menaxhimit hnalciar te ngrihu lEr zbatinrin e
asisteilcds se IPA III nd pErfrtuesin e IPA tll'
Klauzola 6 Autoriteti Menaxhues (AM)
(h)
(i)
t)
(k)
(l ) Autoriteti Menaxhues i gdo proglami do te jetd pergiegiCs pdr menaxhimin e
pdrgiithshEln td Programrt-
65
t1\
(j)
(1)
(5)
(6)
Autoriteti lvlenaxhues tlo tE caktoj€ nje ose rle sllrrmii (]r'ganc te Ndelmjehne pcl te
kycrrlct-wiatemenaxhinritrrnanciill.tdp].0gramit{()r.garlctendE].nrjetmep€r
rneno;hiurin fi nanciar).
Detyrat e lncoaxhimit finallciar do le jene t€ udara nga Autoliteti Menzxhucs Organi i
ndeir:riete.r pdr mena,xSinr i. flrunciai.me* vendi,re financiare ne kuader te prog,rarnit
ne lueuyre autonome.
Autoriteti lvlenaxhtres do te rnbikt4yrO perfoflnanc€n e OtganeYe td Nder:mietme pct
nrenaxhinin financiar. duke respekiuar
-
aulonomin€ e lyrc 116 marrjen e vendin:e'r'e
fi:ranciare nE kuader te prolpamit.
Autoliteti nrenaxhues i nj6 progratni mrutd td caktoje ni€ ose m€ shum€ Organe te
irdelm.letme pe,: te ki'yer tteiytai. rnenaxhimil te fuslies sE politikave per te ciler atajr,re #rgi"elet nE sistemin-e qeverisj es ose administrimit td perfihre'sit te IPA III
iOrganete udermjetnre p€r menaxhimin e politikave)'
Autoriteti Mcnaxhucs do
menaxhimin e politikave.
ti mbikeqyre puuen e organeve te ndermjetne per
ioI€rt0nrelraxhuar.n€nlenytefektiveprogramet.Autoritetimenaxhuesmundtektyeje
detyrat e identifikuara nd pikat 2, 3(i), i(3), 4(2) dhe 7(2) ne nivel progranri' sipas
lastit.
(8) Auroriteti ntenaxhues duhet t€ respektojd ktxkesat e raportimit te trErcaktuara nE nenin
62.
Klauzola 6a Autoriteti Menaxhues pEr Zhvillim Rural i IPA (IPARD)'
(1) Axtofite:ti menaxhues i IPARD do te jete pergiegiix Per pergatitjen dhe- zbatimiu e
p..a,'r-i,tuffanDlll,qedoteddajohetnrdtejndmarreveshjensektoria'le'
(2) Arrtoritcti menaxhues i IPARD do te kryejg funksionet e tij me synim zbatimin efektiv
te pro$amit te IPARD III.
(3) N€ p€rputhje rne nenin l0(l), pika (d), ai do td jete giithashtu pElgiegids per:
(a) hartinrin e prograorit td IPARD III dhe r;do ndryshim te tij' pedshire ato te
k6r{(b) kontrollueshnrOrin€ dhe verifikueshmErine e masave' qE do t€ pei'caktolren nE
progmrnin IPARD III ne baslrkcpunim rne Agiencine e IPARD;
(c) perzgiedhjen e masave nen qdo thirrje pdr aplikime sipas programit te IPARD III
' ' in" fone" e tyre, kushtet e pranueshnrerisd dhe alokimiD financiar lEr masE, p€r
thirrje- Vendimet do te merren n€ mar€veshje me AgjencinE e IPARD;
(d)tesig]rl]larqebazaeduhurligiorekonrbdtarepdrzhatin.rincIPARDuleshte
veudosru dhe ;€rdit6strar sipas nevoj6s;
(e)ndihnrdnn6Puue}lckomitetitsektorialtemonitorimitsigpdrmerrdetn6nenin53,
veganerisht dr*e sigurou, dokumentet e nevojslmie pEr monitorimin e cilesis[ sE
zbatirnit tE progra'nit IPARD III'
66
l
i4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(e)
Aunrrileti nre axlruss i TPA R-D do ti ngrej6 nie sistent laporlimi dhe infoflIacioli pu
.urblcdhjeri c infotrtlacioni: iinanciar rlhe statistikor nrbi ecurini e pr-ograurit )['ARD
IlI, gjitiashtu ne bazE t0 informacionit qe do tejepet nga-Agiencia IPARD' dhe do t'ia
1rcffilt teto t€ dh€na ko:Tritctit 1€ monitorinrit le iPARD III, nd perputhje me
i,.,',er.tt;"t e rdna dakord ndemjet Kosovis dhe Komisionit' duke pdrdorur at'v k*
eshte e muridru sistenre rc kompjuteriz.uara qe lejojne shk€Itbinrin e tealhcnave nre
Kontisio:rin cll.re tE lidhura me siiienlirt c raportinrit dhe ilrfor-macionit qe do te kliiohet
nga ZKA.
Sistemi i mpoflinrit dhe irtlbmracionit duhet td kontribuoje De rapodet vjetole dhe
p6r'fundimtare tE zJ)atinlit Ie pcnnentlura trd nenitr 59'
Autoriteli nrenaxhucs i lPAI{D do t'i propozo-ie Kolrisionit alnendanrentet e ploglillnit
tc IPARD III, me nje kople pdr KKiPA, pas lionsultinrit me Agiencine e IPAITD dlte
pas dakor.dimit ngn
-ti monitorimit i IP,ARD IlL Arttoriteti mena-rilutes i IPARD
do te jete pergiegies p€r i€ sigLrfl:at qE auto,'itetet p&katdse le jene td informuara p€r
n"uoil,, pe, te*'UJ.e nar.ysl]lnret e dlhura adrninistrative kur keto ndryslrirne k€rkohe[
pas njO veldinii tc Komisionit p€r1d ndlyshuar programin e IPARD III'
Cclo vit, Autoriteti nrenaxhues i IPARD do te hafioje nje plan vcpriuri pdr opetacitnet
e synuara n€ kuad€r td u.lases se asisteDces teknike, i cili do t'i pdlaqitet p6r dakordim
lAutoritcti MeDaxhues i IPARD do te hartoj€ lrje pian vlelEsimi ne p€rprrthje nre nenin
56. Ai i paraqitet komitetit sektorial te monitorimit si9 pemrendet ne nenin 53 jo md
vone se i;e vit pas miratimit te plo$amit t€ IPARD Ill nga Komisioni' Ai do t'i
raportojekomitaittenonitolimitteIPARDllldlreKonrisionitpdrprcgresineb€ren6
zbatimin e ketii plani.
Autoriteti nrenaihnes i IPARD do te ha(oj€ nj6 plan koherent te aktiviteteve te
vizibil.itetit dlle konrunikimit nti pfiryuthje me nenin 24 dhe konsultohet dhe informon
Komisionin, duke marE k€shillen Dga korritcti sektorial i monilorimit. Pla[i do te
tregoje ,rd veganti nismat e nddnnana dhe ato q0 duhen nrl6t'rnarrE, n€ lidhje rne
inirrri,rin e publikut te giere per rolin e Unionit nE pt'ogramin IPARD III dhe
rezultatet e tij.
Kur nje pjese e detymve te tii i delegohet nje organi tjeter' Auto teti menaxhues i
IpARi d; 1d mbai'6 pergiegiesind e plote per menaxhimin dhe zbatimin e ketyre
detyrave ne perputhie me parimin e menaxhimil td shdndoshE financiar'
Klauzolrr 6b Agiencia p€r Zhviltim Rural c IPA (IPARD)'
(l)AgjencisdseIPARDdot.ia]okolrenftrnksionetdlreprer.gle$esitEqedotodetaiohen
md tcj ne marcveshjen sektoriale.
N€ phputhje me uenin 10(l), ajo do tejet€ gjithashtu peryieg]€se p€r:
(a) dhenien e nje konfirmimi Autolitetit menaxhues mbi kontrollueshmerind dhe
verifikueshmerin€ e masave nd programin IPARD III;
(b) ben thinjat pdr aplikime rlhe publikimin e temrave dhe kttshteve per pramresllnleri
' ' n. n,-ieu"rlrlc paraprake me Autor.iletin menaxhues per geshtjet e ngritura n6
pikat 6a(3Xc) dhe 8(2Xc);
(c) pErzgiedhjen e projektcve qd do td z.batohen;
67
(d) percaktirnin e tletyrinreve kontftktrule nre shkim ndclltiict Agiencis€ IP/\RD dhe
pranuesve, duke pdrfshir'a inforrnacio;ril p€r sanksionel c lnondshlle n€ -rxst te
mosp€rmbushies se ketyrc cletyrimevc dhe, kur eshte e nevojshure, geshtjen e
miralinrit p€r fillimin e punes. Agieucia IPARD rnund ti'r'azhdojo te kontu"ktoje
ose te hyje nE zotime sipas kesaj Marreveshjeje pdr njG mase sPecifike deri ne
daten kui Kosova fillo, te kontraktoje ose te hyjd n€ zotime per kete mase sipas
gdo programi pasardhds td IPARD lll;
'
1e) t eprirnet perr.iell€se pdr te sigumar progresiu e projeklevc qe jane duke u zbiltuin';
(t) raportimin pEr ecu ld e masave q€jane duke u zbatuar kundlejt lrcguesve:
(g) siguron qe marresi G jete ne dijeni pe r kontributiu e Unionit ne projekt;
1h) siguron laportimin e pauegulisive ue tlivel kornbdtar;
(i) siguron qE zKA, strullua menaxhucse dhe Autorjteti menaxllues i IPARD-iI te
rnanin te glithe infottracionin e nevojshenl pdr kryerjen e detylavc te tyre;
o siguron respektimin e detyrimeve nE lidhje me publicitetin e Fmrcndur nc nenin
23.
(2) Ne lidhje me investinret nE projeklc infnrstr ukturor-e ti nje lloji q€ normalisht do td
pritej te gjeneroje tE ardhura td konsidenreslune neto, Ag'encia e IPARD vlerdson,
porpu* ," tE hyjd ne mafltveshje konh-aktuale mc nje pranues tE nrundshdm. nese
projekti Eshte i ietij tlo.ii. Aty ku m,nd t0 konkludo6et se esht€. Agjencia e IPARD do
ie iig*oje qd ndihrna publiks nga t€ giitha burinret te rnos kaloj€ 50% td kostove
totate qE idhen me projektin dhe qE konsidcrohen si te pranueshme per
bashkefi nancim tE Unionit-
(3) A eiencia e IPARD siguron qE pLt gdo projekt nc kuadel td programit te IPARD III,
akimulimi i ndihm€s publike tE dh€n€ nga te giitha burinret te n:os kaloje lorfijte
maksimalE pir shpenzimet publikc.
Klauzola 7 Organi i nddrmjetim pEr menaxhimin e politikavc (IBPM)
(l) Af ku caktohet, organi i ndermjetem per nrenaxhifirin e politikave do t€ mbeshtesti
Autoritetin menaxhues tle te giitha qEshtjet per t€ cilat ai eshto perglegies nE sislemin e
qeverisies ose administrirr.rit te Pedltuesit te IPA III.
Q) Aty ku caktohet, oryani i ndermjetEnr per menaxhirnin e politikavc do te ofroje
etspertize teknite per progranrimin. zbatimin, menaxhiurin dhe kontrolli-n e programit.
Ne kete kontekst, Organi i nddrmjetem pdr rnelaxhiniin e politikave:
(a) propozon opelacione p€t financirn .Jhe harton dokumente programore;
(b)p€rgatitdokumentacionintekrriktenevojshcn-rpdlshpalljenethi[.jBveper
ienJer dhe thirrjeve per propozime dhe ndihlron ne pdrgatitjen e p€rgjigieve
ndaj kdrkcsave PEr sqarime:
G) nominon aDgtarct tne te drejte vote li komisiorel'e vlcrcsuese;
(d)krijonnjdekipekspertesh'osembdshtetAutoritetinnenaxhuesnengritjenenj€
ekipi te tilld' p6r rii absorbuar Iezrlrltet e veprinreve dhe kontratave q6.iane nd
z-batim e siPer;
68
(e)
(0
I(lauzola 8
(c)
(d)
G)
Klauzola 9
(1)
(2)
(e)
nronitolon aslekletleknike te vcprimele dlrc konhatave;
konfimrorr qe shelbimet e kontraktuam jane ofiuar. fulDizin:et janc ilordzuat
dhe irtstaluar, punimet ja.ne fiualizLrar dhe janE kyel veprimet:
kryer: gdo detyrd tjeter ose nlHslrtet qdo kerkes6 tjeter qe v'rret nga ekspertiza
teknike e Organit € ndenDjeteln per rnenaxhimin e politikave'
Organi i nd0rmjet6m p6r rnenaxhimin financiar (IBFM)
(1) Nd bashkepunirn me st rktulat dhe autoritetet e tjera. organi i nd€rlnietdm p€r
rnenaxhimiu financiar do le:
(a)sigurojeq€aktivitetett€propozohetrp€rfinancir,rrnEperputlrjeneptocedutat
dhe kriteret e zbatueshrne p€r plogmmin' veprir:rin. thinjen pdr tender dhe
thirjen Pdr ProPozime;
(b) kryej€ ntonitorinrin n6 nivel te kontmtes, duke perfshird aspektet administrativc,
finalciare, leklike dhe fizike lE ekzekrtimit td kontratds;
G) verifikoj€ qe pagesat per p1-anuesit jan€ ne perputhje me ligiin e Unionit dhe te
perfituesit te IPA III, kErkesat e progr arnit dhe hrshtet e kontrates;
@ otgani i ndcrmjeten per menaxhimin filanciar kyen ti6 rneDyre autonome keto
detyra:
(a) menaxhou proccdurat e prokurimit, procedural e dh€nies se gtantevg dl'e
procedurat e $era kontraktuese, ne per?uthje ne nenin 18, 19 dhe 22;
(b)siguronqtiaktivitetetjan6perzg|edhurp€rfinancirnnepCrptrthjemeprocedurat
at e triteret e zbatueshme p€r plogramin, veprinrin, thirjen p€r tender dhe
thirrjen Per ProPozime;
pdrfituesi i IPA III do td parashikoje Autoritetin e Auditimir, i cili do tejete Iid entitet
publik firnksionalisht i pavarur nga struldurat dhe autorilelel e perrneDdura n€ nenin
tolt;, pitut (a) deri (d). Autodleti i Auditimit gdzon autonomin€ e nevojshmc
hnanciar e.
Kreu i Autoriretit te Auditimit dulret le kete kompetence, njohui dlre pervoje te
piTshtatshme ne fushdn e auditimit per te kryer detyrat e kcr-kuara-
Puna e auditifirit e kryel nga Autoiteti i Auditinit do ti Lryhet nd p€'-puthje me
,standardet e arrditimit te pfanuara nd€r'kombEtarisht. Kjo do te petfshije audilimet e
sistemevg auditimet mbi operacionet dlre auditimet e Pasqyrave/[logarive'
lidh kontrata dhe shtesa:
autorizou pagesat per perfituesit e asistencds se IPA I [I;
autorizon rikuperiruet nga perfituesit e asistenc€s sE IP.A lII.
Autoritcti i Auditimit (AA)
(3)
69
(4)
(s)
(6)
Der.i n€ ftind te nentujl tE 9do viti, Autoliteti i Auditir';rit do t'i sigurojE Komisiorit,
nre r1e kopjc pet 7,KA, nje strategii auditimi tc bazuar nE vlerdsitrin e rezikut' ne
*,-O*n:" me modelin e ptircaktuar n€ Shtojcen G- Slrategiia e auditimit dulret tl
i.t'rf".iJ ui vitet e ardhshme financiarc dhc do td petditesohet gdo vit' Keftesa -te
metejshme specifikc per strategiine e auditimit mund td percaktohen n€ mareveshiet
scktoriale ose t€ financimit.
Konrisioni uruDd te ofroje udhezime te mLitEshme nlbi nretodologjin€ ;rdr punen e
arditimil, raportet dhe opinionet.
Autoriteti i Auditimit do te jete ne p€rputhje me k0rkesat e mpoltinlit te percaktuara nc
rrenin 63.
70
SHTOJCA B
KORNTZA E KONTITOLLIT TE BRENDSHEM
Komponent6t, parirnet dhe ltarakteristiket
c kornii€s s€ liontrollit t6 brendshim tE II'A lU
nt nreuaxhirnin hrdir-ckt nga vendet pErfituese
I. M.IDDISI I KONTROLLIT
Mjedisi i kontrollit [shte tdresia c standan]eve t€ sjelljes, procet"".:.,dotl".ttt *ft:1-1:::"."11']];
i"'re, po. kryerjen e kontrolit td brendshen.r n6 nj6 organizatd'". Menarihnrentr r latc'"
ventlosklimEnetike(ang.toneatthetop)peLr€ndesirreekontrollittdbrendshem,duke
pdrfshire srandardet e pritura te sjelljes'
l. Organizata demonstron nj0 p€rkushtim ndaj integritetit dbc vlerave etikc'
1( srak ted stikat
Klbrutetike.Tegjitlraniveleternenax]rinritrespellojndintegritetirrdhevlelatetiken0
udhizimel vePrimet dhe sjelljen e tyre'
Srandardet e sjelfcs. Integriteti dbe vlerat etike percaldohen ne standardet e sjelljes dhe
t ,p,ofr* na ti giitl.ta rivettt e organizates, si dhe nga ofruesit e jasht6m tE sherbioeve
dhe p6fituesit.
Pirafinti nrc sldn.lardel. .Tane krijuar pI ocese per tE vleresuar ngse individet dhe
.riiJL,J jand nd p6rputlije me stanriatdet e sjelljes dlie per te adresuar dcvijimet ne
kohdn e duhut'.
Menaxhmenti i lartd ushtron mhik6g;-*rjen e zhvillimit dhe performanc€s s0
kontrollit te brendshEnl'
Ne kete Shtojc€ oBarli.ata oeokuPtoD te giithe sistenin e krijuar nE nj€ vend Perfibes Pet menaxhim
11
1.2.
1 .3.
1
Karakteristikat:
2.l. l4enaxhntettli i lcrrtd mbik^rlyr prnkrikat e qe|erisies' menaxhimil tii n'ezikut dhe
kontrollit td hrentlshinr clhe-'meir peryiegicsine e pergiithshrne p1r ntenaxhtmin nil
nivele nta ft ulata. Kjo ndodh ndpiiflrrjet p?r.dorimit te ara0zhimerre tE ptishtalshme te
pun6s dhe kanaleve te konunikimit'
dhe kotrtrollin e IPA lll.
fle teie St to;"e ."naxhmenti i lafiE pert€het nga ZKA dhe udheheqixit e Autoritetit $eraxhues
'71
ln
2.2. {)tc menl:\her n$ikEqyr sisle, cl (, konh.ollit tii hrentl.shtim brentltt subieklit rc q. cdo
,,.,"nu*h". mbihcql.-r zhviliin,in dhe performancdn c kontrollit t€ brendshem. Ala
nrbdshteten ne kele detyrc nga kooldifiatordt e kontx)ilit te brendshem'
2.3. \-.rlo menaxher i knlc iep nji deklaroli sigurie rnbi alokimin e duhul te burimeve dhe
pEltlorinrin e tyre per q;lli;liu e synuar dhe nd pErputhje me palimet e Drenaxhimit te
shendos5e fr,anciar, ii clhe per p6rslrtatstu,6ri.e e procedurave te ko[trol]it te
vetrdosura.
2.4. Koot.dinator,t e kontrollit tii brentlshEm tuujnd nid rol lg4 duke koordit\uff pergatitjen
e deklarltat'e t0 sigurise.
3.Menaxhmcntivendosstl.Uktut?,linjaraportimirlheautoritetcdhepergjegiesit6
pirshtatshmc ni ndjekjcn e objektivave.
Karakteristikat:
3.1
3.2
3.3.
struldurat e ntenurhimit jani giithlpatfshiraye- Hartinri dhe zbatinii i strukturave
rnenaxluese clhe inbiktiqyrose rnbuloine te gjitha politikat, progl amet dhe aktivitetet'
Ato mbulojn€ te gjitha liojet e shpeuzimeve, ruekanizurat e dor€zimit dhe subjektet
pergieglese per zlatimin e buxhetit pEr te kshtctur auitjen e objektivave td
politikave, atyre operacionale dhe td kontrollit'
Aulot'itetet dhe pergiegiesftC. Menaxherdt e IartE, sipas mstit, delegojne autoritetin dhe
peiao.in p.o""t", df,e leknologiine e duhur pdr tE caktuar pdrgiegiosinE dhe per td ndarE
detyrat sipas nevojes nE nivele t€ ndr)'shme te organizates'
Linjat e raporlimil- Meoaxheret c lartd hartojne dhe vleresojne.linjat e raportimit brenda
,ie'.irc pa. tE mttndEsuar ekzekutimin e autoritetit' p€rmbushjen e p€rgiegidsive dhe
rr iedh€n e infornacionit.
Orgtnizata demonstron njE pdrkushtim per tE t6rhequr, zhvilluar dhe mbajtur
individG kompetent6 n€ p€rputhje rue objcktivat'
4
Karakteristikat:
4.l.Kornimekompetencdve.Subjektetpercaktojnekompetencalenevojshrnep€Ite
irberlu"r.,. unitle, e objektiiave dhe i vleresojnE negullisht ato ne te giithe
orgalizardn, duke ndermanE veprirne per td adrcsuar mangesite aty ku cshtc e
rrevoishme.
4.2. Zhvittimi profe'sional. Subjektet ofrojnE trajnimin dhe aftEsinrin e nevojshEm pdr tE
tarhequ.,zhvilua.dhembajlurnjdnunrErtdnrjaftuesh0mtestatitkoDpeteff'
43. Levizshmerin subjektet ptanifikojne levizshmerintt e stafit p€r tc veDdosul ekuilibrin e
duhur midis vazhdim0sise dhe rinov.inrit'
4.4. Plonifikini i suksesionit (plunifihinti i plotcsimi E rolere udh€heqese) dhe marcveslTiel
e zctlndasimit per al:tivitetet operalivc dhe transalisionet financiare jano vendosur ptu le
siguruar vlzhdimdsinE e operacioneve'
72
Organizata rnban llogaridh€n6s individEt p6r pi:rgicgi€sitl e q'lc tE kontrollit tt
brendshem n6 ndjclKarlkteristikat
5,1 .
<1
5.3
Zbutinri i llogeridh€nies. Organizata pLtcaktol] role dhe pergjegiesi te qafia dhe niban
ffog"riar.onar" ;naividet pcr Lyerj.n e pdrgiegjesivc tE kontrotlit tE brendshem ne td
giiihe organizatert dhe p€r zbatinrirl e veprinreve korrigjuese srpas ttevol€s'
vbrisimii ,lrcrfi. Efikasiteti, aftesite dhe sjellja e persorelit n0 shErbirn r4eresohel gdo
"ii f"n.i."f, sirnaa.deve
t6 pritura te sjelljes dhe objektivavr: r€ pdrcaktuara, Rastet e
performances sE pamjaflueslme trajtohen sig duhet'
Ngritja na de$tr| e s@r. Ngtitja nd detlt€ r'etrdo-set pas shqyrtinrit te rneritave
trl"tr""u"r" te stofit tc kualifikuar duke marrE paras-vsh, nd veqanti' raportet e- t-vre te
vlerEsirrit.
II' WERESIMI I RREZIKfIT
Vleresimi i nezikd cslltd njE proces dinamik dlre pers€rites per idenlifikimin dhe vlerEsirnin e
.."riq"re, ia
"ifu,
*,-d te ndikolrre n€ arritjen e objektiYave, dhe p€r te fErcaktuar se si duhet
tC menaxhohert reziqe te tilla-
6. Organb*a specifikon objektivat me qartdsi tc njaftueshme pEr tE muntlEsuar
ideitititrimt ane vtertbimin e rreziqeve qE lidhen me objektivat'
KarakteListikat
6.1
61
6.3.
I4itrorr-subjektetkanEdeklaratateper.ditesuaratdmisionitqejalet6perafi.uaru[et6
iitha ,rir"tj i:ierarkike. deli ne detyrat dhe objellivat :' Y j-d calcuar anehreve
ilaiUa*-le te stafit. Deklaratat e misionit jan6 ne p€rputhje nie pErgiegiesitd e
subjekteve dhe objektivat e politikes.
Objeklivctt ventlosen nt qdo nit'el- Objektivat e subjekleve pErcaktohen qartd dhe
peiaiterot.o kur eshto e nevojshme (p'str' ndryshime. tc rendesishme nE plioritete'
If,airit"," ose organogratu). Ato filtrohen vazhdimisht nE uivele t€ ndryslrme te
organizates dhe ko,-munikohen dhc kuptohen ga menaxhmenti dhe stafi'
Objektit trt ventlosen pc| ukti|itetet m€ tlomethiln,se Objektivat2l dhe treguesif2
n-,t utuioe aktivitetet nre te rtndesistune td subjektit qd kontribuojni n6 realizimin e
prioriteteve si tllie nE menaxhimin operacional'
2:
Objekrivat duhet tt ieoe SMART
Trcgllesit duhet tc iend RACER.
73
l
1i
I
6.4. objeh|r'u.l ilcrl,ajne bozon piir :otimin c burimt:re Menarhmenti pudor ohleklival t
. ventlosura ii t',rre pei rlokirrio e huljnteve ti disprrllueshme sipas l]evojes pEI te anitu:'
q€llimet e politikave, operacionirlc dhc ato te perfbl manc€s financiare'
6.5. Objeldi-r,at e rltpartimit.finuncrnf. Objektivat e raportimit financial janE n€ p€rputllje rne
parinct e kontebilitetit te kdrkuara nga Konlisioni.
6.6. Obiektitfut e roporlimi! ioJiruncior. Raportinri iol-rnanciar i siguron Eenaxhmen lit
infonnacion te sikte dhe te plote te nevojshem PeI t€ menaxhual otganizaten nd tC giitha
nivelet.
6.7. Toleranctt niuj rrezikut dhe tn1let'iditelr. Gjate pdrcaktinrit tc obiektivave,
IDenaxh-nrenti pircakton nivelct c prauueshme t€ r,ariacionit De lidlrje rne arritjen e tyr'c
(tolerznca ndaj flezikut) si dhe rrivelin e duhur te materialitetit pdr qellimet e llportinrit,
duke nian'd palasysh efektivitetit e kostos.
6.8. llonitorimi- Vcnclos-ia e objektivave dhe tfeguesr,e te performancds bEjne td nrundur
monitorimin e progesit drejt arritjes se tyre.
7. Orgznizata identifikon rreziqct p6r arritjen e obiektivave ta saj dhe analiz'on
rreziqet si bazi p6r tt percaktuir se si duhet td menarhohen rreziqet'
Ka rakteristikat:
7 .1. IdentiJikimi i rrezikut. Qdo njdsi ekonomike identit'ikon dhe vlercson rreziqet ne nivele
td njryshme organizative, duke analizuu t'aktoret e brendshErtr dhe tc jasht€m.
Menaximenti dhe stafijane td pcrfshir€ n€ proces n0 nivelin e duhur-
'1.2. Vlerisimi i tezik t. Subjekti r.lereson rendesjne e neziqeve td identifikuara dhe
percakton se si t,i pergjigiit neziqeve t€ rinddsis6me duke mad parasysh se si duhet td
menaxhohet secili dhe n6se duhet pranuar, shnrangur, zvogeluar ose ndard rrezikun.
lntensiteti i kontrolleve zbutcse eshte ne proporcion me rendesin€ e nezikut.
7_3. Identifikimi i D-azikat clhe ylerisimi i rrezihl jtrtt€ ft inleg'uaro ne planfrkinin ujelor
dhe monitorohen rregullisht.
8. Organizala merr parzsysh potencialin p€r mashtlim nE vleribimin e rrrziqwe pEr
arritjen e objektivave-
Karakteristikat:
g.l. Rreziku i mcrshn'imit. Pr-ocedulat e identifikin t dhe vleresimit td l.lez-ikut (shih parimin
7) manin De konsiderate stinlujt, presioDet, mundesite dhe qendrimet e nrundslu:le q€
niund tE go-l^e n6 gdo lloj r:iaslrtdmi, vegan€risht raportimin mashtnres, Sumbjen c
asctcvc, zbulimin e inibrt)racionit tc ndjeshEnr dhe korrupsion'
8.2.itt.(ltegiioktoddrmushtrimi'aryaIizlt:dneteresidhegdonjesikanengrituldhe
zbatui ma-sa i.rdr tE luliuar mashtdnrin dhe gdo aktivitet te paligishem qE prek ilteresat
financiare r€ ttE-sc. Aia e bEjne kete duke vendosur nj€ slrategii td shendoshe kund€r
mashtrimit per. t6 pcnni€srar parandalimin, zbrrlimin dhe kushtet pdr hctimin e
14
nushtrirnil, dhe per td pErcal':tua lasat e ddmslrp€r'irlimit dhe parandalimit
sar:ksione proJrorcio nale dhe lrindtse'
Organizata identifikon dhe vlerEson ndryshinet qi mund tE ndikojn6 ndjeshCm nd
sistcmin e kontrollit tE brendshtm'
K arak:teli sl ik at
9.1. Vlerasimi i nd4tshimeve. Procesi i identitikinrit td lrezikut rlelT nd konsidelate
ndryshiDet ne miedisin e brentlshunr dhe t€ jashGrn' nE politikat dhe pl'ioritetet
opeiacionale.sidhe116qEnddrninernenaxlimentitndajsistenritlekontro]litte
brendsh0nr.
I1I. AKTIVITDTET E KONTROLI,IT
Aktivitetetekontrollitsigurojnezbutjenerreziqeveqelidhenrrrealritjencobjektivav€tc
p"ri it""", atyre operacioialelhe te kontrollir t0 breDdshdm. Ato kryhen ne t6 g,itha nivelet e
irglr",Ur, ,e f"- te ndry.sl.rnre te proceseve t€ bizrte^sit ithc ,e te gjilhe ,rjedisin teknologl-ik.
ati.ora t€ jend parandalue.e ose-zbuluese dhe perfshij,e nj6 s€r-E alli'itetesh manuale dhe
te automatizuam, si dhe ndarjel e detyrave'
l0'Organizatazgjedhdhezhvillonaktivitetekonlrolliq6kontrilruojnEn6zbutjene
rrciiqev" pet arritien e objektivave nE nivcle tE pranueshme'
Karzkleristikat:
10.1. Akrivitetel e kontrollit h)'hen Pcr rc zbulur n'eziqet e identifilataru Ato jal)e. te
- -' -'
fersf,ta1rra per aktivitetet dhe neziqet specifike t0 gdo njesie dhe intensiteti i tyre dshtd
ne proporcion me rreziqet tllemelore'
|0,2.Aldivitetetekonrrollitjancrcinrcg.ua|ananjasfi.ategjikonlrolli-stfategjiaekontlollit.'
- pttfrf,i" nj€ sertl kcntollesh, dufe perf'shire mareveshjet e mbikcqyrjes' dhe aty ku
lshte e peishtatstrme, duhet te perfstriie nld ekuilib€r tc qasjeve pdr te zb-utur rreziqet'
duke marre parasysh kontroilet nianuale tlhe tO artlomalizuara' dhe kontrollst
parandaluese dhe detektive.
!0.3. Nttatja e tletl'r'ate- Kur vendosen n:asat e kootrollit' men3xhmenti merr De konsiderate
- - -
nes"tety.ot jan€ ndar6,€ neuyr'6 korekte nderntjet anetatd,e te sta{it p€r te tedukhrar
,r"ziq"t L gobimit dhe veprimeve te papd$htatshme ose mashtulese'
10.4. planet e vttzhdimlsisi) st biznesit bazual nE nj€ analizE td nrlikimit t0 biznesit jan€ td.-.,endosu,,,t6pEr itd uaradlrep€ldorerrngastafiitrajnuarper.tcsigulxarqeorganizata
eshte ne giendje tc vazhdoje te puuoje n€ inasdn e muDdshrne n€ rast tE njd ndErprerjeje
te madhe. Kur Esht€
"
,,"*jslrre, planet e vazlrdirr.resisd se bizriesit dulret te pErfshijne
plane tg koordinuam dhe te miranrara per rikupelirnin ng:r fatkeqesitd per
: li'astrukturen nrbeshtctcse t' n jeshme nda-i klrhds (p'sli' sistemsi e Tl-se)'
11. Organizata zgiedh dhe zhvillon aktivitet€ te pirgiithshme tE kontrollit mbi
tekirologjinE pEr tE mb6shtetur arritjcn e objcktivave'
riic
9
75
Kamkte stikar'
11.1. Konrrolti mbi lelotologjittE PEr t€ siguruar- qe teknologiia e p€tdorur -ne proceset e
--biznesitilukeptrt.shirtikontlolleteaulomatizuara'cshteebesueshlnedhedukenrant
parasysh proceset e p0ryjithshme korporative' subi$tet ;zgjedhin dhe zhviilojn6
ukt.,it"r" kontrolti mhi [lerjerL zhviliimi, dhe mir'gnrbajllen e teknologiise dhe
infrastrukturcs P€rkatese.
|l.2,Siguriae:iistemel,e/aI,I.se'subjektetzbatojnEkorrtr-olletedt.tlrruapettdgarrtuar-'-
"i[".irra " sistenevc te TI-se.
pronar€ t6 te cilayejan6. _Ata e bejne kete nc perputhje nie
pa"rirlet
"
qeverisjes se sigLrt'ise se TI-se, veClerillr.t n€ lidhic nre lrbrojtjen e tE
dherrar., se.ketin profesionil. dispontreshrncr.ine, konfidencialiterin dhe integritetiu-
12. Organizata vendos aktivitetet c kontrollit p6rncs politikave korporativc qE
ptrcaktojne ate qE pritet dhc nE procedurat qA i YinC politiklt n€ veprirn'
Karakteristikat:
12.7. Prlcedut'trt e tluhuro rc kortlt'ollil sigurojna urriSan e objeklit'ave Procedurat -e
kontlollitiacaktojnepErgjegjdsinEpEr.-aktivitetetekontlollitsubjektitoseindividit
ferj"g;e* per n",eiikun ,rI {ite. eoetuti(e| e -stafit te. ngarkuar kyejn€ aktivitetet elo,irilt ne kohcn e duhri dhe ne kujdesin e duhur, ciuke ud€rn:arre veprimc
korrigjuescatyku6shteenevojs}une.MenaxhnrentirivletCsorrperiodikishtprocedlrrate
kontrollit per t'u siguruar qe ato mbeten televante-
12.2. Raportimi i Peridshtineve eslXe nje r)ga mjetet e ry3naxlimit qd Pdldoret per te nxjerre--'-' pd.f*di*"'ni mq" me ef'ektivitetiu e kontrollit re brendshem dhe ndryshimet e
;;*j"h*" ue sistemin e kontrollit tE brendsh6rn' Ekziston nj€ sistem par te sigumar.qd
ie gitfn rastet e kontrolleve te jashtdzakolshnte ose devi'iirneve nga proceset dhe
p,o-cedruot e ve[dostua t0 dokurnintohen ne Eportet c perjashtimeve. T6 giitha rastet
iLrhet tC justifikol.ren d.he nriratohen peryara se tr: ndelmerren vePrime' dhe te
regjistrchen nd menyre qendrorc.
12.i. I4erixirni dhe evcrluimi i ntlikimit td prograrneve tE shpenzirne\'e' legiislacionit dhe
Jtiviteter.e te tjera jo-shpenzuese kryhen ne pcrputhje me kErkesat ligjore dhe praktikat
md t€ rnira, pei te vleresuar perfomiarcen e ldtuhyrjeve te BE-se dlre pdr td analizuar'
opsionet tihe ndikimet e lidhura me nisn.rat e reja'
IV. INFORMACIONI DHE KOMUNIKIM]
Informacioni 6sht€ i ]]evois]iern per organiz.aten peI te klyer kontrollin e brendshEm dhe pel te
,rili*ir,: ,*,tJ",
"
oLl"ktiu"'e. -Ekziston komunikimi i brendshem dhc i jashtdm'
iio*..,"iti,oi i iastrtem i ofion p.blikut dhe pal6vc ti inrctesua'a inli;rmacion rilbi obicktivat
;;';;;;;" L or ganizates. Komunikin:i i brenctshem i sigtuon stafrr infonlacioDin qe i
,"uojitlt git te ut iirr obiektivat e tij dhe per td kr-yer kontrollet e pErtlitshme'
13. Orglrnuata siguron ose gieneron dhe ptrrJor informacion cil€sor p€r-kates pEr t€
mbkhtetur funksionimin c kontrollit tE brendsham'
16
Kalakler isliir;ri:
13.1. A4cnathittti i inforntctcktnil tlhe dohnnenle'r,e. subjektet identif*ojne infomracionin- e
nevojshen per te nrbeshtetur frmksioriimin c sistenlit tc kol)tlollit tE brendshen dhe
ar.ritj"en e objektivave. Sistemet e informacionit perpunojne t€ dhenat pel*atese, te lnara
,.,gu L,,rin.," ie brendshme d6 1€ jashtrne, per t6 mare informacionin cilesor t€ kerkuar'
d.ile tE prishern, nE pdrputhje mi rregullai c sigurise, menaxhimin e dokrrmenter.e dhe
mbrojrjes sc te dhdna'c nd firqi. Ky i,formacion prodhohet n0 koh€n e duhu. dhe eshtd i
b"r.'esie,,l, aklunl, i sakl€, i plotq i qasshdm' i mbrojtur, i verifikuesh0m' i depozituar
.Jheiruajtur.AilldalretbreudaorgaDizatdsneperputhjeneudhezimetnlbizot€ruese.
74. Organizata konrunilpAigl"gjesite ptr kontroilin e brendshEm, tt nevojshmc p6r t€ mbishtetur
l'unksiorrimin c liontrollit tE brendslrCm'
Kar akteristikat:
14.1. Konunikimi i hrendshdnt. Subjektet kornunikoj[d sd brendshari p€r objeLlivar, sfidat,
veprimet e nderrarra dhe reiultatet e auitura, duke pthfshir0 por pa u kufizuar n€
objektivat dhe preryiegiesitd e kontrollit te brendshem'
14,2. I,inja tc t,eqanta komunikiirrl, ti tilla si linjat telefonike te sinjalizimit, janE vendosur nd
n,ivelorganizateFi16siguruarrrjedhjerreinformacionitkurkanaletnorntalejane
joefektive.
15. Organizata konrunikon me palet e jashtmc per girshtjet r;E ndikojnE
funksionimin e kontrollit ti brendsh3m'
Kar akteri stikat:
15.7. Komt.oikinti i jashtdm. Te gjitha subjektet siguojne q€ kourunikirri i tyre i jashtdm tE-- - j"i, i qundrtashern dhe i pershtatslan per audiencen- qe synohct. Orga*izata vedos
pe.gi"&ieti tc qarta per i6 perafruar aktivitetet e konru:rikimit td subjekteve mc
prioritetet dhe na[ativen e organizatds.
l5.2.Komunikimipdrkontrol,linebrendshcm.organizatakonturikonmePaletejashtmepEr
funksioninrin e komponentEve t€ kontrollit td brendshdnr. Infomlacioni p6r''rat6s dhe ne
kohdkon.runikolretngajashte,dukemarrdparasyshkoh6n,atrdiencEndhenatyrdne
koururikimit, si dhc kerkesat ligiote, negullatore dhe fiduciare'
. AKTIVITETEI' MONITORUDSE
Vlerdsime tii vazhdueshrne dhe specifike p0rdoren per te vertetual ngse secili nga pesC
toirpo"""tet e kontrollit t€ brendshe,r Esbtd i pranishdm dhe ndse ftrnksionon. Vler€simet e
vazidueshme, te integruaE nE proceset e biznesit n€ niv-ele te ndtyslune te organizates,
oirojr,e irto,r.,*;oo nJtohe pr gdo mangesi. Gjetjet vlerdsohe. dhe urangEsite komunikohen
aneioriglot .n t € kohen e dirhur, ku geshtjet serioze raportohen nd ndnyr€ td duhur'
ne
77
16. Organizata zgiedh, zhvillun rlhe ltt iirteiuar irese kom,.,uent0t c kont'ttllit t€ brendsh0m jand ti p.anish6m dho
nEse fir nksionoi n6-
Kalakteri stikat:
16.1. Ylet+tine IE vazhtluL,.s.hnru tlltc .rpeci/ike. Subjektet nronitolojne nE nr€nyre tE
Vazhdueslrrnepet{ornatrcdnesiste,mittekontTol|ittObrendslremnremjeteqebejne-te
mundruidentifikirninentang€sivetekontlollittetrrendshEnr.rcgiistdnrindbe
vlcresiurin e rezultateve td kontrolleve, si dhe kontrollin e devijimeve dhe
pdrjaslrtimeve.Vler€sinietevazhdrreshmejanetcinlegruaraneprocesetebiznesitdhe
lEr.ihtaten me kushtet ne ndryslrim. Gjirhaslitu, kur_€sht€ e nevojshme. subjektet kryejn€
vleresimc specifike dhe aunrjedisin e kontrollit.
16.2. Njohtrri dhe infornrcrcion ft mjttlueshcm Stafi qE- kryen vle€sime tc vaz'hdueshme ose
--
- qr"ifike ka njohu.i dhe infoirtracion t6 mjaftueslrem pdr ta bere kete, vegarrerisht p6r
s;trirjen dhe- plotesine c rezultateve te konlrolleve, devijinret e kontrollit dhe
piirj ashtimet.
16.3.Wertsimetperio:dikedhc(orcb1zznrancn.eziksubjektetrrdrystrojn€fushdveprimin
dhe shpesitesinc e vleresimeve specifike.the auditin:it te brendshem ne varosi te
rreziqevetEidentifrkuan.VletEsirrretspecifiliedlleauditimiibrendsh€nrkryhen
periodikisht per tE ofruar reagime objellive'
lT.organizatavlerEsonr]hekomunikonmang6sit6ekontrollittibrendshemnEkohEn
e d-uhur rek patet p6rgiegiEse p6r marrjen e veprimeve korrigiuese' duke pEr{shir€
menaxhmentin e lart6-
Karakteri stikat:
lT.l.Mangtsit|.MembEslrtetjenekooldilatordr,etdkontrollitt€brendslrem,menaxherct
man.inndkonsideratErezultatetcr,IeresirneveSeSieshledukefunksionuarsistemii
konuollittebrendshenbrendasrrbjekrit.Matrgesitcikorrrunikobenmenaxlrnrentitdhe
subickteve pErglegiese p€r' marrjen c masave korrigiuese'
Ternri 'mangdsi e kontlollit t0 brendshdm' nenkupton nj€ mang0si nd ujd komponent
or" t
-ryronl*. dhe palim(et) pdrkatEs(e) qe redukton -giasat
qe rjE njesi ekonomike te
arnle objektivat e sa;. Ekziiton nje mang6si e madhe nd sistemin e kontrollit td
t r"ila.i a* ndse menaxlrmenti percaktol se njd komponent dhe nj€ ose me shume
parin e pe.fatese nuk jane t0 pranishme ose nuli funksionojne ose qe komponentet nuk
iuJsionojoc s0 baslrlru. I(ur ekziston nje mangdsi e madhe, rnenaxheri nuk mrmd td
i.oJl,Jo.;t *" ui ka pdmrbushur kdrkesat e de sisterni efektiv tE kontrollit rc brendshem.
p6r te kiasifft,ar. ashp€ruine e ,rangdsive te kontrollit td brendshEnr, menaxhmeuti
duhet te p€rdorc giykinliu e bazual nd kriteret pdrkatEse tE ptiGhira nE [egullole'
uegulla ose standardc te jashtnre'
lT.2.Yep.imikorrigjues.Veprimikorigiuesndarner-r-etnEkoh6neduhrrr-ngaaratari(et)e
stafit i*trgiegies p& proceset ne fale, nen mbikeqyrjen e menaxlrlentit tE tyre' IvIe
78
I
I
i
!
I
l
mbeshtctjcn e koordinalcrrit te koxtrollit t€ brenilsl.rdn"' r;do nrenaxher monitorou ,i',".. pergleglsine pl zbatirnin n€ kohe ti veirrimeve kcnigiLresc'
7g
1
Modeli p6r deklaratEn e lrlenaxhimit
Un€, nijtrshknresi i rndposhtenr (ntbienn'i' emt'i, lilllli. ose. ftmksioni)' Zyrtar Komhetar
Autorizues (ZNA) i @etitue:ert ft IPA IID per progtuttin (emri i pt'og'amit)
hazuar n6 zbatimitl e {bnu:i i p|ogrturr) giare vitit finariciar te pErlirnduar nr€ 3l dhjetor (r'i/i)
G,*E r:ura"r" krrr paras6ikohei' nALystri nc nje man-cves6je sektoriale ose,jd tnarrd'csbje
fi',*n"inU, bazt,n. ne glyliiniin lirl ilhe ne te giittre infonnacionin qd kam n€ dispozicion'
duke peri'shire rcz-ultaiet oga verifikimet e nrJnaxhinrit, dhe nga auditin.ret nd lid-l$ ll:
slrpenzimetepdrlihiralr€tlogarite\.etol.e,Iaportetlrnanciarcvjetor.edhepasqylatpelvltln
6nanciar' (viti),
clhe duke nrau€ pamsysh detyrinrer e ntia sipas man'dvesltje-s sC partneritetit per komizan
irr",r"ii,
"
ndgrniet Komisionit Evropian tlhe [P€rfituesit.te IPA III] mbi Marr6veshjer pE-r
Zbatin,in e Asiste,c€s ri,errciare td lj,ionit pei lPer'fituesin e IPA III] sipas Inst.rmeltit p€r
Asistenudn e Para-Anetaresinit (IPA III) td dates [data]'
me and te kesaj deklaroj se:
-
infomacioni n€ ilogarit€ vjetore, mpoflet linarciare vjetore ose pasqyrat dshte i
paraqitur sig duhet, i plotc dhe i sakte.
-
shpenzinet e regiisfiuara nE llogarite vjetorc, l'apoflet financiare vjetole ose pasqyrat
i"i, * ,a*,.rn:!me legiislacionin n€ fuqi dhe jane penlonu p& qellimin e synuar'
-
sistemi i menaxhimit dhe kontroltit te vefldosur lift progmrnin jep garancitd e
nevojslrme nE Iidhje me ligishm€rind dhe negullsinE e transaksioneve baz€'
Konl.introjseparregullsiteeidentifrkuaraneraporleteauditimitdhekontrolljtndlidhjeme
,itin rrluo"lar.lune
-trajtuar
nE menyrc te duhur ne llogarite vjctore, rapoftet vjetore finansiare
dhe pasqyrat.
Konfirmoigiithashtuseshpenzimetqeirr€rrslrtrohennjOv}erdsinrin6vaz}rdimteligishmeris€
dhe rregullsisE se tyrc jard perjaS't"at nga.llogarite L"l9'": -po't"t Iinanciate "j$3f dl'
;;;qrd r;t;.,,j. te p",ri-ai*it te vlertxiiir, ptit pe*ittitj" td mu'dshme ne nie aplikim p'r
pages€ ne nje vit financiat tC mepasshdm'
Percjelljeadekuateiuk-rrslrtuamangdsiverr€sistemin.enlerraxlrimitdhekontrollitt0
raportuam ne ato raPofiB ose percjellj-a eslrt€ e vazhdu:slnre pff s'1 i pdrket veprimeve t6
neyojshnre korrig,uese tE meposlrtm e: -..-. (T eSoni se cilal vePrime korrigiuesc ianil ende n€
vazhdim, ne dalo e nanshhinl k deklatatis'\'
Une giithashu konfirmoj se Dasat efektive dhe ProporcionrJe kund€l ma-shtrimit iane
vendoiL,r dhe se tN€ fun<|, konfirmoj se nuk jzrn nc dijeni te ndonid geshtjejc te pazbuluar te reputacionit ne
lidhje nre zbarimin e Plogtamit.
SHTOJCA C
80
[Seksi.rni i rezervimevc E 1lil fslrihcl kurkr qE konsitlerolret e nevojshtre l
(Vendi dhe data e leshi'nir)
Nenshktimi
(Mbiemri, errri, titulli ose filurJ8l
SI{TOJCA D
Modeli i rrportit vjetor tE aktir'ltetit tE auditimita
drejtuar
- Koruisionit EvroPian
- Qeveris6 se (pcrfituesi i IPA IID
- k-opje peL foold-inatodn Konrbelat te IPA (KKIPA) te U) fituesi i IPA lll) dhe
- kopje ptir Zyrtarin Kombetar Autorizucs (ZKA) id Qtcrfiruesi i IPA III)
1. }TYRJE
l.l ldentifikimi i .Autoritetit tir Auditimit dhe organeve te tcla qe jan€ perlshird n6
p€rgatitj en e rzPortit-
t.Z ber";,ram
"
r"fereroes (p.sh. r,iti fi,anciar dhc periudlia 12 ,tujo'e nga I ko'iku '-. (r'trr)
-
der.i nre 30 qershor .. . lvirr), pdr'eg .aste'e kur parashikohet .dryshe n€ njd ma,tveslije
sektor.iale ose,je ,rarreveslji financimi) dhe fusheveprimi i auditimeve (pthfshi'e kostot
e njohum te deklaruara te Konisiolli pEr periudhen nc !al€)'
li Ide;fiikimi i programit/veprimeve/s;kt;reve qC mbuiohen nga rapor-ti dhe i Autoritetit
Menaxhues dhe Organeve td Nd€rmjelme te tij/tyrc'
1.4 Ptrstrkrinri i hapav-e 1e ndennan'e pdr pergatitjen e raportit dhe nxjerrjen e opioionit td
auditinit.
2. NDRYSIIIMET E RENDESTSHMO NE SISTEMET E MENAXHIMIT DITE
KONTROLLIT
2.1 Detajet e $o ndryshirni madhor n€ sistcmet e menaxhimit dhe kontrollit dhe konfirm^im^i i
-
ferf"tur,*erise se til me nenin g rE fuegullores Zbaruese t0 Kordsionit (BE) 202112236
Lairar .re punen e ardirimit te kryer nga Autoriteti i Auditimit'
2.2 Duhet te Ggohen alatat Dga tE cilit zbatolren keto ndryshinre, datat e njoftimit tc
Autolitetitte-Auditintitpdrndryshinret,sidhendikinriiketyrerrdryshimeven6punene
auditimit-
3. NDRYST{rMET Nii STRATEGINE E ATIDITIMIT
3.t Detajet e gdo ndryshim.i te bCrE n0 stmtegiind e auditimit dhe shpjegimet pEr*atcse' Nc
- '
,ffii,,ogorri
'do
ndryshirn nii rnetodEn e.rarrjes se mostrave t€ pcrdorur p6r auditimilr
e operacioneve (shih seksiorrin 5)'
3.2 Auioriteti i Auditimit b€n dallimin midis ndryshimeve te b€ra ne nje faze td vonshme. 1e
cilatnukndikojndn6pundneloyergiatEperiudhOsrefenresedhendryshimer,etdbdra
giatc periudhcs;eferueie, q€ ndikojnd ud pundn dhe r-czrltatet e auditinrit.
Perfsh;hen veten ndryshimet nd kmltasim me versionin e ndparch€nl t€ strategiisd se
auditimit-
4. ATJDITIMET E SISTEMtrVE
4.1 Detajet e autoriteteve/orgalreve qe kane kryer auditi[ret e sistenleve' dLrke pelfshire vete
Autofitetin e Auditinrit-
Nc baze td rcnit 63(2) ta lnareveshies se partoeriietit per komiz€n financiare
I
1
a.2 'l'abela pilmbledhese e auditineve le kryela, duke tleguar autoritetctiolgaliet c
auditua'm'
vler€sinrin e kEr'kesave Lryiso'" 6' gdo autorit"vo'gan' gcshtjet e ntbuluam:adhe ,r1e
krzrhasirn rne pla,ifiki,-ri,
"
oJirirrit. id.nbledh-ia pdifshin urog.arni, (refereoealtitulli ),
autoritctil,/oryanir. qe t a Lr.y"io.rditimin e sistcmii daten c auditinlit, fllsh€vepri*rin
c
"raii*rli a"i"
perrsnir.e kJfizimct e fush€veprimit dhe autcrireteriolganet e audituara-
Auclitimet kmarike horizontale rapotlohetr giithashtu ne ketd Seksion'
7.
Ploble
mct me
kalakt
et'
sistcnti
h dhe
nlasat
e
m:l rra
8.
Ndikimi
Iinancirr i
vleriisuar
(nEse
6sht€ €
aplilnr c)
9.
Gjendja
e
ndjekjes
(e
mbylluri
osc jo)
4.3Perslrtruimiibazesp€rauditinretekryela,dukeperfshir6.nj6referenc€pelstategllne'e
auditiDrit te zbatueshnre dire ire veganerishr pet rretodologiine e vleresinit te r:'eziktrt
dlrc
;;ii;i"i ;a 9""" nd krijimin e planir te audirimit per auditimet e sistemit. Nese vlerdsi,ri
i rezi*-rt esh* tr€rditesuar, i;o a*,", te pershlndryshimet nE strategiin6 e auditimit'
+.q PeJk inri i gietleve luyesoie dhe konkluzioneve te nxjerra nga auditirnet e 'sistemeve'
iuke petfshireluditimet e synuara nE fuslra specifike tematike
4.5 Indikacionet nlse ndonj€ pr"ur"- i identifiiuar &shtd konsicleruar te jete i nje karakleri
-sistemik,detajetemasavetdmarra,dukeperfshn€njcptircaktilnsasiortdshpenzimevete
pan=gullta dbe 9do n egullirn/konigiirn financiar pUtkattis'
4 6 ili;;"";;i; ,,6i naj"ij.n e reko;landimeve t€ auditimit nga auditimet e sistemeve nga
vitel e nrEParshme'
4.7 PErshlaimi (ary ku eshtd e aplikueshnre) i liangesive speci-fike ne lidlrje nle nrenaxhimin e
instrumenteve financiarc, ti zbuluara giare auditimeve tE sistemeve dhe te ndjekjes se[*ntu- rrgu pcrftuesi i IPA III pdr tE konigiuar kdto-.ma]rgesi.
4.g Niveli i sigurise i mand p* uraiiir..,. te ,ir-t"n "r. (i ulet/mesatavi larte)
tlhe justifikimi.
5. AUDITIMET E OPERACIONEVE
qdshtjet duhet te ko[esp ondojne rne ato te tegtnra nd strateg.l ire e auditirnit (Porjo ekskluzivisht), td
tilla si ve[ifikimet e cilesise se Drenaxhin]it, perfshird eto Dc lidhje me tespektimir e lTegullave te
prok urinit publik, rregul]at e !dihnres sbtetanr., kEitesat mjed isore, orundEsi(a e barabafiit, zbatinlitl
e
instr'ument eve financiare, efektivitetin e sisteDeve te l-l-sc,.aportitn;u e tgrheqjeve dhe rikrperimeve'
zbalimin e vlel€simit td lr'eziku t tc mashtritnitl besueshmerjne e td dheoave ne lidh.ic me
treguesit dhe
etapal dhe lobi ectu'in€ e Pogl"m il lld anitjen e objektivave td tt
Tregimi i organeve q€ kane kryer auditimin e sistemit, duke Perlihiie edhe vcta Autoritetin
e Audirinrit
Data e Llu{Es se auditimit ng te[ren'
ffi;;,;;;il;;rf tematika horizontale te audihiara' L'ufizimet e liuheveprimit'
:i
x5
21
Periu
dha e
autliti
mit
1.
Programi
(rcfet'enca
/titulli)
2.
Olgani i
auditimi
t25
3.
Or'g:rnet,
e
audiluar
1
4. Data
c
auditi
rnit26
6. Gjetjet
kr1'esore
dhe
pirfundi
met
83
Fushlve
primi i
auditimi
tz'l
5.1Itientilikinri i autoritctever orgalleve qe kane krycl auditirnet e openciotreve, rr€rfsbire
Autoritetin e Auditinrit.
5.2 Pershkrimi i mctoclologjis€ se itplikuar te ma[rjes se mostfave dllc infornracioni ;lese
nrerodologiia esht€ trE pdrputhje me strategiine e atrditimit'
5.3 Treginri i parametrave le marl'jcs se nrostrave dhe informacione tc tjem pcr procedurat e
moJtr.inrit
-statistikor
ose jostatistikor., llogaritjet ihemelore pet perzgicdhjen e nrosiles (nc
nj6 fornrat qe iejon le kuptuarit e haPave baze td nderman'd, ne peryuthje me metod6n
siecifike te rnostr-iinit te perdor.ur) dhe shpjegirnin e giykimit profesio,al te zbatuar.
lnfornracioni dulict td pe,t*t rje, nivelin e maler-iattetit. niveliu e besimil. njesine e
'
mosriimit. sirkaleii'e iliitshmi tti gabiniit, irtetualin e nostrimit, devij i,rin standard,
r4erdn e popullacionit. rradh€sine e topullacioniq nradh6sine e nlostrds dhe intbm,acionin
mbi shtresimin.
5.4 BarzziDi nddrn.rjet kostovc te njohura te deklaruam te Konrisioni pdr Periudliiin l2 n.rujore
dlre popullacionit nga e cila eshtc nxiclrd mostra e Iast€sishnte. ziml e batazintit
perfsir;i"e zerat negalive ku jane b€re rregullime/lio*igli,re financiarc, si dle difetenca
,aer.pt shumav" Ie deklaruaa nE euro dhe shuma\.e ne rnonedl€n e perfituesit te IPA
III, sipas rastit.
S.S l,ty tu ka zdra negative, konfirniimi se jartd trzjtuar si popullacion rrre vete^ Alaliza e
,ejt ltateve kryesoie te a.ditirneve te kdtfe njEsive, p€r'katdsisht duke. fokusuar: nd
verifikimin. nese shrmrat korlespondojne me verrdimet per tE aplikuar
lrEgu] time/konigiime financiare (t€ maua nga pErfituesi i IPA III ose nga Komisioni) dhe
bar"rrin.,i me shimat e perfshir.a ne llogari si te terheqrua d5e te rikuperuara / pdr t'u
rikupenrar.
5.6 Kur p6rdoret njd metod6 mostrimi jo statistikor, specifikoni arsyet e perdorimit te
-
,r,",oaCr, perqinijen e nj6si,e/kostove te mostrimit te njohura te nlbulua'a nga auditinreq
hapat e nierma.ri per te siguruar rastdsishm6rind c mostres duke pasur parasysh qE mostra
duhel te jete perfaqcsuese -
Per me ieper, peicaktoni hapat e ndbrmarre pdr td sigtmrar njd madhdsi t0 mjafureshme te
most.es q; i inrndeson Aut;ritetit te Auditimil td ha(oje njd oPinjon te vlefshErn auditi,ri.
Norma totale e gabimit (e parashikuar) nogaritet g,ithashtu aty ku eshtE Peldon$ metoda e
mostlimit jostatistikor.
S.Z iat"l, pe;bl"aher. (shih seksiouin 9), e ndare aty ku dsht€ e aplikueshme s;pas
p,og.ulnit,drrkeheguarkostotcqiohuradhepagesateHratedeklaruaratekKonrisioni,
Losiot e njohura te audituala dhe gabimet e identifikuara-
Infonracioni n6 lidhje nle mostrEn e rastesishme dallohet nga ai qe lidhet Dle mostrat e
tjera n6se dsht6 e aplikueshme (p.sh. noslrat plotesuese t6 bazuara nd rezik).
S.g Analiza e Cietjeve t'yesore te auditimeve td operacioleve, duke p€nhkruar':
a) numrin e njdsive G mostrilnit t€ audituara, sasind p€rkatese;
bi sasine dr,eilojin e gabimit sipas njesise sc nrostrimitzs;
ci gabimet totale2e;
d) iatyren e gabimeve t€ giehra3o:
ej shkaqet ky"ror", masat konigjuese td propozuara,,duke pdrtlhire ato qe synojn; te,perrniresoinesistenrinen,,"**hi.itdlrekorrtrollitdhendikiminneopinionine
auditimit.
5.9 Det:rje td shkalles totale te gabimit3rdhe shkalldn e gabimit td rnbetur32. Tregimi i kufirit te
sipemr te shkalles sd gabimit (aty ku Esht€ e aplikueshme)'
18 E ra$gsisbne, sistemike, anornale.
29.Gabirnertolale'dotethoteshunaegabinreveteE$esishmelEpamshikuaradhe,neseeslrt6e
aplikueshrne, gabimevc sistemike dhe gabimeve anormale tE pakorrigiuara30 Petshegtbult:P-anueshnreria,prckurimipublih,ndilttttashteterore
r' 'shkalla totale e gabirnit' nenkupton gabimet totale te ndaB sipas popullacionit'
84
-lregirni isl:kall€s s€ gabimit total dhc te mbetul t€. shttesdsl-'. mang€site perkatese.
shtirat e panegulira dhe ndikini n€ opitiionin c euditimit'
.
Ii"e;i j.i iheirelore p€r shkirllor tolole re gairilnit dhe strkall€n e gab.imit te mbelrn', ne
,r:n
-f--"
tlE lejon n1d kuptirn t€ hapave b'iz€ re nd€nttarrd' ric p0rputhie rne nretoddn
specitike t€ rnostrimit tE p€rdorut '
5.l0Kraliasimiislrkalldstotaletdgabimitdheshkallessdgabirrrittenlbeturmeniveline
rr:aterialitetit prel ?Yo,pe,ie kJnstatua' r€se popullaiconi 6shtc c gabuar materiale dhe
rtdikimi nd opiniolin e auilitinrit'
-5.11 ;;l"J;i; qd'o r regullirni/korrigiimi fi[anciar nd.tidhje me periudhdri 12 mujote td ' ;M*;; pda.u-dolezi,nit td r.apirtev" liriar1cia:.e vjetore ose pasqyizvefllogarive vjetote
Lt forri*;oni, si njedhoic e auditimeve te operaciorleve' duke petfshirE nonlan e
sheslrtE osc negullimeL{kon'igjimet e ckstrapoluara' . .
5.12 ;etG ne." ,rionle prrt le'rii identifrkuar isht€ konsicteruar te jete sistematik ne nstyrd
-'--
dhe'masat e marra.- duke pErfshire njd percaktim sasior te kostove te parregullla te
njohura dlie gdo negullimliolrigjirn td lidhur finauciar'
.
5.13 tirfornacio, irrUi naietjcn e auciltimeve td operacioneve tE kr-ve.a n0 vitet e mdparshme'
- '-
,"il"ar;.fn per mangeiite scrioze te natyr.i sistemike. Rishikimi i shkall€ve te gabimit
te nlbetur tO mportuam nrE patt, si lcznlttrt i te giitha veptitneve korrigiuese td
m€vonslurle.
5.14 Intbrmacion mbi rezultatet e auditirnit te ruostlts plotesuese (p.sh- bazuar nE lezik),
ndse ka.
5.15 Pershkimi (aty ku eshte c aplikueshne) i nang€siv.e. ose palregullsive slryi{fe n!''^-
i;a,-rr:" ,* ;n.orn.,"nr"t finauciare. Aty k, dshid e aplikueshne- treguesi i shkall6s se
g"tiJ te tt ott es nd lidhje ure inshtmcntet financiare td.audituara'
5'16Konkluzioneten:ijerrangarezultateteauditianevenelidlrjerneefektir,itetinesistemit
t€ menaxhimit dhe kontrollit.
6. AUDITIMET E RAPORTEVT] FINANCIARE VJETORE OSE
PASQYRAVE/LLOGA.RIVE VJETORE
6.1 Tregirni i autoriteteve/organeve qe kanE kryer auditirne te mpofeve financiare vjetore ose
td pasqyrave/llogarive vjetore'
o.z irii,-lrk'.inri i qurl", te o:rditi,l,it ta petdorur per tE terifikuat ge *p:t]Pt,!Y:il:]ift:T
ose pasqyratruogaritd vjetore jane t€ plota, tE sakta dhe tE verteta Klo do le perBlule nle
retbrence per puner e au.liiirnit te kryer nd kontekstin e auditimeve te sistemeve,
auditirneve te operacioneve dhe verifiiirnel'e shtese te klyera nE t aportet financiare
vjetore ose pasqyrat/llogarite vjetore
6.3 Konlduzionet e nxjer-ra ogu u,iditi-"t nd lidhie me plotdsin€, saktesine dhe vdrtetisine e''-;;;;*
financiarle vjetore ose pasqyra\dlkrgarive vjetore, duke pdrfshir€ nje tregues
rnf,i r"gr,tlim"t/t origiimet financiale t€ bEra dhe te Pasqyuam ne rapoftet financiare
"j"4." it" r^.tqyt"rlli6gariE r'-ietore si percjellje e ketyre
pErfundimeve'
6.4 ir.gi,"i;d" o'ioole pioft"ni i identifikuai. eshtd konside.:ar te jete sislemik ne natyre
d]re rnasat e mara.
Shkalla e gabimit ta mbehn' ngnkuPton gabimet lolale nrinus ne-guliimet financiare te
aplikuara nga
pamn".l I if',t fff 1refe.ruar ne sekio, itr 5 l I ), tE Ddara sipas popullacionit'
Normat e gabimit te sbtt.eses duhet te zbuloheo aty ku eshte aplikual shlresimi'
duke mbuluar nen-
;;;il#;;;*".-aelistika te ngiashnrc, zetat me vler€ td land' prosramct (ne mstil e grupimit
te
pmgrams'/e, eE-
31
3
85
J
7. I\'F'OIIMACIONU TE TJERA
7'lVler.EsirrriiAutolitetiltdAuclitin:itpermsteletlyslrinrevepcrrr-raslrtrhttdzbtrlttarand
kxader te auditimeve te tyr-e (dhe t€ rasteve td rapo$uam llga organc td tjera kombgtare o-se
teljniorriinrernasatemana-Infonnacionmbinumrinerasteve'seriozitetindheshunrateprekura'
nEse dihen.
Z Z Nejarj"t e tl€vonslure qe -kand ndodhut pas. perfunclilnit tE periudhes t1 Ttlqt: dl]:
p#prl ttatstnetimit td mportit rietoir te uktiuil"tit 1e audi(imit tek Kornisioni dire td[;;iri;;.,,^; gjate! percaliimit td niveiit re siguris€ ilhe opir:ionit nga Autoliteti i
Auditimit.
z.l cJ; inf.nru"ion ljeter qe Arroriteri i Auditimit e konsideron relevant dhe te rdnddsisli€ni' -
iier.t;i Lonrurikuai Komisionit. vegn0risht pEr te
jusritjkuar opinioDin e auditimit.
8. NIV-ELI I PiiRG,IITHSHSN4 I CARANCISE
S.ITregimiinivelittdpelgiithshemtdgarancisdp€rfunksionirrrirredulrrrrt6sislemitt6
nrenaxhirnit dhe konlrollit, Jtl"
";e
ti'plegi'" se si niveli cshle marre nga korribinirni i
rczultateve fe auditirlreve te siste*.r" ilr" auditineve te operacioDeve' Aty ku .dshto e
;;;"Jsh"", Autoriteti i Auditimit tlo t€ narrd giithashtu parasysh rezultatet e nj€ pune
tjetei auditinri kombetare ose te Unionit t€ kryer'
S.2Yleresinriigdoveprimilsht€suesq6nuk}idhetmerrcgullinret,4iolrigiimetfinanciareq€"-;"n
,Urtu*', ,.gilimeVkonigiimei financiar'" 1e +aryra dhe nj€ vler€siru i nevojEs
pdr
;;; ;e korifju.se shtese] si nga kendveshtrinri. i p€mriresirner.e te sistemeve te
menaxhimit dhe kontrollit, ashir edhe i ndikimit nd buxbetir.r e Unionit'
t
I
I
I
I
t
t
I
I
I
36
9. ABELA PiiR KoSToT E DEKI-AI{UARA TE NJOI{URA, PAGESAT E BIRA DHE AUDITIME,T E OPERACIONDVE
t) I] t: (l l.l I t( L
Shkalla c
gabinit
It
mbcNr
tolal
Sh(nra c
parreg lltr
It njohura
ll. kosiot a
tjeri tl
,rjohuia tu
audituora
Lostrr lotslell rjalrrri t!
dekliruar3 ne
Konrision nt
'ntnyrtk!nluhtir.
rjera rU
njohura t{
sodituara:6
Shkolla
tclala e
SabimitrJ
Rrcg!llilnct
c zbutuara si
rczultat i
rhkolllt
totale tl
gsbimit
\t
l\ogrtuni
(rclt(cncrJlit(lli)
Pag.si\l ebtr6 ra
dcklanlntt
rck
Komisioni
piir
l2 nlLlinrc
Koitot e
niohuri t!
dekla rara
tek
xomisioni
Der
pcriudhcr) l2
NLlnri r
nj0ijvc tc
nrosmnlit
Plr
mostdn c
SltLrnra e
kostoYc tt!
Danegullle
ta njohura
ne nrostren
rasEsithnrc
Xoilol (|illi
mgnlrt
kunnrlati!r
Ko{l01 t
njohura rllidhjc n)c
p.riudhan l2
morc te
iudiluar Par
mostrln 0
i0sr!sishm!
\unri i
ptrgijthshinr
i niesile nl
popullacion
3,1 Kolona ,B' i referohet popullacionit nga i cili usht€ nxjene mostra e last€sishme, d.m,th, shurna totale e kostovc t€ {ohura to deklaruara tek Komisionin pur
periudhln 12 rnujor€ n;a 1 korriku (v;/0 deri mU 30 qershor (vili)..pftv€Q rasteve kur parashikohet ndryshe ne nj€ rnalreveshje sektoriale ose $e marr€vesllje
hnancimi Kur eshtc e aplikueshrne. shpjegimet do te jepeD ne seksionin 5 4'
popullacionin. Ku- pedor€t shtrcsillti, infomucione ti, moteishme sipas shEeses do te jepen ne seksionin 5.9,
koloua 'J' i refeLohct kostove to niohura te audituara nd kontekstin e njg lnostle plotusuese
Shuma c kostove te njohura td iudinrara (nE mst se aplikohet ngn-mostrimi, vet€m shuma e kostove te ojohura efektivisbt te audituara, do t€ purfshihet ne l(ete
koloDc).
Pcrqindja c kostos st niohtu tu audituar ne rapor! me Popullacionin.
i?
l8
81
I
i
SHTOJCA E
Motlcli i opinionit l€ auditimit ljetorre
drejtuar
-
KonrisiolritEvroPial
- Qeverisd sd @erfneri i IPA III)
-
kipje per fooinatorin Kombttar td IPA (KKIPA) to (per, nesi i IPA lll) dhe
-
topje per Zyrtarin Kornb6tar Autorizues (ZKA) tc (pdrfituesi i IPA lll\
fTYRJE
Un6, i neirshkr.uar-i, kreu i Autoritetit t€ Auditimit E (pd,filuesi i IPA IID' i pavarur tr€
roptl"r;"
"
pite, g(1) te shtojces A ld nra*E,eshjcs se partneritetit pe' kornize, financiare,
kant audituar:
(i) plot6sin6, saktesind dhe l'€rtetdsin0 e rapodeve ose pasqyrave fioanciarc vjetore dhe te
' '
llogarive vjetore baz€ p€r vitin firulciar (vili)'
(ii) ligishmerine dhe uegullsin€ e shpeuzitneve, te deklaruara lnga ZKA tek Koraisioni'
'--'ffi p"ri"ane" 12 mu]orc nga I koriku "' (''O d:l me 30 qershor " (vi/r)' pein'eq
iast*" t,,. parashikohet nlL;.she ne nje marrdvqshjc sektoriale ose njE man€r,eshje
financimi,
(iii) funksionirnir e sistemeve te menaxhimit dhe kontrollit, dhe kanr verifikuar deklaraten
e menaxhimit ne lidhje rne vitin financiar (vllr)'
N; baz€ tc nenia 63(l) ti Dan€veshjes sc pa neritetit p€r kortriz€a financiare
ne lidhje me programin [referenca/titr:lli 1 r19.St'mit1 (fxogtami.1 -: ltf1]
qc
"
jJp"t nj6 oplnion auttitimi n0 perputhje me nenin 63 (1) re rnafiEveshjes se partnefltetul
per komiz6n financiate-
PERG.IEGJESITE E ZYRTARIT KOMBETAR AUTORIZUtr'S
ZKA,sipaspik6s4(2)teshtojcesAt0marrdveshjessepaltDeritetitp€rkornizdn!ll-"i'1,9,
;##;6a. p", nsjtj"n air" flinksionirnin e sistenir te nrenaxhimit dhe kontrollit td IP.A
III n€ p€rfituesin e IPA III.
P€r m€ tep€r, ZK-{, mb€shtetur nga Organi i Kontabilitctiq eshG pergiegies per ti ko-nfimruar
rrlotdsin€- saktesinc dhe vdrletesind e raPorteve ose pasqyrave financiare dhe llogarive
iil;i;; i. ior",,,r" tck Komisioni sie kdrkohet nd nenin 61(5) te narrdveshjes s€
pa-rtneri tetit per kornizEn linanciare
PCr n-r€ tepdr, ne perputhie nre pik€n 4(l) te ShtqcEs A te mareveshjes sd Partneritetit per
torrire. nI,-.;*, ZKA mban pergjegiesind e pergjithshme per ligjshmErine dhe negullsind
e shpenzLneve.
:l
I
pERG:EGJEslrE g e t-rroRrtETm'rii ntiDttlntrt
Sigpercallohetnganeni63(l)inraucveshjessdPartncritolitPc[kolnizdnfinernciare'
piiglfii.ft i*e esirte te sttpr=tr n€ menyre td pavarur nid opinion n:bi plotisin€' saktesin€
dhe vertelesinE e rapo erve ose pasgytave iinanciare vjetole dhe td llogarive vjetole
tl]err"lo.", ,6se shpcnzilret e deklaruala tek I(omisioti jane te ligjshlre dhe te lregrrilta, dhe
n6se sistemet e vendosur.a te Dleuaxhiurit dhe kontrollit firnlisionojne sig duhet-
Pergiegiesia ime dshtd giithashhr te perfslirj ne opinion nje deklarate lrese puna e auditimit r€
ne dysilim pohintet e bera ne deklarat€n e nlenaxhimit'
Auditirnetrrelidhjetrreprogramirrjan0kt.yerrrepdrputlrjerr-restntegiinecauditimitdlrejane
,re perp.rrrrj"
-.
*iandardet i auditir,it te pmnuara nddrkombdtaris6t. KEto starrdarde kEr-kojne
qi i"io.ir"ti i Auditimit te jete ne perpullije me kdrkesal. etike, re planifikoje dhe kryejejunen e auditinrit nE mdnyrd qd te nrane siguri te anyeshme p€r q€llimin e opinionit tE
auditimit.
Auditimi p€rfshin kryerjen e procedum'i'e per t€ lnatTe ddstuni te mjaftueshme dhe t€
per*r,i""i,,i_," po te mbeshtenu opinio,in e dhena ,re poslrte. p'ocedurat e k.yera varen nga
b:*irri; pr"t"r.nal i auditorit, duke ptrfshiri: vleresi-rnin e r.rezikut td nrospdrput\les
inleriale, qofte per shkak td n:ashtrimit apo gabimit' Procedurat e kryera te auditimit jane ato
p€r te cilat une besoj se jane te pershtatshme pdr rethanat'
Un€ besoj se evidenca e mbledhul c auditimit eslrt€ e mjaftueslr.me dhe e pershtatshme per G
Jiene Uazet pe. opinionin tim, [ne last se ka ndonjd ku.fizim te fush0'r'eprimit] Perveg atyre
qe jan6 pemrendur nd seksionin 'Kufizimi i fush0vepr imit''
Pdmrbledhja e gietjeve kyesore te nderra nga auditmret nE lidhje rire prcglamin l"pgl:h""
;il;;; ,;"ti. ic akrivitetit te auditimit te bashkangiitur n€ perputhje me nenin 63(2) td
marre-veshjes se partrietitetit per korniz€n financiare'
KUT'IZINII I Ft]SHiiVIIPRIM]T
Ose
Nuk kishte krrfrzime nd f,rshEn e auditinrir'
Ose
Fusheveprimi i auditimit ishte i kufizuar nga faktora e mEposhtEm:
(a) ..
(b)...
G)
[Tregoni gdo kufizim n€ fusbEveprinriu e auditimit, pdr shembull gdo mtlngese 1e
loku-nentacionit mbdshtetes, mstet ner procedu]a ligjore dhe vle.Esimi, n€ seksionin
,optil i kualjfikuar,, shumat e shpenzimeve dhe kontributin e prek'ur re Ulionit dhe
89
I
i
t
1
1
l
I
I
I
i
nrlikil].rirr e kutizirrrit t.* firshevcprimit rre opinionin e auditiDrit. Shpjegime te metejshnre nE
lidb;e nre kdt€ do t6-iepcn nd raportiu vietr:r tE aktivitetit te auditimit' sipas rastir'l
OPINTONI
Osc
(Opinion jo i hnlifihtar)
Sipas opinionit titu dhe haz-ual nE punEn e auditimit td kryer:.
-
raportet financiae vjetore ose pasqyrat/llogaritd vjetorc japin l1je pamje tC vedete dhe te
d lej td,
-
s)rpenzimet e deklaruara tek Konrisioni jauo td ligishnre dhe t€ uegullta'
-
sistemet e r:renaxhinrit tlhe kontrollit t6 vendosura funksionojne si9 duhet.
Puna e kryer e attditimit nukvd ne 0sc
(Optuion i kualifikuat)
Sipas opinionit tim dhe bazuar nd punen e kryer te auditimit:
-
mpol tet financiare vjetore ose pasqyrat/llogarite-\ietore jaPin njd parnje € vefieG dhe.tc
O,Ir" tf.. kualifikimi zUotohl ptr rapo'rtet financiare vjetore ose pasqyrat/llogaritd
"i"i.t", .f,af," teksti i ri0poslrteml me
pErjashtirn te aspekteve tE
meposhtnte:..... .
Ndikirni i Ltalihkimit esht6 i LTfizuar [ose i konsiderueshcn] dhe korrespoldou.nre " "
ir["rr* ,l gUn ahe o/o] te totalit te shpenzineve tEp€rfshir-a nd raportet financiarc vjelote-ose
p"rqyr^tlifogutite vjetore. Kontuibuti ifomunitetit iprelor' eshtii prandaj ' ' ' [shuna n6 EUR] '
-
shpervimet e deklattara tek Komisioni jane t€ Iigishme dhe tE negullta [kur kualifikimi
;fi;; liglslmerina dhe r-regullsine, shtolret teksti i meposhteml me pErjashtint te
aspekteve te mePoshtme: " " '
Ndikimi i kLratifikinh 6shtc i kufizuar [ose i konsiderueshcrul dhe korrespondon me ""-'
isrrr.ru ,e run dhe %l tc shpenzimeve rotale td dcklatuara. Kontributi
i Koniunitetit i prekur
6shtd prandaj .. . [shuma nd EUR]'
-
sistenet e r.nenaxhimit dhe kontrollit td vendosura funksionojnE sig duhet [kur kualifrkirni
zbatohetpersistenretemenailrimitdhekontrollit'shtohettekstiinreposhtem]lne
p€riashtin te asPekteve t'
m6poshtmcqo:. . . -
Ndikimi i kualifikinrit eshte i kufizuar [ose i konsideneshem] dhe ko[espondon. rne " "'
i.rr*"" * gun d]]e %] tE shpenzirneve totale te deklaruara. Kontr.ibuti i KonTunitetit i
prekur
eshre prandaj . .. [shunra nE EUR].
Ne rast se sistemi i menaxhimit dhe kontrollit prelie! orgari ose orgaoE! dhe ssPcktet e sistenreve t'
tvre o€ ouk Dcrpurheshin me kdrk€sat dhe/or" nrk ft nk.ionu- sig duhet cio ti idcntifikohen ne opinion'jJi: ;"; I;; ; l;i;;;"; eshre rashme qarrazi i shpalosur ne rapo,rio yjetor rE akrivlerir te
ffi;t iffi;;;;;;;r i-opitooit i referohet seksioni(evc) sPecifikc te kctij rapo{ti ku shpaloser
infomacioni i tillg.
9Cl
I
I
i
i
i
I
I
I
,|
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
t
i
i
Pt:ua e loytr e autlitirnit i vi/nuk i ve [fshini sipas rastit] nc dyshirn pobimet c bCra ni
[Kur puna e kyer c aurlitin.lii vd oi: dyshinr polinrel c- bera.n6 dcklaraten e menaxlrirnit'
ir,ori oi i n,tiitinit do re shpalosg,e klte paragraf aspektet qd gojnd nd ket€ perfundim'l
Ose
(Opinion i kund4rt)
Sipirs opiniorrit tim dhe bazuar ud pun€n c auditimir tE kryer :
-
rapol tet fuMnciarc vietore ose pasqyrat/llogarite vjetore japin/nuk iapin fshini siPas rastit]
r'rjc pamle te vErlete dhe te drejt6; dhe/ose
-
slpcrzimet e deklaruara tek I(omisioni jano/nuk jan6 [fshini sipas mstit] te ligjshme dhe
t€ rregullta; dhe/osc
-
sistemet e nrenaxhimit dhe kontr',ollit t€ ventlosura t'unksionojne./nuk funksionojnd [fshini
sipas rastitl sig duhet.
Ky op.inion i kund€rt bazohet rrd asPektet e meg)shtne:
-
nO lidhje me gdshtet materiale qe lidhel mc mportet financiare vjetore ose
pasqyral/llogarit€ vjetore:. -.. '. "'
dhdose ffshid siPas rastit]
-
ne [dhje me geshtjct materiale q€ lidhen me ligislunirinE dhe Iegullsind e shpenzinreve t6
deklaruara tek Komisioni:. -..-... "'
dhe/ose ffshiui siPas rastit]
-
n€ lidtle me qeshtjet materiale qd lidhen me funksionimin e sistemeve td menaxhimit dhe
kontrollital :
PuuaekryeraudituesevenEdyshilrrpohimeteEran0deklaratdnenrerraxhmentitp€r
aspektet e m€Poshflne:
lAutodtetiiArrditinritnlrrndteperfshijegiithadrtutheksinlineg€slrtjes,dukemosnd.ikuarrrE
;p;;;r; tii, sig pcrcalctohet nga stnrfidet e auditi[rit te Planuara nderkombetadsht Nje
mohim i opinionit rnund le parash-ikohet ne rastc td jashtezakonslunea2'l
Data:
Ne mst se sistcnri i BerBxhjmit dhe kofltrollit preket, organi ose organet.dhe aspekli(et) e sistemeve te
i'-6 .'. n'k ncmutheshin rne kerkesar dherbse luk funksionuao sig duher' do re identifikobeo 're
,iprrlr,'#*'"i Irt"r"-rt,i ty infotnlu"ion esht tashrne qartazi i strpalosur De rdportin vjetor tE
aktivitetit te arrditimit dhe paragratr r opinionit i rcferohet seksionit(eve) specifike tc k€tii raporti ku
shpaloset informacioni i tillE.
Keto mste tE jashEzakonstune duhet t€ lidhen me faktor€ tg jaslrtern te PaparashikueshEm
jasht"
korop€tencave tu Autoritetit te Auditimit-
91
dcl,.lar-at€n c ntcnaxhitrri L.
Nenshklimi
92
I
SHTOJCA F
Modeli i opi ionit ld auditimit rnbi plsqyrdn ptrfundimrarc td shpenzimevel3
drejmar
-
Komisionit EvroPian
- QeverisE sE (pilfiruesir ft IPA lll)
-
ip;" pet X*,iin^torin Ko,r,b"rar tc IPA (KKIPA) rE (pcrfinrcsit tc IPA III) dhe
- top:" p€r Zyrtarin Konrbetal Autorizues (ZK A)G @arfrlucsit td IPA ill)
IUSHA E AUDITII\I]T
Auditimi n0 lidhje rne progranin u krye n€ perput$e me strategiind e auditimit dhe u fpglua
;r;;;.* periu,dimtaitc aktivitetit te auditimir rE bashkangiitur sipas ,enit 63(5) tc
marrevesl{es sE pafineritetit pdr kornizEn financiare'
HYRJE
Un6,ndmhkruesi,udlr6lrcqEsiAutodtetitteAuditifiitt€(peifituesitlelPAIII)'
frmksionalisht i pavarur nd kuptimin c pik€s 9(l ) te shtojccs A
-td
rnarr€veshjes se padnclitctit
pe.t.-i,e.financiarekanrkryer'auditinrinmbipasqyrenpErfundimtareteshpe'tvirnevep€r
i."g**i" (referencaAitulli), td hartuar nEn pdlgiegiesin0 e ZKA-sd' ne pErput\e nre nenin 6l
i+i? ,tr.x.tfr.ies se par-tneritetit per kornizen hnanciale, ng Dlenyre qe te lEshold njc
,pinio,t auditini ne perputhje ne neiiin 63 (4) te mar€veshjes se pa(neritetil p€r koruizen
finalciare.
.Auditirli esht€ kryer ne popurhje me standardet e planuara nderkomlr€tarisht te auditiurit
. . . .. .. [cito standardet e ndjekura].
Besoj se puna audiruese e kryer ofron uj€ baze te amyeshrue p0r opinionin tim'
Osc
Nuk kishtc kufi7-ime nd fush6n e auditimit.
Ose
I-rrsha e auditinrit ishte e kulizuar nga faktordt e mttposhtem:
(a)..
(b).
(c) '.'
[-I regoni gdo ku{izjnr nd fushen e auditimi! per shembull gdo nrungese te dokunrentacionit
irrUe.'t",el, r.asret nen procedurat ligiore dhe vle.r6simin nE seksionin 'Opinioni i kualifikuar',
,irr*ut
"
sirperrz-imeve dhe kontri-butit te unionit te pret-ur dhe ndikimin e kufizimit t6
Na baz-e te [enit 63(4) l- mar-eveshjes sa partneritetit per korni?En financia[e
91
l
i
I
I
I
I
i
J
)
)
!
,
i
I
l
I
i
i
i
I
!
I
!
I
flrsh€veprinrit Dt opinionin e arrrlit-intit. shpjegime lc ructeislxne ne lichje me k€le do tc jepen
nd rapoitin pdrftrndimtar te aktivitetit td auditinrit' sipas rastitl'
OPINIONI
Ose
(Opinion io i kualifikuor)
Sipas opinionit tim dhe bazuar n6 pungn e kr)'er audituese:
-
shpenzimet e p€r{strira n€ pa-sqyren pelixrd imtare
.
te shpenzimeve dhe nd kerkes€n
pe.f*dimtrr" ier pages€ jarr€ te ligishme dhc te n-egullta'
-
kElkesa petlundimtare pcr pagcsd esht€ e v]etshlre'
-
inlimlacioni financiar i paraqitur eshte i saktc'
Ose
(Opinion i fuolifikuat)
Sipas opinionit tirrl dhe bazual nE punen e klyer audiluese:
-
shpenzinret e ;Erfshira ne pasqpen pirfundimtare, t€ shpeuzirueve dhe ne k€rkes€u
6ifundimtare per pages€ jand te ligjslune dhe tE negullta'
-
kcrkesa p(irf.rndinrtar': per pagese eshte e vlefshme'
-
informacioni financiar i paraqitur eshte i saktd
p€rveg aspekte'r'e t€ mdposlrtmc{: -
Ndikimi i kualifikimit eshte i kulizuar [osc irdldesishem] dhe konespondon me.""-' [shuma
,n gUn dhe 7o] te totalit te shpenzineve te p€rfshir a., ne pasqyltn perfundimtare. tE
rfrp"rl-"r"1n"'rcrkoan perflrndimtaLe per pageic' Kontributi i Komunitetit i prekur cshtd
prandaj ... [shrma ne EUR].
Ose
(Opinion i landart)
Sipas opinionit tiur dhe bazuar nd pundu e kryer audituese:
-
shpenzimet e lErfslrira ne Pasqyren. e-ePndi.nrl::e tl shpenzimeve dhe nE kErkestiu
peifundinrtare icr pagese nuijane tE ligishme dhe tE uegullta dhe/ose
-
k€rkesa perfundimtare per pagese nuk Cshte e l'iefshme dhe/ose
-
infonnacioni financial i paraqitru nuk eshte i sakte'
Kv opirtion i kund0rt bazobet ne aspektet e
niaposhtmeas: ... .
N€ rast sc prcken sisienret e n,err-dilrimit dhe kontrclli! organi osc orgaxet dhe aspekli(et) e sislemeve te
;;; ; ;Ji;;;,;eshio nrc kc*esat dherbse nrik iunksiononin siv duhet' do te idetrtifikohcl nd
Jplnii", pe.uirc tsteve kur x;'* itforaracion eshte tashmc qarte i shpalosur ne raporlio p€rfundioltar te
akriviterit t€ auditirnit dhe paragratr I opinionit i rcferohei seksionit(eve) specifike te ketij raporti liu
shpaloset iDformacion i rilla.
NJiuri ." pr"r"n sisterner e nrcnaxhimit dhe koDtrollit, orgari ose organet dhe aspektet c sisie rcv€ te
i;;;;; ;,'l< Fffieslin ,nc kerkesar dhelose Duk fukiionoltn sig duhet' do G identifikohen ne
94
[Autoriteti i Auditiurit mund te pertshiie gliLhashtu rheksilrin e g€-slitjes, duke mos ndikuat n€
"piri*i,., e tij, sig p€r.caktohet nga
standardet c auditirlrit te planr.lirra ndcrkomb€tarisht. Nie
mohrn i opinioniimrutd te parashikolret lre raste te jashtdz-akorslurtea6 ]
Data
Ndnshkrinri:
opinioo, pervet ra$eve kur ky informacion 6shre tashtoe qatl:rzi i shpnlosur ne rrpo'1in p€rfundimtar tc
ilir;i"if ,e uudir;_it d1," paragrafi i opiniorit i rel-erohet :.;cksionir(eve) specilike r€ ka,rij rdpoii ku
shDalosgt infomlacion i tille[iio ,^," ie ;rrrrrezakooshme d.het tc lidhen nre fakrort re jasht€rn re paparasiikueshem jashtc
konrpeleocave te Attoritetrt Ia AuditiDit'
f-i
SHTOJCA G
Modeli i strategjisE sE auditimitiT
1. HYRJI
l-.1 Identifikinri i progrzrait(eve)as (referenca/titulli) dhe pelirrdlia e mbuluar nga -stlateglta e
auditinrit.
l.2ldentifikinrineAutofitetittdAuditiniitpiiryiegiespirlrarlinrirr,tnonitorirnindlre
-
pe.Ji,eri,r,i, e stmtegiise s€ auditirnit dlte tL gdo organi tjeter q6 ka konhibtrar nE k€te
doktrnent.
t.3 Referc.Doa ndaj statusit te Autoritetit rd Auditimit dlie organit nd 16 cilirl ndodhet-
l.4ReferencandajdeklaratdssEmisionit,statutitteauditinritoselegiislacionitkornbdlar.(aty-
t,,-ert,e e ailikueshmel q€ percakton funksionet dhe pergiegiesitd e Auloritetit te
eualr;^i, afr. o.gan"t
"
t6 t;".a qe kryejnc auditinre n€n p6rgje6jibind e tij'
1.5 Vertetimi nga Airtoriteti i auaiiim;i s-e organet q0 kryejne auditimet kand pavatdsin€ e
nevojshme funksionale dhe organizative'
2. VLERESIMI I RREZIKUT
2.t Shpjcgimi i uretodes se vleresimit td rrezikut tE ndjekur duke p€rfshire:
-
'niI u"gr", t€ fa].l1ordve te rrezikut te ma e parasysh' dutie perfshird ata per firshat
timatike tE treguara nd seksionin 3'2'2,
-
poentimi i nezikut i Perdorur'.
-
musen nE td cilEn jan€ mair€ parasysh rezultatet e attditimeve t€ mEparshme t€
organene dhe sistemeve'
2.2 Proceiurat e brendsbme pdr p0rditesimir e vleresimit te nezikut'
2.3 Identifikimi i kontrolleve n€ tre nivele:
-
niveli i par€ i kontrolleve te ushtruara r)ga strukturat administrative td IPA-s'
-
niveli i dye i kontrolleve te ushtruara nga nj€ra ane' ncpdrmjet sistemit te.kontrollit
t€brendshdmtlhengaanatjetEr,nEpdrmjetfuir'lisionittcauditimiitcbreodsheBl'
-
rnonitorini i nivelit td larte, i ushtruat uep'emiet funksionit t€ sigurimit nga ZKA-ja'
3. METODOLOG.NA
3.1 . PErnrbledhje
3.l.lReferencandajstandardevetepranuar.atrdEir.kombdtarisht16audilitnitqe,A.utolitetii
Auditirnit do te zbatoje per punen e tij t€ auditimit'
3.1.2 hrfolmacion mbi ate se si Autodteti i Auditirnit do td man€ garancinE e tij nC lidhje
" ' - ;r; ;r"#in(et) @drshkrimi i elenreuleve krycsore pdrb6r6se - lloiet e auditimeve
dhe ftrsh6vePrinri i tYr e)'
Ne bazE te pikes 9 (4) te Shtojc€s G nrarEvrshjes se partrreritetit Per komizcn financiarc'
f..noni orocramet e mbuluaB nga nie sistem i p€rbashk€t i meoaxhimit dhe koDtrl)ilit' ne rast se
perlrr it"i nlJttrar"gii e vetme auditimi pel disa progranrc'
96
I
3.1,3 -l ieginri i piocedreave te vcndosura per hartimin e rapoftit
"'-ietor
td aktivitetil te
ar,clirimit tlire opinionit tE auditi'it qe do t'i dortzohen Komisio'it ne perputSje rtre
nenin 63 (l ) dhi (2) t€ r:rarr€r'es\es se partneritetit fEr korniz€n financiare'
3.1.4 Referenca ndaj manualeve ose procednrave te auditinit dhe pershkl imi i shkurtel i
hapave krycsor-d te punEs s0 auditin-rit sig jaud:
planifikirni i auditirneve,
-
kryelia e auditimeve dhe mbledhja e dEslrmive,
-
vlei.esimi i ddshmive dhe nxjerrja e konliluzioneve, duke pdrfshile trajtiDrin
klasifikues td gabimeve t€ zbuluata,
- raportini (dulie p€.rfshil0 plocedur€n kundErsl,tuese me t€ audituar-in),
-
procesetpLtcjclldse,
-- aranzhimet e kontrollit le cildsis€ per punen e Autoritetit te Auditimit'
3.2 Auditirnet e sisterneve:
3.2.1 ldentifikimi i organeve./strukturave q€ do te auditohen, si dhe elementeve kyge
llerkatese tC kontollit nC kontekstill e auditimeve te sistemeve'
Sipas rastit, lefererlca ldaj organit t€ auditinit De td cilin Autoriteti i Auditimit
nrbeshtetet per tc krler k€to auditime.
3.2.2 Tregin:i i gdo auditimi G sistemit te synuar nE fusha specifike tematike ose olgane, te
ti Ila si:
-
cil€sia e perzgjedhjes se projektit dhe verifikinieve te menaxhimit,
-
oilEsia dhe sasia e verifikimeve administrative dhe t6 menaxhinft ne vend ne
lidhjemelegiislacioninndfuqi,sigjanen€gullateprol.urinitpublik.rregullate
ndilun€s shtetErore, munddsitd e barabarta ose kErkesat mjedisore,
-
ngritja dhe zhatitti i iDstrumenteve financiare ne nivel td olganeve q6 zbatojnd
instrumentet l-rnanciare (aly ku 6sht0 e aplikueshrne),
-
funksionimi dhe sigulia e sistemeve elekhonike, dhe lidhja c tyre mc
sistemin(et) e IT-sd td Komisionit
_besueshmdriaetedhdnavenelidhjelrretregrresit,piketatdheecurin€e
progmtnit nd arritjen e objektivave te tij;
-
rapoltimi i terheqieve dhe rikuperimeve;
-
zbatimi i masave efeltive dhe proporcionale ktnder mashtrimit te mbeshtetura
nga nje vleresirn i n'ezikut tC mashtrimit'
3.3 Auditimet e oPeracioneve:
3.3.1 Pershlrim i sh1,-urt6r (duke iu refeluar specifikimit tE dokunentit tE brendshen, te
ntetodologiisO s€ uroslrirnit qd do tE pErdoret'
3.3.2 Aty fu dt te e aplikucshme, nj6 pErshkrim i qasjes sE rnostrinit jostatistikor qE i
rnrndeson Autoritetit td Auditimit te hartoje nje opinion te vlefshem auditimi.
3.3.3 P€.rshkrimi i procedurave td tjera specifike td vendosura pcr auditimet e operacioneve,
perkatesisht ne l;a6" me klasifikimin dhe trajtimin e gabimeve ld zluluara, duke
ocrfshire urashtrinrin e dyshuar (duke iu referual tnanualeve ose Procedurave td
auditimit ku parasirtrohet kjo geslrtje).
9',7
3.3.4 Aspektet specifike qe lidiren nre atrditirnel e instr..rmelrteve linanciare, ndse eshte e
apl ikueshme.
3.4 Auditiuret e laporteve financiare vjetore ose Pasqyl'aveAlogarive v-ietorc:
P€rshlo.irni i qas.jes se auditinrit per auditimin e raporteve linanciare vjetore ose
pasgyrave/llogarive vj etore.
3.5 Verifikir:ri i deklaratds sE melaxhimit
Pdrshltrimi i procedtuave tc auditimit G perfshim nE verifikinfn e pohimeve n€ deklaratEn e
menaxhmenti! f)er qellime ti: opinionit te auditimit.
4. PI.INA E PLANIFIKIJR E AUDII'IMTT
4.1. P€rshlirimi dlre jusrilikimi i prioriteteve dhc objektivave tC auditi lit ne lidllie nte vitin e
ar.dhshdm liDanciar dhe dy r.itet pasardh€se financiare, se bashku lrle r1€ shpjeginl t€
lidhjes sd rezultateve td vleresirnit tE nezikut me ptm€n e planifiklar te auditimit.
4.2. Nje plan tregues i auditimeve te sistenrit, dukc pdrfshir-e auditimet e synuara n6 fusha
specifike tematike dhe ndjekjen e gjetieve le mdparshme te auditiori! nE lid\ie rne vitin e
ardhshdnr financiar dhe dy vitet pasardhese fitranciare, si nre poshte:
5. BURIMET
5.1 Organograrui i Autoritetit td Auditimit.
s.z Tregimii bruimevc tc planifikuara q€ do tE ndahen nti lidhje me vitin e ardhshEm dhe dy
vitet pasuese financiare (duke perfshirt infornracionin pdr gdo kontlal-tirn t€ parashikuar'
dhe qellimin e tij, kur cshte e pdrshtatshme).
5.3 Treginri i kualifikimeve dhc p€rvoj€s sd kErkua. p6r stafin qe [k€rkesat ptir trajnim.
AutoliteteVorgane
t ose fushat
specifike tematike
qe do te
auditohen
Progr arni
f'eferenca/titu ll
)
2Orx
Objektivi
d.he
fushCveprim
i i auditimit
2Oxx
Objektivi
dhe
fush0veprim
i i auditimit
98
Rezultati
i
vle€simi
tte
rrezikut
20>it
Objektivi
dhe
fushCveprim
i auditimit
I
I
SHTOJCA H
Raportimi mbi par-regullsiti rluke ptrfshi16 mnshtrimin n6 lidh.ic me Instt'umentirr p€r
AsisterrcEn e Para-AndtalEsimit (IPA III)
Klarrzolal PErlnrfizirnet
Pdr qdllirner e mpofiinr;t te pauegu'llsive dukc pcrfshire mashtrimin, do te zbatohen
pEr*ufizimet e percaktuara nE neniu 51, ml-ri rnbrojtjen e interesit financiar te Unionit.
KlaLrzola 2 Raporlimi i parrcgullsive
(1) P€rfituesi i IPA III do i'i raportoje Kon:isionil pa vonesd qdo rnashtrim td dyshuar
dhe paregullsi te tjem, duke perfshir€ nrashtrirnin, tc eilal kane qenti objekt i nje
gjetje purxo,e administrative ose gjyq€sore dhe ta mbajE kete te fundit te informual
f-er-ecurine c procedur-ave adminishative dlre ligiorc dukc perdorur', kur k€rkolret,
Sistendn e dedikuar pel Menaxhinin e Parregullsive (IMS)'
PanegullsitE pdr njti shumd n1€ te ulet se 300 etuo lre kontributin e BE-sd dhe
parrelullsite qd zbulohen dhe konigiohen nga p6r'fituesi i IPA III perpara p€rfshirjes
ne nje kerkese pagese te dorezuar tek Komisioni nuk do te laportohel. Kjo dispozitE
nuk zbatohet per parregullsite qe sltkaktoju€ fillimin e procedimeve adrninistrative ose
gjyqesore ne nivel kombetar p€r te veftetuar pranine e maslrtrimit ose vepmve te tjem
penale.
Ne ate raport" porfituesi i IPA III ne te giitha mstet do td jape detaje nd lidhje rue sa
vijon
o
(k)
(l)
(m)
(n)
(o)
(p)
(q)
(r)
(s)
F,mrin dhe numrin e progamit/veplimit ne {alel
identitetin e personave fizikd dhe juridike td perfthir-c ose te gdo subjekli tjet€r
pjesemarres dhe rolin e tYre;
identifrkimin e rajonit ose zones ku esht€ kryer operacioni duke pdrdorut
infornacionin e duhur si niveti NUTSTe;
dispozita(t) qE jand shkelur;
daldn tlhe burimin e informacionit te pare qe gon nC dyshimin se Eslrte kryer nj€
parregull si ;
pmktikat e pdrdorura ne kyerjen e pan egullsive;
aty ku dshtd e pershtatshme, uese plaktika krijon dyshime pdr mashhim;
menyren se si €sht€ zbuluar palregullsia;
sipas Estit, perfihresin e IPA III dhe Shtetet Andtare dhe/ose vendet e treta te
perfshirir;
periudhen gjate sd cilds, ose rnornentin lle te cilin 6shtd kryer paregullsia;
Nourerklatura e Njesive Ten itoriale pdr Statistika
99
Q'i
(3)
(4)
Klauzola 3 Irrtbnnacion urbi d€nimet
(5) pdrfinresi i I],A III do t'ijape Komisionit pa Vo[es6, duke iu re.feruar gdo raporli te
rnoparsh€m te bere ne p€rputhje ne klauzolen 2, detaiet nd lidhje me filliInin,
periurdimin osc braktisjen e gdo procedure pdr.shqiptimin e denirneve administrative
ose p.nale ne lidhje me parregtllsite e raportuara. si dhe me rezuhatin e plocedulave
tE lilla.
(t) daten ud tc cil6n eshl6 veltenrar konstatinri paldsol administuativ osc giyq€st:r
pet palregullsindl
(u) shumen totale t€ shpenzimeve t6 pranueshnre te sPecifikual sipas kor:tributit te
Unionit, kontributit tC pediluesit 1c IPA III dhe kontr-ibutit privat;
(") shpenzinret e prekura nga parregr.rllsia td specifikuara sipas kontributit t€
Unionit dhe konkibutit ld perfituesit te IPA III:
(w) shunrdn q€ do te i.slrte paguar no nlerryrd tc padrcjrc nEse panegullsia nuk do te
islrrc identifikuar., sipas kontributit t6 Ilnionit dhe kontfibutit te perfituesit te
]PA III;
(x) natyren e shpenzimeve lE palepJr-rllta;
(y) pezullir:rin e pagcsave, sipas rastit, dhe nrtrnd€sin€ e rikuperimit;
(z) sipas rastit, arsyet pdr gdo braktisje te procedutave t€ rikuperinrit:
("u) sipas rastit, numlin e rustit td plotd td OLAF.
Perfituesi i IPA III. kur i raporton Kornisionit, giithashtu do tE infornrojti shtetet
Anetare ose pdrfituesit e tjere t€ IPA III nc {ale pel gdo parregullsi tE zbuluar ose qe
supozohet te kete ndodhur, kur ekziston frika se ato mund tE ken€ paso.ia jashtd
territorit tE tij .
Kul ni6 pjcse e intbrmacionit te pdrmendur ne paragrafin 1, dhe n€ r'eganti
;nformacioli ne lidhje ure praktikat e pErdorurz nd ktyerjen e parregullsise dhe
rlEnyren nd t€ cilEn u zbulua, nuk eshte e disponueshme ose duhet td kofigiohet,
perfrtuesi i IPA III do t'i sigrroje informacionin e munguar ose t€ sakt€ Komisionit pa
vones€.
NEse tlispozitat e pdrfituesve te IPA III parashikojno kolfidencialitetin e hetimeve,
komunikinri i informacionit do t'i nonslltrohet autorizintit t€ tribulalit ose giykat€s
kompetente,
Ne lidhie nre panegullsite p6r ti: cilatjane shqiptuar ddnimc, perfituesi i IPA III duhet
te tregoje edhc informacionel nd vijim:
(bb) o0se d€nimetjand td natyrts adrninistrative apo penale;
(cc) nese ilenimer rez-ultojne nga nje strlielje e ligiit te Urionit ose te perfituesit td
IPA lII:
(dd) dispoTilat ne te cilat parashikohen riEnimet:
(.") nese eshtc vcrtetuar masirhimi.
Me k€rkesd me slrkrim td Komisionit. perfitDesi i IPA III do te -iape informacion shte;€
nd lidhje nre uid panegrLllsi te vegantd ose grup paregullsish.
((r)
100
Klarzola 4 Raporlimi elektrnnik nepernriet sistenrit td Menaxliirrit tE l'anegullsive (lN4S)
Informacioui i pErmendu-ne klauzolat 2 dhe 3 rlo ti dergohet nd gjuhcn angleze, tne nrjetc
elektronike, duie lerdo,rrr- Sistemin e Menzxhin.rit t€ Parregullsivc GMS) tc krijuar ttga
Komisioni pdr kdt€ qelim-
Klauzola5 Perdoritniiinfonnacionit
Komisioni rnund te p€rdote qtlo intbrmacion t€ r.rj€ natyre t€ pergiithslnre ose operacionale tC
kornuuikuar.nga perfituesit e IPA III sipas kdtyre dispozitave pet td kryer analiz,:t e uezikut
dhe, n€ baze tE informacionit te arre, mund r€ prodhoje raporte dlte te zlivilloje sistenre qC
she.rbejne p€r td identifikuar lTeziqct ud nren)'re rne efektive.
Klauzola 6 P€r'dorirni ieuros
Euro do te p€rdoret si rnonedhe pel rapr:rtimin e parlegullsive. P€rfitucsi i IPA III do td
kouverloj€ ih,,n]nt . shpenzilneve t€ bera n€ nonedlron e tij rld euro, Kdto shuma do td
ko,vefloie.n n€ eur.o duke pErdorui kusin u.rjor korltabel te k€mbin.rit tE Konisionit ne
muajin glate te cilit shpenziniet jane regiistflrar ne llogafite e olganit Kontabdl, organeve te
Nderujinrc ptr rnenaxlrimil financ.iar dhe Agjcncisd IPARD te programeve p€tkatdse. Kursi
i kembimit publikohet uE mEn-vrd elektronike nga Komisioni gdo muaj'
Kur shumat lidlrep rne shpenzimet e regiistluara n€ llogalit€ e ar'rtoritetit te peff;tuesit te IPA
III giate nie periuclhe pr-ej m€ shume se nj€ nruaji, mutd te p€rdorct kursi j kenbimit ne
,,.,uJ,o giuie ie
"rtrt
rhp"-l-i dshti regjish,ar per her€ G fundit. Kur shpenzintct nuli jan6
."giirt*;r ne llogadre e autoritetit t€ ptir'fituesit re IPA lti, do te perdoret ku si m€ i fundit
kontabe] i kembilnit i publikuar nd mEnyrd elekt:cuike nga ana c Komisionit'
Klauzola ? Mbrojtja e te dhEnave petsonale
(7)
(8)
(e)
Pertituesit e IPA III dhe Komisioni do t6 m-anin te giitha masat e nevojshme pdr td
palandaluar gdo zbulim te paautorizuar ose qasje n€ informacionin e pErmendur n€
klauzolat 2 dhe 3.
lnlbnnacioni i permendur nd klauzolat 2 dhe 3 nuli mund t'u ddrgohet pcl'sonavc td
ndryshem nga ata ne per{iiuesin e IPA Ill ose brenda institucioneve, agjencive,
zyrave clhe c,tganeve te l)niouit, detyrat e te oileve kdrkoj nE qe ata te keDe qasje nC t,
perr"g ,*t..,,Jkur perfituesi i IPA III qe ofion njd infornacio, te tile ka rcnd dakord
ne mdnyle shprehinrole PEr ketd.
Qdo e dhilne persorrale e pdrfshiro nd infomracionin e p€rnrendur nd klauzolat 2 dhe
3 rlo te perpunohet vetdrn p6r qellimirr e spcifikuar ne ato dispozita'
i0l
l
,]
.1
j
i
I
ti
i
I