GAZETA ZYRTARE E INSTITUCIONEVE TË PËRKOHSHME TË VETËQEVERISJES NË
KOSOVË / PRISHTINË :VITI II / NR. 12 / 01 MAJ 2007
Ligji Nr. 02/L-17
PËR SHËRBIME SOCIALE DHE FAMILJARE
Kuvendi i Kosovës,
Duke u bazuar në Rregulloren nr.2001/9, të datës 15 maj 2001, mbi Kornizën Kushtetuese për
Vetëqeverisjen e Përkohshme në Kosovë, posaçërisht Kreu 5.1(g), 5.7, dhe 9.3.2;
Me qëllim që të vendoset baza ligjore për rregullimin dhe përparimin shërbimeve sociale dhe
familjare për personat në nevojë dhe pёr familjet,
Miraton:
LIGJIN PËR SHËRBIME SOCIALE DHE FAMILJARE
Dispozitat themelore
Neni 1
1.1. Ky Ligj përcakton dhe rregullon ofrimin e shërbimeve sociale dhe familjare për personat në
nevojë dhe familjet që janë në nevojë në Kosovë.
1.2. Në rrethanat kur nuk ka përkrahje nga familja ose kur ajo nuk është e mjaftueshme për të
siguruar mirëqenien e një individi, shteti ka për detyrë të ofrojë shërbime sociale dhe familjare për
ata njerëz që ndryshe nuk do të ndihmoheshin në mënyrën, e cila do të respektonte dinjitetin e
tyre si qenie njerëzore dhe të drejtat e tyre themelore të bazuara në legjislacionin e Kosovës dhe
në konventat ndërkombëtare mbi të drejtat e njeriut. Përveç në rrethana të jashtëzakonshme të
nevojës dhe të mbrojtjes, këto shërbime do t’u ofrohen personave në nevojë dhe familjeve në
suaza të komunitetit e jo nëpër institucione rezidenciale.
1.3. Përkufizimet
Shërbimet sociale dhe familjare përfshijnë ofrimin e drejtpërdrejtë të përkujdesjes sociale,
këshillimit ose në raste e veçanta, ndihmë materiale për njerëzit në nevojë sociale.
Përkujdesja e drejtpërdrejtë sociale nënkupton ofrimin e ndihmës në lidhje me punët e
shtëpisë, kujdesin personal, lëvizshmërinë, komunikimin dhe mbikëqyrjen. Mund të ofrohet në
shtëpinë e vetë personit, në një qendër të specializuar të qëndrimit ditor ose në një institucion
rezidencial.
Këshillimi është një proces sistematik dhe i programuar i ofrimit të informacionit, këshillave dhe
udhëzimeve me qëllim që të ndihmohet një individ ose një familje për të përmirësuar rrethanat
sociale dhe ndër njerëzore.
Ndihma materiale nënkupton sigurimin e parave, strehimit të përkohshëm, ushqimit, pagesës së
shpenzimeve mjekësore, veshmbathjes ose çfarëdo nevoje tjetër të domosdoshme materiale
urgjente për të cilën nuk ka burim tjetër në dispozicion.
Person në nevojë nënkupton cilindo person që gjendet në territorin e Kosovës, pa marrë
parasysh statusin apo vendin e origjinës, i cili ka nevojë për shërbime sociale për shkak:
1. se është fëmijë pa përkujdesje prindore
2. se është fëmijë me sjellje asociale
3. se është delikuent i mitur
4. të marrëdhënieve të çrregulluara në familje
5. të moshës së shtyer
6. të sëmundjes trupore ose aftësive të kufizuara fizike
7. të aftësive të kufizuara mendore
8. të sëmundjes mendore
9. të rrezikut nga shfrytëzimi ose abuzimi
10. të dhunës në familje
11. të trafikut të qenieve njerëzore
12. të varësisë nga alkooli ose drogat
13. të emergjencave ose fatkeqësive të shkaktuara nga natyra apo njeriu
14. ose për ndonjë arsye tjetër që i bën ata persona nevojtarë.
Familje në nevojë është ajo familje, ku njërit ose të dy prindërve ose përkujdesësit tjetër u
nevojitet ndihma në përkujdesjen për fëmijë për shkak të gjendjes së tyre ose gjendjes së fëmijës
ose në rrethana kur fëmija është duke pësuar dëmtim serioz për shkak të lënies pasdore ose
abuzimit nga ana e prindit ose prindërve të tij ose për shkak të paaftësisë së prindit apo prindërve
ose përkujdesësit të tij që të përkujdesen për të në mënyrë adekuate, ose i është ekspozuar
mundësisë që të përjetojë diçka të tillë.
Fëmijë nënkupton personin i cili është nën moshën tetëmbëdhjetë vjeç.
I mitur nënkupton personin mes moshës katërmbëdhjetë dhe tetëmbëdhjetë vjeç.
Nëpunës i shërbimeve sociale nënkupton një profesionist të shërbimeve sociale dhe familjare
me kualifikim adekuat në fushë të punës sociale, psikologjisë, sociologjisë, drejtësisë,
pedagogjisë ose në ndonjë lëmë tjetër të lidhur ngushtë me shërbimet sociale dhe familjare, që
është licencuar dhe regjistruar në regjistër të Këshillit të Përgjithshëm të Shërbimeve Sociale dhe
Familjare.
Organi i kujdestarisë është funksion i qendrës për punë sociale përgjegjës për mbrojtjen e
fëmijëve.
1.4. Çdo person ose familje që e konsideron veten të jetë në nevojë sipas dispozitave të këtij ligji
ka të drejtë që t’i vlerësohen rrethanat nga qendra për punë sociale e vendit ku jeton, ose në të
cilin gjendet, dhe t’i plotësohen këto nevoja nëse është e arsyeshme që qendra për punë sociale
të veprojë kësisoj, duke marrë parasysh të gjitha rrethanat, përfshirë shkallën e nevojës dhe
ekzistimin e burimeve për përmbushjen e saj.
Roli i Ministrisë
Neni 2
2.1. Ministria e Punës dhe e Mirëqenies Sociale (në tekstin e mëposhtëm: Ministria) është
përgjegjëse e gjithmbarshme për organizimin e ofrimit të shërbimeve sociale dhe familjare në
Kosovë dhe siguron që të gjithë banorët e Kosovës të kenë qasje të barabartë në shërbimet
sociale dhe familjare pa asnjë dallim, siç është raca, përkatësia etnike, gjinia, gjuha, religjioni,
mendimi politik, origjina kombëtare ose sociale, pasuria, lindja ose diçka tjetër.
2.2. Ministria është përgjegjëse për zhvillimin e politikave dhe përgatitjen e planeve strategjike
për ofrimin e shërbimeve sociale dhe familjare për popullatën e Kosovës, të sigurojë zbatimin
sipas standardeve të duhura të këtyre politikave dhe planeve strategjike nga ana e komunave
dhe organizatave të tjera që ofrojnë shërbime sociale dhe familjare, si edhe për kornizën
rregullatore të shërbimeve sociale dhe familjare dhe koordinon aktivitetet e agjencive
ndërkombëtare e qeveritare dhe të organizatave joqeveritare në mënyrë që të promovojë
zhvillimin dhe zbatimin koherent të politikave të mirëqenies sociale, të inkurajojë pjesëmarrjen e
komunitetit dhe zhvillimin e iniciativave dhe aktiviteteve të komunitetit në lidhje me mirëqenien
sociale.
2.3. Komunat ose organizatat e tjera qeveritare dhe joqeveritare, përfshirë edhe ndërmarrjet
private mund të ofrojnë shërbime sociale dhe familjare. Megjithatë, Ministria rezervon të drejtën
që të përcaktojë ku, si dhe kush i kryen këto shërbime, si edhe të drejtën që këto shërbime t’i
ofrojë vetë në mënyrë të drejtpërdrejtë nëse rrethanat e arsyetojnë këtë.
2.4. Në të gjitha çështjet në lidhje me çdo parashtrim të kërkesës pranë gjykatës për heqjen ose
zvogëlimin e të drejtave prindore ose heqjen apo kufizimin e lirisë të një personi në nevojë,
Ministria mban përgjegjësinë e drejtpërdrejtë dhe çfarëdo veprimi i tillë iniciohet nga qendra për
punë sociale në emër të Ministrisë.
2.5. Ministria është përgjegjëse për specifikimin e standardeve profesionale të resurseve për
shërbimet sociale dhe familjare që duhet të përmbushen nga komunat dhe organizatat e tjera që
ofrojnë këto shërbime dhe për krijimin e mekanizmave që sigurojnë arritjen e tyre. Kjo përfshin
specifikimin e llojit dhe numrit të personelit profesional që duhet punësuar.
2.6. Komunat dhe organizatat e tjera që ofrojnë shërbime sociale dhe familjare duhet t’u
përmbahen rregulloreve, udhëzimeve dhe procedurave të përcaktuara nga Ministri. Në raste të
veçanta, kur Ministria e konsideron të nevojshme, ato duhet të zbatojnë udhëzimet e dhëna për
menaxhimin.
2.7. Në rrethana të veçanta, kur komuna ose ndonjë organizatë tjetër që ofron shërbime sociale
dhe familjare nuk i plotëson në mënyrë të vazhdueshme standardet minimale të specifikuara nga
Ministria për ofrimin e këtyre shërbimeve, Ministria do të marrë përsipër përgjegjësinë e
drejtpërdrejtë për kryerjen e shërbimeve të tilla, për aq kohë sa të jetë e nevojshme që situata të
përmirësohet.
2.8. Kur ka raste, incidente ose rrethana që ngjallin shqetësim serioz të opinionit ose kur
paraqiten çështje të rëndësishme me interes publik në fushën e shërbimeve sociale dhe familjare,
ministri, mund të krijojë një komision hetues, i cili zhvillon punimet publikisht dhe publikon
konkluzionet dhe rekomandimet e tij.
2.9. Ministria është e autorizuar që të ndërmarrë hulumtime, ose të angazhojë të tjerët që
ndërmarrin kërkime në fusha të ndryshme përkitazi me kryerjen e shërbimeve sociale dhe
familjare në Kosovë.
2.10. Me qëllim që komunave ose organizatave që ofrojnë shërbime sociale dhe familjare në
emër të saj, t’u mundësohet kryerja e këtyre funksioneve, Ministria do t’u japë fonde vjetore për
këtë destinim sipas një formule për financim të dakorduar në mes të Ministrisë dhe Ministrisë së
Financave.
Roli i departamentit të Mirëqenies Sociale
Neni 3
3.1. Departamenti bashkëpunon me Institutin e Politikës Sociale dhe me Këshillin e Përgjithshëm
për Shërbime Sociale dhe Familjare, me komunat, rrethet akademike, ministritë dhe me palët e
tjera të interesuara për ruajtjen e nivelit dhe përparimin e shërbimeve sociale dhe familjare.
3.2. Departamenti jep propozime, sugjerime dhe këshilla për Ministrinë dhe Qeverinë e Kosovës
në lidhje me zhvillimin e politikave që kanë të bëjnë me shërbimet sociale dhe familjare.
3.3. Në emër të Ministrisë, Departamenti i Mirëqenies Sociale është përgjegjës për drejtimin dhe
mbikëqyrjen e të gjitha funksioneve operative të përcaktuara me këtë ligj:
a. përgatitjen e udhëzimeve administrative, urdhëresave dhe udhëzimeve në lidhje me
ofrimin e shërbimeve sociale dhe familjare;
b. nxjerrjen e udhëzimeve në lidhje me standardet e nivelit të shërbimeve që duhet të
plotësohen nga ofruesit e shërbimeve sociale dhe familjare;
c. zhvillimin e inspektimeve të shërbimeve sociale dhe familjare;
d. shqyrtimin e raporteve vjetore të drejtorive përkatëse komunale dhe miratimin e planeve
vjetore të punës së tyre;
e. miratimin e themelimit të objekteve rezidenciale për përkujdesje nga ana e ofruesve të
shërbimeve sociale dhe familjare;
f. marrjen e përgjegjësisë së menaxhimit të drejtpërdrejtë të shërbimeve sociale dhe
familjare në rastet kur komuna dështon në vazhdimësi dhe në mënyrë serioze që të
plotësojë standardet e pranueshme për kryerjen e shërbimeve;
g. dhënien e udhëzimeve në lidhje me parashtrimin e kërkesave për urdhër kujdestarie para
gjykatave, të cilat kanë të bëjnë me fëmijët dhe të rriturit e rrezikuar;
h. në raste të veçanta, mbikëqyrjen e drejtpërdrejtë të rasteve të shërbimeve sociale dhe
familjare;
i. themelimin dhe koordinimin e panelit për vendosjen e fëmijëve në strehim familjar ose
për adoptim;
j. zhvillimin e procedurës së ankesave në lidhje me shërbimet sociale dhe familjare;
k. çdo formë të re të mbrojtjes që nuk është përfshirë në këtë ligj.
3.4. Departamenti, në emër të Ministrisë, zhvillon inspektime të shërbimeve sociale dhe familjare,
në institucionet e përcaktuara me ligj si dhe në organizatat joqeveritare dhe në sektorin privat.
Në lidhje me këto aktivitete përpilon një raport vjetor që publikohet.
3.5. Për çdo inspektim Departamenti përpilon një raport i cili vë në pah arritjet dhe mangësitë në
shërbimet sociale dhe familjare, të cilat i nënshtrohen inspektimit duke ofruar këshilla dhe
udhëzime sipas nevojës. Raporti i dërgohet ofruesit të shërbimeve dhe komunës përkatëse.
3.6. Të gjithë ofruesit e shërbimeve sociale dhe familjare duhet të bashkëpunojnë çdoherë me
inspektorët e Departamentit dhe të bëjnë të mundshme që menjëherë të shikohen në mënyrë të
papenguar të gjitha shënimet, dokumentet dhe personat të cilat i kërkon. Dështimi që ta bëjnë
këtë mund të rezultojë në ndalesën nga ana e Ministrisë që ata të vazhdojnë ofrimin e
shërbimeve të tilla.
3.7. Departamenti është i autorizuar që ofruesve të shërbimeve të cilët dështojnë në plotësimin e
standardeve të pranueshme për të kryer shërbimet t’u japë udhëzime për masat që duhet të
ndërmarrin për harmonizimin e cilësisë së shërbimeve me këto standarde. Dështimi në ndjekjen e
këtyre udhëzimeve mund të rezultojë me ndalesën e ushtrimit të mëtejshëm të shërbimeve
sociale dhe familjare nga ana e ofruesit të tyre.
Instituti i Politikës Sociale
Neni 4
4.1. Instituti i Politikës Sociale (në tekstin e mëposhtëm: Instituti) ka statusin e Departamentit në
kuadër të Ministrisë së Punës dhe të Mirëqenies Sociale dhe i përgjigjet drejtpërdrejtë Ministrisë për
ushtrimin e përgjegjësive të përcaktuara nga ky ligj.
4.2. Instituti është përgjegjës për promovimin dhe zhvillimin e begatimin e njohurive, shkathtësive
dhe standardeve profesionale në fushën e shërbimeve sociale dhe familjare. Mbi këtë bazë bën
hulumtime në fushën e shërbimeve sociale dhe familjare dhe nxitë ngritjen profesionale të kuadrit
nëpërmjet trajnimit, ofrimit të këshillimit prej ekspertëve për profesionistët dhe publikimit të
doracakëve përkatës, raporteve për rezultatet e kërkimeve dhe materialeve promovuese.
4.3. Ministria emëron drejtorin, personelin profesional dhe këshillin drejtues të Institutit për
Politikë Sociale. Anëtarë të këtij këshilli janë përfaqësuesit e Ministrisë, të komunave,
profesionistëve, shfrytëzuesve të shërbimeve dhe të organizatave joqeveritare.
4.4. Ministria do t’i transferojë Institutit një fond vjetor që t’i mundësojë atij përmbushjen e
obligimeve të vendosura me këtë ligj.
4.5. Instituti i Politikës Sociale, në konsultim me Departamentin, përgatitë planin vjetor të punës
dhe i paraqet Ministrisë raportin vjetor i cili publikohet.
Këshilli i përgjithshëm i Shërbimeve Sociale dhe Familjare
Neni 5
5.1. Kёshilli i Pёrgjithshёm i Shёrbimeve Sociale dhe Familjare (në tekstin e mëposhtëm: Kёshilli)
krijohet me këtë ligj.
5.2. Kёshilli ështё pёrgjegjёs pёr mirёmbajtjen e standardeve dhe disiplinёs profesionale nё
fushёn e shёrbimeve sociale dhe familjare dhe në kёtё vazhdë shërben si njё organ regjistrues
dhe licensues pёr profesionistёt qё punojnё nё kёtё lëmë.
5.3. Kёshilli ështё pёrgjegjёs pёr mbajtjen e regjistrit tё profesionistёve tё shёrbimeve sociale dhe
familjare, tё cilёt janё tё licensuar pёr ta ushtruar veprimtarinë nё Kosovё. Ai ka kompetencë qё
tё vendosi se kush mund tё jetё i licensuar si profesionist specialist i shёrbimeve sociale dhe
familjare, cakton se çfarё zhvillimi i vazhdueshёm profesional kёrkohet nga profesionistёt e
shёrbimeve sociale dhe familjare, shqyrton ankesat kundёr profesionistёve tё shёrbimeve sociale
dhe familjare dhe vendosë pёr sanksionet disiplinore qё duhen zbatuar, duke pёrfshirё heqjen e
profesionistit tё shёrbimeve sociale dhe familjare nga regjistri.
5.4. Kёshilli duhet tё adoptojё njё kod tё etikёs dhe mirësjelljes pёr profesionistёt e shёrbimeve
sociale dhe familjare.
5.5. Kёshilli nxjerrë udhëzime administrative adekuate për zhvillimin e punimeve në lidhje me
kompetencat që ka.
5.6. Kёshilli duhet tё jetё i pavarur nё ushtrimin e funksioneve tё tij.
5.7. Kundёr vendimeve tё Kёshillit duhet të ekzistojë mundёsia e ankesës para Gjykatës
Supreme të Kosovës.
5.8. Kёshilli do t’i ketё njëzetenjë anёtarё dhe pёr tri vitet e para tё punës së tij emёrohen nga
Ministri, i cili duhet tё sigurojё që anёtarёsia e tij të përfaqësojë grupet relevante për shërbimet
sociale dhe familjare nga komunat, profesionistët, komunitetet, organizatat joqeveritare dhe
rrethet akademike. Ministri emëron kryetarin i cili do ta drejtoj Këshillin tri vitet e para.
5.9. Pas tri viteve tё para tё punës së tij, përbërja e Këshillit do të jetë si vijon:
- njëmbëdhjetё anёtarё zgjidhen nga radhët e profesionistёve të shёrbimeve sociale dhe
familjare që gjenden në regjistrin e Këshillit;
- dy anёtarё emёrohen nga Asociacioni i Komunave,
- dy anёtarё i emëron Universiteti i Prishtinёs,
- një anёtarё i emёruar nga Kёshilli i Pёrgjithshёm Shёndetёsor,
- një nga komuniteti dhe organizatat joqeveritare dhe
- katёr anëtarë tё emёruar nga Ministria.
5.10. Këshilli zgjedhë kryetarin dhe zëvendëskryetarin nga radhët e veta.
5.11. Anёtarët e Kёshillit nuk duhet tё mbajnё asnjё pozitё qё nuk ёshtё nё pajtim me funksionet
e tyre si anёtarё tё Kёshillit. Ata duhet tё jenё tё pavaruar dhe tё paanshёm.
5.12. Kohëzgjatja e mandatit të shërbimit në Këshill është tri vjet me mundёsi tё ripёrtёritjes edhe
pёr vetёm njё periudhё pasuese prej tri vitesh. Asnjё anёtar i Kёshillit nuk mund tё shёrbejё mё
gjatё se 6 vjet.
5.13. Ministria ose vetё Kёshilli mund t’ia referojë Gjykatës Supreme pretendimet se një anëtar i
Këshillit ka dështuar t’i përmbushë obligimet e tij të dala nga rregulloret e Këshillit dhe pas
shqyrtimit të dëshmive dhe përgjigjeve të anëtarit të Këshillit mund të urdhërojë që anëtari i
Këshillit të largohet nga detyra. Gjykatёsi i Gjykatёs Supreme mund ta drejtojё rastin tek
autoritetet e ndjekjes penale nёse konsideron se mund të ekzistojë aspekti kriminal lidhur me
çёshtjen nё shqyrtim. Anёtarit tё Kёshillit çdoherë duhet t’i sigurohen prova dhe dokumente lidhur
me shkeljen e obligimeve.
5.14. Nё rast tё largimit nga detyra, vdekjes apo dorëheqjes së ndonjë anëtari të Kёshillit, Ministri
emëron anёtar të ri që shёrben pёr kohёn e mbetur të mandatit tё anёtarit tё cilin e zëvendёson.
5.15. Kёshilli mund tё formojё komitete dhe tё caktojё raportuesit pёr kryerjen efikase të detyrave
tё tyre.
5.16. Kuorumi pёr takimin e Këshillit duhet të jetë 11 anёtarё.
5.17. Vendimet e Kёshillit duhet tё merren me shumicën absolute të anёtarёve tё pranishëm të
Kёshillit dhe nё rast të njё votimi me rezultat tё barabartë kryetari do ta ketё të drejtën për
hedhjen e një vote shtesë.
5.18. Kёshilli duhet t’i regjistrojё tё gjithё profesionistёt e shёrbimeve sociale dhe familjare të cilët
aplikojnё pёr regjistrim, me kusht qё ata t’i kenё pёrmbushur kёrkesat tё cilat Kёshilli i vlerёson tё
nevojshme lidhur me arsimimin, përvojën dhe trajnimin e tyre.
5.19. Kёshilli duhet t’i regjistrojё si specialistё tё gjithё profesionistёt e shёrbimeve sociale dhe
familjare tё cilёt aplikojnё pёr regjistrim si specialistë me kusht qё ata t’i kenё pёrmbushur
kёrkesat tё cilat Kёshilli i vlerёson tё nevojshme lidhur me arsimimin, përvojën dhe trajnimin e
tyre.
5.20. Kёshilli duhet t'i caktojё kёrkesat për profesionistёt e shёrbimeve sociale dhe familjare
lidhur me zhvillimin e vazhdueshёm profesional, nё mёnyrё qё ata tё mbeten nё regjistër si
profesionistё dhe specialistё tё shёrbimeve sociale dhe familjare.
5.21. Këshilli nxjerrë udhëzime adminisitrative që i konsideron të nevojshme për sigurimin e
licensimit, regjistrimin e specialistëve dhe zhvillimin e vazhdueshëm profesional adekuat.
5.22. Kёshilli ështё pёrgjegjёs pёr shqyrtimin e të gjitha pretendimeve për shkelje të obligimeve
nga profesionistёt e shёrbimeve sociale dhe familjare.
5.23. Ankesa kundёr profesionistit tё shёrbimeve sociale dhe familjare mund t’i bёhet drejtpёrdrejt
Këshillit nga Ministria e Punёs dhe e Mirёqenies Sociale, profesionistёt e tjerё apo anёtarёt e
publikut.
5.24. Kёshilli duhet tё caktojё se si shqyrtohen ankesat e tilla, dhe ta njoftojё personin qё ёshtё
nёn hetime lidhur me akuzat, arsyet tё cilat e kanё nxitur hetimin dhe tё drejtat e tij pёr qasje nё
dosjen e ankesës gjatё gjithё procesit sapo të jetë e mundur pas pranimit të ankesës dhe para se
tё jetё mbledhur ndonjё komision pёr vёrtetimin e fakteve tё ankesёs.
5.25. Komisioni që shqyrton ankesёn ka kompetenca të pёrgjithshme për inspektim, verifikim dhe
vlerësim, duke pёrfshirё qasjen nё cilindo dokument qё mund tё ofrojё informacione relevante pёr
ankesёn. Pasi komisioni ta ketё pёrfunduar punёn e tij, ai duhet të paraqesё njё raport pёr
Kёshillin dhe njё kopje pёr ankuesin dhe subjektin e ankesёs i cili duhet tё ftohet të paraqitet para
Kёshillit në një seancë shqyrtimi.
5.26. Personi nёn hetime mund tё ndihmohet dhe, nё rast tё sёmundjes ose pёr shkaqe tjera tё
arsyeshme tё përcaktuara nga Kёshilli, mund tё pёrfaqёsohet nga personi i autorizuar apo
avokati mbrojtёs, tё cilit duhet mundёsuar qasja nё tё gjitha dokumentet e mbledhura gjatё
hetimit.
5.27. Nëse nё seancёn e shqyrtimit nuk paraqitet personi ndaj tё cilit ёshtё bёrё ankesa ose
person i autorizuar apo avokati mbrojtës, kjo nuk do ta pengojë Kёshillin që rastin ta shqyrtojë
dhe ta vendosë.
5.28. Seanca e Kёshillit është publike.
5.29. Kёshilli vendosё nёse ekzistojnё fakte tё mjaftueshme pёr tё vёrtetuar se profesionisti i
shёrbimeve sociale dhe familjare ka bёrё shkelje të detyrës dhe ta vendosё sanksionin. Kёshilli
pёrcakton njё nga sanksionet e numёruara nga (a) deri nё (d):
a). qortimi
b). qortimi dhe vёrejtja
c). suspendimi nga regjistri pёr njё kohё deri njё vit
d). heqja nga regjistri i profesionistёve tё shёrbimeve sociale dhe familjare.
5.30. Me rastin e pёrcaktimit tё sanksioneve, Këshilli siguron qё ato tё jenё nё pёrpjesëtim me
shkeljen e obligimit pёr tё cilin janё dhёnё.
5.31. Kundёr vendimeve tё Kёshillit, individёt kanë tё drejtёn e ankimit para Gjykatёs Supreme.
5.32. Honorari që paguhet për anёtarёt e Kёshillit caktohet nga Ministria e Financave.
5.33. Ministria i siguron kushtet e kёrkuara pёr funksionimin e Kёshillit.
5.34. Kёshilli financohet nga pagesat e taksave tё regjistrimit pёr profesionistёt e shёrbimeve sociale
dhe familjare dhe nga buxheti i Ministrisë së Punёs dhe të Mirёqenies Sociale.
5.35. Kёshilli mund ta emёrojё njё sekretar dhe një numër tё personelit tё nevojshёm në kuadër
të buxhetit tё tij, nё mёnyrё që t’i kryejё pёrgjegjёsitё e tij sipas kёtij ligji.
5.36. Tё gjithё profesionistёt qё punojnё nё fushёn e shёrbimeve sociale dhe familjare nё Kosovё
duhet t’i plotësojnё kёrkesat pёr regjistrim dhe tё regjistrohen në Kёshill brenda tri viteve tё
fuqizimit tё kёtij ligji.
Roli i Komunës
Neni 6
6.1. Secila komunë, përmes drejtoratit të saj përkatës, është përgjegjëse për sigurimin e ofrimit të
shërbimeve sociale dhe familjare brenda territorit të saj sipas standardit të specifikuar nga
Ministria.
6.2. Ndonëse kanë përgjegjësinë e përgjithshme për ofrimin e shërbimeve sociale dhe familjare
në territorin e tyre, asnjë anëtar i zgjedhur i asamblesë komunale ose zyrtar i komunës nuk mund
të japë urdhëresa në lidhje me menaxhimin profesional të cilitdo rast të veçantë të shërbimeve
sociale dhe familjare, as të ketë qasje në të dhënat konfidenciale të rastit.
6.3. Drejtoratet e komunave kryejnë shërbime sociale dhe familjare brenda territorit të tyre
përmes aktiviteteve të qendrës për punë sociale ose duke siguruar financim apo ndonjë ndihmë
tjetër materiale për organizatat joqeveritare që merren me këtë veprimtari.
6.4. Drejtoratet marrin hapa për të identifikuar natyrën dhe përmasat e nevojës për shërbime
sociale dhe familjare brenda territorit të tyre. Ato përgatisin plane vjetore për zhvillimin dhe
mirëmbajtjen e shërbimeve sociale dhe familjare dhe mbajnë shënime e statistika siç specifikohet
nga Departamenti, duke qenë të detyruara që t’i paraqesin atij raportin për aktivitetet e tyre në
fushë të shërbimeve sociale dhe familjare çdo vit, si dhe në çdo interval tjetër kohor, sipas
kërkesës së Departamentit. Në mënyrë që të promovohet përfshirja e komunitetit, transparenca
dhe llogaridhënia, çdo drejtorat publikon planin dhe raportin e tij vjetor.
6.5. Gjatë përgatitjes së planeve të tyre vjetore drejtoratet janë të obliguara që të konsultohen
gjerësisht me shfrytëzuesit e shërbimeve sociale dhe familjare, përfaqësuesit e tyre, organizatat
joqeveritare dhe grupet e tjera relevante të komunitetit dhe grupet profesionale në territorin e tyre
në lidhje me zhvillimin, planifikimin dhe kryerjen e shërbimeve sociale dhe familjare.
6.6. Çdo drejtorat siguron që qendra për punë sociale në territorin e vet të ketë resurse sipas
standardeve të specifikuara nga Ministria. Kjo përfshin llojin dhe numrin e personelit profesional
që duhet punësuar.
6.7. Përveç sigurimit të resurseve për përmbushjen e përgjegjësive të caktuara për qendrat e
punës sociale nga ky ligj dhe ligjet e tjera relevante, drejtoratet lejohen që nëpërmes QPS-ve dhe
organizatave joqeveritare të sigurojnë ose mundësojnë ushtrimin e shërbimeve shtesë që vijojnë:
a. ndihmë në punët e shtëpisë, duke përfshirë, por pa u kufizuar në to, pastrimin, gatimin e
ushqimit dhe larjen e rrobave për individët, të cilët për shkak të moshës, aftësisë së
kufizuar ose sëmundjes, nuk mund të kryejnë këto punë për veten ose të cilët nuk kanë
familje apo ndonjë ndihmë tjetër;
b. përkujdesje të drejtpërdrejtë personale të individëve në shtëpinë e tyre, duke përfshirë
por pa u kufizuar me veshjen e rrobave, larjen, higjienën personale, ndihmën për të
lëvizur dhe për t’u ngritur, cilët, për shkak të moshës, aftësive të kufizuara ose
sëmundjes, nuk mund të kryejnë vetë këto punë ose nuk kanë familje apo ndonjë ndihmë
tjetër në dispozicion;
c. hapja e një qendre, ku individët në nevojë mund të mblidhen çdo ditë për t’u shoqëruar e
ushqyer, për të mbajtur higjienën personale, për të zhvilluar terapinë e punës dhe çfarëdo
aspekti tjetër të këshillimit dhe përkujdesjes sociale;
d. shërbime specialistike të këshillimit për njerëzit me varësi ose probleme të tjera psiko-
sociale;
e. asistencë me anë të përkrahjes financiare, sigurimit të lokalit ose këshillës profesionale
për grupet e njerëzve në nevojë ose ata që kujdesen për ta në mënyrë që të krijojnë dhe
mbajnë grupe për ndihmë reciproke dhe grupe për vetë ndihmë;
f. përkujdesje rezidenciale për të moshuarit dhe njerëzit me nevoja të posaçme;
g. çdo shërbim tjetër i përshtatshëm lidhur me shërbimet sociale dhe familjare.
6.8. Drejtorati bën përgatitje adekuate për t’u pёrgjigjur në rastet e shërbimeve urgjente sociale
dhe familjare të cilat kërkohen jashtë orarit të rregulltë të punës.
6.9. Me lejen e Ministrisë, komunat mund të sigurojnë bashkërisht shërbime specialistike ose
shërbime të tjera sociale dhe familjare në territoret e tyre.
Roli i Qendrës për Punë Sociale
Neni 7
7.1. Secila komunë themelon një Qendër për Punë Sociale si institucion publik që do të ketë një
ose më shumë degë (në tekstin e mëposhtëm: QPS) dhe personel të përbërë nga profesionistët
me trajnime dhe kualifikime përkatëse - nëpunës të shërbimeve sociale sipas pikës 1.3 i. të këtij
ligji. QPS është përgjegjëse për ushtrimin e kompetencave që ia jep ky ligj në emër të Ministrisë
si dhe ofrimin e shërbimeve sociale dhe familjare në emër të Ministrisë.
7.2. Qendra për punë sociale formon organin e kujdestarisë dhe kryen detyrat që kërkohen për
këtë funksion siç janë përcaktuar me ligjet përkatëse të Kosovës.
7.3. Drejtori i QPS-së zgjidhet nga komuna me anë të konkursit publik sipas Ligjit të shërbimit
civil. Kandidatët për këtë post duhet kenë së paku tri vjet përvojë pune si nëpunës të shërbimeve
sociale siç është përcaktuar në pikën 1.3. i të këtij ligji.
7.4. Drejtori i QPS-së i jep llogari komunës për përdorimin në mënyre të efektshme dhe të
dobishme të resurseve të akorduara për ofrimin e shërbimeve sociale dhe familjare.
7.5. Drejtori i QPS-së i jep llogari Ministrisë për mbajtjen në nivel të standardeve të praktikës
profesionale dhe ushtrimin e kompetencave dhe përgjegjësive të përcaktuara me këtë ligj.
7.6. QPS-ja është e obliguar të bëjë vlerësime profesionale për secilin individ ose familje që jeton
ose gjendet në territorin e saj e që kërkon ndihmë prej saj ose në ndonjë mënyrë tjetër mësohet
apo shihet se ka nevojë për shërbime sociale dhe familjare.
7.7. Nëse vlerësimi profesional tregon se një individ ose një familje ka nevojë për shërbime
sociale dhe familjare, QPS-ja mundet, duke marrë parasysh të gjitha rrethanat relevante,
përfshirë edhe përkrahjen nga familja nëse ka familje dhe resurse të përshtatshme në
dispozicion, të ofrojë shërbimet që i konsideron të përshtatshme.
7.8. Çdo QPS duhet të ketë këshillin e ekspertëve, i cili përbëhet nga të gjithë nëpunësit e
shërbimeve sociale të punësuar në të.
7.9. Këshilli i ekspertëve shqyrton dhe drejtorit i jep mendime e propozime për çështjet që kanë të
bëjnë me:
a. punën profesionale dhe aktivitetet specifike brenda QPS-së të përcaktuara me ligj dhe
rregullore,
b. organizimin e QPS-së dhe degëve të saj,
c. vështirësitë në zgjidhjen e problemeve të ndërlikuara profesionale dhe ushtrimin e të
drejtave dhe aktiviteteve tjera të QPS-së në rastet më të rënda individuale,
d. nevojën për arsimim shtesë profesional,
e. gjëra të tjera të mbuluara me këtë ligj.
Roli i sektorit joqeveritar
Neni 8
8.1. Personat juridikë, që nuk janë në sektorin qeveritar, duke përfshirë ndërmarrjet, organizatat
dhe shoqatat vullnetare, organizatat fetare, grupet për vetë ndihmë dhe organizatat e tjera lokale,
kombëtare dhe ndërkombëtare janë të inkurajuara të ofrojnë shërbime sociale dhe familjare, qoftë
me nismën e tyre ose me kontratë, në emër të drejtoratit komunal në rastin e shërbimeve lokale,
ose në emër të Departamentit në rastin e shërbimeve në nivel të Kosovës.
8.2. Për të mundësuar këtë, komunat dhe Departamenti i Mirëqenies Sociale u ofrojnë këshilla dhe
udhëzime organizatave joqeveritare që kërkojnë të ndërmarrin aktivitete të tilla.
8.3. Çdo organizatë joqeveritare që ofron shërbime sociale dhe familjare duhet të regjistrohet
pranë organit përkatës dhe të licencohet nga Departamenti i Mirëqenies Sociale, si edhe t’u
përmbahet rregulloreve, udhëzimeve dhe procedurave lidhur me aktivitetet e tyre siç përcaktohen
nga Ministria.
8.4. Komunat mund të hyjnë në kontrata me organizatat joqeveritare për ofrimin e shërbimeve të
veçanta sociale dhe familjare brenda territorit të tyre, në emër të komunës, me kusht që kontratat
e tilla të jenë në pajtim me planet vjetore të komunës për shërbime sociale dhe familjare në
territorin e saj.
8.5. Ministria e Punës dhe e Mirëqenies Sociale mund të japë fonde dhe të ofrojë çfarëdo ndihme
tjetër materiale, duke përfshirë lokalet, ose këshillat për organizatat joqeveritare që ofrojnë
shërbime të veçanta sociale dhe familjare në nivel të Kosovës.
8.6. Ministria lejohet të aderojë në kontrata me organizatat joqeveritare për ofrimin e shërbimeve
specifike sociale dhe familjare në nivel të Kosovës.
Shërbimet për Fëmijë dhe Familje
Neni 9
9.1. Në të gjitha çështjet lidhur me ofrimin e shërbimeve për fëmijë dhe familje, interesi më i mirë i
fëmijës duhet të jetë konsiderata e parë dhe më e rëndësishme.
9.2. Në bashkëpunim me familjet, komunitetin, organizatat joqeveritare dhe organet e tjera të
caktuara me ligj, komuna ofrojnë përkujdesje sociale, këshillim social dhe, në rrethana të
jashtëzakonshme, asistencë materiale për fëmijët dhe familjet e tyre të cilët janë në nevojë dhe
jetojnë në territorin e saj, duke u mbështetur në vlerësimin e nevojave të tyre për këto shërbime
dhe aftësinë e komunës që t’i plotësojë ato mënyrë të arsyeshme.
9.3. Qendra për punë sociale ofron përkujdesje sociale dhe/ose këshillim në rrethanat kur një
fëmijë është në nevojë për shërbime sociale dhe familjare sepse:
a. ai ose ajo është pa përkujdesje prindore;
b. prindi ose prindërit e tij, ose ndonjë përkujdesës tjetër, për shkak të mënyrës së jetesës,
paaftësisë ose sëmundjes fizike ose mendore, problemeve psiko-sociale, varësisë ose
arsyeve të tjera, kanë vështirësi në ofrimin e nivelit adekuat të përkujdesjes dhe
mbikëqyrjes për të;
c. ai ose ajo ka aftësi të kufizuar ose sëmundje mendore;
d. ai ose ajo ka aftësi të kufizuar ose sëmundje fizike;
e. ai ose ajo kanë vështirësi në sjellje;
f. ai ose ajo janë delikuent;
g. ai ose ajo janë duke vuajtur si pasojë e konfliktit familjar;
h. ai ose ajo kanë ndonjë formë tjetër të problemit psiko-social që i bën ata persona në
nevojë.
9.4. Qendra për punë sociale mban një regjistër të familjeve dhe të fëmijëve në nevojë të cilët
jetojnë në territorin e saj, nuk gëzojnë përkrahje nga familja ose komuniteti ose kanë vështirësi që
të përkujdesen për fëmijët e tyre, ose kur fёmija është në rrezik ngase lihet pasdore,
shfrytëzohet, abuzohet ose në çfarëdo forme tjetër dëmtohet. Qendra për punë sociale cakton
vizita të rregullta për ato familje në nevojë që gjenden në regjistrin për shërbime sociale dhe
familjare nga një person përgjegjës, në mënyrë që të krijohet siguria dhe mirëqenia e fëmijës dhe
t’i sigurohet familjes çfarëdo shërbimi që konsiderohet i arsyeshëm.
9.5. Në përmbushjen e detyrave të veta sipas Kodit për të miturit, qendra e punës sociale në rolin
e organit të kujdestarisë siguron që shërbimet e ofruara në bazë të mandatit që ka janë në
përputhje me obligimet që përmban Konventa Ndërkombëtare për Mbrojtjen e të Drejtave të
Fëmijëve.
9.6. Në rastin kur gjykata njofton QPS-në për procedurat ndaj fëmijës dhe ai fëmijë apo familja e
tij i janë të njohura, QPS-ja ka për detyrë t’i ofrojë gjykatës çfarëdo informate apo këshille me
rëndësi për menaxhimin e duhur të rastit.
Mbrojtja e Fëmijëve
Neni 10
10.1. Interesat më të mira të fëmijës zakonisht përmbushen kur nevojat e zhvillimit të tyre fizik
dhe psikologjik plotësohen brenda kontekstit të familjes natyrore të tij. Prandaj Ministria e Punës
dhe e Mirëqenies Sociale dhe ata që veprojnë në emër të saj duhet të bëjnë çdo përpjekje të
promovojnë mirëqenien e fëmijës në suaza të familjeve të tyre biologjike përmes ofrimit të
përkujdesjes dhe këshillimit social dhe, në raste të jashtëzakonshme, asistencës materiale.
10.2. Vetëm në rrethanat kur ka arsye për të dyshuar se një fëmijë është duke pësuar dëm serioz
në shëndetin e tij fizik ose mendor, ose është në rrezik për diçka të tillë brenda familjes së tij,
mund të merret në konsideratë heqja e tij nga përkujdesja e prindit ose prindërve ose
përkujdesësit tjetër të tij.
10.3. Përveç në rast të masave afatshkurtra emergjente, fëmija nuk hiqet nga përkujdesja e prindit
ose prindërve ose përkujdesësve të tij pa pëlqimin e tyre apo pa urdhër të gjykatës.
10.4. Nëse një nëpunës i shërbimeve sociale, i miratuar nga Departamenti i Mirëqenies Sociale
për këtë destinim, ka arsye të besojë se ekziston rrezik serioz imediat për shëndetin, sigurinë dhe
mirëqenien e një fëmije, ai profesionist mundet, me kompetencat që ka, të hyjë në çdo ndërtesë
dhe të vendosë fëmijën në një vend të sigurt ku do t’i ofrohet përkujdesja për një periudhë të
caktuar jo më të gjatë se shtatëdhjetë e dy orë.
10.5. Para se të skadojë ky afat, në qoftë se QPS-ja nuk e ka pëlqimin e prindit/ërve, rasti duhet të
paraqitet para një gjyqtari i cili mundet, nëse konsideron se ka arsye të mjaftueshme, të lëshojë një
urdhër për vlerësim për një periudhe deri në njëzetenjë ditë, që të mundësohet zhvillimi i hetimeve
dhe vlerësimeve të mëtutjeshme, dhe para përfundimit të këtij afati çështja duhet të shtrohet para
gjykatës për shqyrtim të mëtejshëm.
10.6. Çdo pjesëtar i profesionit të mësuesisë, infermierisë, mjekësisë, stomatologjisë, psikologjisë
ose i policisë apo profesionist tjetër që ka për detyrë përkujdesjen për fëmijët, i cili dyshon ose ka
dëshmi se një fëmijë vuan nga abuzimi fizik, seksual ose psikologjik nga ana e prindit ose
përkujdesësit të tij është i obliguar me këtë ligj që t’ia raportojë çështjen drejtorit të qendrës
përkatëse të punës sociale. Pamundësia e grupeve të cekura më lart për të vepruar asisoji mund
të sanksionohet sipas ligjit në fuqi.
10.7. Kur një qendër për punë sociale bëhet me dije se ka arsye për të dyshuar se një fëmijë që
jeton ose gjendet në territorin e saj, është i braktisur ose bonjak ose duke vuajtur ose i kërcënuar
nga çfarëdo forme e dhunës fizike apo mendore, lëndimi ose abuzimi, lënia pasdore ose trajtimi
neglizhent, keqtrajtimi ose shfrytëzimi, duke përfshirë abuzimin seksual, përderisa është nën
përkujdesjen e prindit(ërve) ose çfarëdo personi tjetër që kujdeset për fëmijën, qendra për punë
sociale duhet të marrë çdo hap të nevojshëm për ruajtjen e sigurisë së fëmijës, të raportojë pa
vonesë çështjen tek Departamenti i Mirëqenies Sociale dhe të zhvillojë vlerësim gjithëpërfshirës
profesional të nevojave të fëmijës për mbrojtje.
10.8. Në rrethanat kur ka arsye për të dyshuar se fëmija është jashtë kontrollit të prindërve të tij
ose personave që kanë përgjegjësinë për t’u kujdesur për të, në përmasat sa sjellja e tyre dhe
mënyra e tyre e jetesës paraqet rrezik serioz për mirëqenien, shëndetin dhe sigurinë e tyre dhe të
të tjerëve, atëherë drejtori i qendrës për punë sociale duhet të bëjë një vlerësim gjithёpërfshirës
profesional për nevojat e fëmijës për shërbime sociale dhe familjare.
10.9. Është detyrë e çdo profesionisti që ka pasur kontakt me fëmijën, i cili i nënshtrohet
vlerësimit gjithëpërfshirës profesional nga ana e një QPS-je që të bashkëpunojë dhe të asistojë
gjatë vlerësimit kur është e mundur.
10.10. Kur dyshohet në abuzimin e ndonjë fëmije, organet për zbatimin e ligjit kanë për detyrë
që t’i ndihmojnë qendrës për punë sociale në vlerësimin e saj gjithëpërfshirës profesional të
nevojave të fëmijës për shërbime sociale dhe familjare dhe të zhvillojë hetimet e veta kriminale
nëse rrethanat e arsyetojnë këtë.
10.11. Pas përfundimit të vlerësimit gjithëpërfshirës profesional të nevojave të fëmijës për
shërbime sociale dhe familjare, qendra për punë sociale i dërgojë pa vonesë raportin
Departamentit për Mirëqenie Sociale. Nëse Departamenti konsideron se ka arsye për të kërkuar
masa mbrojtëse, ka për detyrë të udhëzojë drejtorin e qendrës përkatëse për punë sociale që ta
dërgojë çështjen para gjykatës dhe në emër të tij të parashtrojë kërkesë që gjykata të urdhërojë
caktimin e kujdestarit.
10.12. Drejtori i qendrës për punë sociale mund të parashtrojë kërkesën për një urdhër për
vlerësim deri në njëzet e një ditë, ose për një urdhër për kujdestari.
10.13. Me rastin e parashtrimit të kërkesës për urdhër vlerësimi drejtori i QPS-së duhet të
paraqesë dëshmi para gjykatës se vlerësimi i përligjur i nevojave të fëmijës nuk ka qenë e
mundur të bëhet pa një autorizim të tillë.
10.14. Me rastin e parashtrimit të kërkesës për urdhër kujdestarie, drejtori i QPS-së duhet t’i
vërtetojë gjykatës vlerësimin e saj se fëmija ka nevojë për mbrojtje nga gjykata dhe se të gjitha
alternativat e arsyeshme janë marrë në konsideratë para se të shtrohet çështja në gjyq.
10.15. Me rastin e shqyrtimit të kërkesës për urdhër kujdestarie gjykata do t’u kushtojë rëndësi të
veçantë:
a. dëshirave dhe ndjenjave të verifikuara të fëmijës në fjalë,
b. nevojave fizike, emocionale dhe arsimore të tij,
c. efektit të pritshëm në të për shkak të ndryshimit të cilësdo rrethanë të tij,
d. moshës, gjinisë, prejardhjes së tij dhe çfarëdo karakteristike që ai/ajo mund ta ketë e që
gjykata e konsideron relevante,
e. çfarëdo dëmtimi që ka pësuar ose është në rrezik ta pësojë fëmija,
f. sa është i aftë secili nga prindërit e fëmijës, dhe çdo person tjetër lidhur me të cilin gjykata e
konsideron këtë çështje relevante për plotësimin e nevojave të tij,
g. përmasat e kompetencave në dispozicion të gjykatës për t’u marrë në mënyrë adekuate
me rastin.
10.16. Nëse gjykata konsideron se fëmija ka nevojë për përkujdesje dhe mbrojtje, është e
autorizuar të nxjerrë një urdhër kujdestarie në lidhje me fëmijën. Gjykata duhet të cekë kushtet e
urdhrit që vlejnë për secilin rast individual.
10.17. Opsionet që i ka gjykata në dispozicion në suaza të urdhrit të kujdestarisë janë:
a. mbikëqyrja e fëmijës dhe kushteve të tij të jetesës nga nëpunësi i shërbimeve sociale i
pranuar nga Departamenti i Mirëqenies Sociale për këtë qëllim, përderisa është nën
përkujdesje të prindit(ërve) ose përkujdesësit të tij,
b. të drejtat e kujdestarisë të ndara në mes prindit(ërve) ose përkujdesësit(ve) dhe
Departamentit të Mirëqenies Sociale,
c. të drejtat e kujdestarisë të bartura tek Departamenti i Mirëqenies Sociale, gjersa fëmija
vazhdon të qëndrojë në shtëpi,
d. të drejtat e kujdestarisë të bartura te Departamenti i Mirëqenies Sociale me kërkesë që
përkujdesja për fëmijën të bëhet larg prindit(ve) ose përkujdesësit(ve) të tij,
e. nëse fëmija nuk jeton me prindërit e tij, duhet të bëhen përgatitjet dhe marrëveshjet që
fëmija të ketë qasje tek prindi(rit) ose përkujdesësi(t) e tij,
f. kohëzgjatjen sa do të jetë fuqi urdhri para se të merret në rishqyrtim.
10.18. Është detyrë e drejtorit të qendrës për punë sociale të sigurojë përmbushjen e kërkesave
dhe kushteve të urdhrit të kujdestarisë.
10.19. Prindërit dhe përkujdesësit, fëmija i të cilëve është subjekt i urdhrit të kujdestarisë
ndihmohen nga qendra për punë sociale, ku është e mundshme, që t’i ndryshojnë rrethanat e tyre
në mënyrë që t’u mundësohet rimarrja e të drejtave dhe përgjegjësive prindore.
10.20. Rastet e fëmijëve për të cilët është në fuqi një urdhër kujdestarie rishqyrtohen nga qendra
për punë sociale në emër të Departamentit për Mirëqenie Sociale së paku një herë në gjashtë
muaj dhe, nëse rrethanat në familjen e fëmijës kanë ndryshuar deri në atë masë sa që urdhri nuk
është më i nevojshëm ose i përshtatshëm, duhet të parashtrohet kërkesë para gjykatës për
tërheqjen e tij.
Format alternative të përkujdesjes për Fëmijët
Neni 11
11.1. Qendra për punë sociale, në emër të Departamentit për Mirëqenie Sociale ka për detyrë të
përkujdeset dhe është e obliguar të veprojë çdoherë si prind i mirë ndaj një fëmije:
a. bonjak pa të dy prindërit,
b. që është dhënë për adoptim nga prindi ose prindërit e tij,
c. që është braktisur,
d. të cilit nuk i dihen prindërit,
e. që i është dhënë qendrës për punë sociale në përkujdesje të përkohshme nga prindi ose
prindërit e tij,
f. që i është dhënë për përkujdesje Departamentit nga ana e gjykatës.
11.2. Nëse një fëmijë është jetim, pa të dy prindërit, dhe i jepet përkujdesje adekuate nga një
individ ose familje, e cila nuk ka lidhje farefisnie me të, atëherë Departamenti, përmes qendrës për
punë sociale në territorin ku fëmija jeton, merr masat që kjo situatë të rregullohet nëpërmjet
institucionit të kujdestarisë. Në këto rrethana, Departamenti mund të paguajë ndihma financiare që
janë adekuate për përkujdesjen dhe mbajtjen e fëmijës.
11.3. Në rast se prindërit e fëmijës së braktisur janë të panjohur, ose fëmija i është dhënë
Departamentit për adoptim, Departamentit merr masat për sigurimin e përkujdesjes adekuate
afatgjatë të fëmijës.
11.4. Në raste të veçanta, kur vlerësimi profesional i nevojave të fëmijës sugjeron se ai/ajo do të
përfitonte nëse këshillimi dhe përkujdesja sociale i ofrohet jashtë shtëpisë së tij, dhe prindi ose
prindërit ose përkujdesësi parashtrojnë kërkesën për këtë, kurse fëmija është konsultuar dhe
dëshirat e tij janë marrë në konsideratë, atëherë fëmija mund të vendoset nga qendra për punë
sociale në një vend tjetër prej shtëpisë së tij. Në rrethana të tilla prindi ose prindërit mbajnë të
drejtat dhe përgjegjësitë e tyre prindore dhe mund të kthejnë fëmijën në shtëpi menjëherë pasi të
kërkojnë nga qendra për punë sociale. Kur subjekt i një kërkese të tillë është një i mitur dhe ata
nuk japin pëlqimin për këtë, prindërve mund t’u hiqet e drejta e përkujdesjes prindore me anë të
një urdhri kujdestarie nga ana e gjykatës.
11.5. Në asnjë rrethanë fëmija që merret në përkujdesje nga qendra për punë sociale sipas pikës
së mësipërme 10.4, nuk vendoset në një institucion ndëshkimor.
11.6. Sa i përket fëmijës që i është besuar Departamentit për përkujdesje nga gjykata, gjykatësi
specifikon në urdhrin e kujdestarisë kushtet sipas të cilave Departamenti ushtron këtë përgjegjësi.
11.7. Në mënyrë që të ushtrojë përgjegjësitë e tij për fëmijët që merren në përkujdesje të tij
Departamenti siguron, sipas nevojave të secilit fëmijë individual, përkujdesje rezidenciale, strehim
familjar ose vendosje në adoptim.
11.8. Me qëllim që ta ndihmojë Departamentin në organizimin dhe mbikëqyrjen e përkujdesjes së
fëmijëve për të cilët ka përgjegjësi të drejtpërdrejtë, Ministria emëron një panel për vendosje të
fëmijëve.
11.9. Ky panel ka funksionet vijuese:
a. zgjedhjen e prindërve strehues familjarë,
b. zgjedhjen e prindërve adoptues,
c. vendosjen e fëmijëve me prindërit strehues familjarë,
d. zgjedhjen e prindërve adoptues për fëmijët.
11.10. Paneli për vendosjen e fëmijëve drejtohet nga drejtori i Departamentit për Mirëqenie
Sociale ose nga një person tjetër i caktuar nga ai dhe ka shtatë anëtarë të emëruar nga
Departamenti i Mirëqenies Sociale në bazë të ekspertizës dhe përvojës së tyre relevante
profesionale.
11.11. Departamenti i Mirëqenies Sociale mban një regjistër unik të prindërve strehues familjar në
Kosovë.
11.12. Prindërit potencialë të strehimit familjar vlerësohen nga një nëpunës i shërbimeve sociale i
miratuar nga Departamenti i Mirëqenies Sociale për këtë destinim dhe raportet e tyre merren në
shqyrtim nga paneli për vendosjen e fëmijëve, i cili vendosë për përfshirjen e tyre në regjistër.
11.13. Vendimet në lidhje me vendosjen e fëmijëve individualë me prindërit strehues familjarë
merren nga paneli i lartpërmendur pas shqyrtimit të nevojave dhe rrethanave të fëmijës dhe
përshtatshmërisë së prindërve strehues familjarë që t’i plotësojnë ato.
11.14. Fëmija vendoset vetëm në një familje, e cila me familjen e tij ka të përbashkët prejardhjen
etnike, gjuhësore, kulturore dhe religjioze.
11.15. Qendra për punë sociale në territorin e së cilës fëmija është vendosur në strehim familjar,
cakton një nëpunës të shërbimeve sociale që ta vizitojë atë së paku një herë në muaj, në mënyrë që
të sigurohet se atij i ofrohet përkujdesje adekuate dhe t’u japë prindërve strehues familjarë çfarëdo
këshille ose udhëzimi të dobishëm për përkujdesjen e fëmijës.
11.16. Të gjitha vendimet ose pëlqimet e rëndësishme lidhur me shëndetin dhe mirëqenien e
fëmijës në strehim familjar bëhen nga qendra për punë sociale në territorin e së cilës është
vendosur fëmija, pas konsultimit me prindin ose prindërit natyrorë të fëmijës, nëse kjo është e
mundur.
11.17. Në rast të vendosjes së pasuksesshme ose të papërshtatshme, paneli mund të urdhërojë
heqjen e fëmijës nga përkujdesja e prindërve që e kanë marrë në strehim familjar.
11.18. Kur prindërit strehues familjarë konsiderohen në përgjithësi të papërshtatshëm për këtë
detyrë, ata mund të hiqen nga regjistri nga ana e panelit.
11.19. Nëse, gjatë strehimit familjar, një fëmijë lëndohet rëndë ose vdes, është detyrë e Ministrisë
që të inicioi zhvillimin e hetimeve mbi rrethanat dhe të ndërmarrë çdo masë të nevojshme
pasuese.
11.20. Departamenti i Mirëqenies Sociale obligohet të sigurojë që fëmijët nën përkujdesje të tij të
jenë në mënyrë adekuate të përkujdesur materialisht. Për këtë do t’u japë prindërve strehues
familjarë ndihma adekuate financiare për mbajtjen e fëmijës i cili është vendosur tek ata dhe, kur
është e nevojshme, të mbulojë çdo shpenzim shtesë, duke përfshirë edhe shpenzimet mjekësore.
11.21. Departamenti i Mirëqenies Sociale, përmes panelit për vendosje të fëmijëve, është organi i
vetëm në Kosovë përgjegjës për hartimin e listave të prindërve potencialë adoptues dhe
vendosjen e fëmijëve në familjet e propozuara nga QPS-të.
11.22. Çdo person apo persona që planifikojnë adoptim jashtë dispozitave të këtij Ligji apo
tentojnë që këtë t’a bëjnë mund të sanksionohen sipas ligjit në fuqi.
11.23. Çdo profesionist që ushtron presion të papërballueshëm ndaj një prindi ose prindërve për ta
dhënë fëmijën e tyre për adoptim, konsiderohet fajtor për shkelje flagrante profesionale mund të
sanksionohen sipas ligjeve në fuqi.
11.24. Paneli për vendosjen e fëmijëve, mban një regjistër të personave, të cilët i miraton si
prindër adoptues pas shqyrtimit të vlerësimeve dhe kërkimeve të bëra në emër të tij nga një
nëpunës i caktuar i shërbimeve sociale.
11.25. Në mënyrë që të mbrojë të drejtat e fëmijëve të cilët mund të jenë subjekt i kërkesave për
adoptim nga njerëzit që jetojnë jashtë Kosovës, paneli për vendosjen e fëmijëve ka detyrat
vijuese:
a. të sigurojë se ka përputhshmëri me kërkesat e Konventës së Hagës mbi të Drejtën
Private, Konventën për Mbrojtjen e Fëmijëve dhe Bashkëpunimin në Lidhje me Adoptimin
Ndërshtetëror,
b. të vendosë dhe të zhvillojë marrëdhënie bashkëpunimi me organet përkatëse për adoptim
në vendet pranuese potenciale,
c. të vendosë kriteret që duhen zbatuar për adoptim ndërshtetëror,
d. të mundësojë procedurat e nevojshme ligjore për kryerjen e adoptimit ndërshtetëror siç
përcaktohet nga Konventa e Hagës.
Shërbimet për të rriturit
Neni 12
12.1. Në bashkëpunim me familjet, komunitetet, organizatat joqeveritare dhe organet tjera të
parashikuara me ligj, komuna ofron përkujdesje sociale, këshillim dhe, në raste të veçanta,
ndihmë materiale për njerëzit që kanë nevojë për shërbime sociale e që jetojnë në territorin e saj,
duke u mbështetur në vlerësimin e nevojave të tyre për shërbime të tilla dhe në mundësinë e
komunës që t’i kryejë ato në mënyrë të arsyeshme.
12.2. Ministria ka përgjegjësinë e gjithmbarshme për themelimin dhe mbikëqyrjen e institucioneve
rezidenciale, strehimoreve të mbrojtura dhe strehimoreve emergjente për njerëzit në nevojë në
Kosovë.
12.3. Asnjë komunë ose organizatë joqeveritare nuk mund të themelojë një objekt rezidencial për
njerëzit në nevojë pa lejen e Ministrisë.
12.4. Komunat mund të sigurojnë ndihma financiare ose ndihmë tjetër për njerëzit në nevojë, ose
për ata që kujdesen për nevojtarët që dëshirojnë të bashkohen për të formuar grupe për ndihmë
reciproke, vetë ndihmë dhe vetë përkrahje.
12.5. Qendrat për punë sociale, me kërkesën e nevojtarëve, mban një regjistër të njerëzve në
nevojë që jetojnë në territorin e tyre, të cilëve iu mungon përkrahja nga familja ose komuniteti dhe
kanë vështirësi për të mbajtur veten e tyre, ose janë në rrezik ngase lihen pasdore, shfrytëzohen
apo abuzohen nga të tjerët ose janë të kërcënuar nga çfarëdo forme tjetër e dëmtimit. Qendra për
punë sociale për njerëzit në nevojë që janë në regjistër cakton vizita të rregullta nga një person
përgjegjës, në mënyrë që të monitorohet siguria dhe mirëqenia e tyre.
Mbrojtja e tё rriturve në rrezik
Neni 13
13.1. Në rastet kur një QPS vihet në dijeni se ka dëshmi se një i rritur nuk është në gjendje të
përkujdeset për veten për arsye të aftësive të kufizuara mendore ose është i lënë pasdore, i
shfrytëzuar ose abuzuar nga të tjerët për shkak të moshës, dobësisë ose aftësisë së kufizuar
fizike ose mendore, frikës se ata do ta dëmtojnë, ose për shkak të faktorëve të tjerë është i
rrezikuar deri në atë masë sa që i mungon zotësia që të veprojë në emër të vet, drejtori i qendrës
për punë sociale në territorin ku ai/ajo jeton ose gjendet, duhet të ndërmarrë pa vonesë të gjitha
hapat e nevojshëm për sigurinë e tij.
13.2. Nëse ka baza të arsyeshme për të dyshuar se personit të rrezikuar i mungon zotësia për të
vepruar në emër të vet dhe se është e nevojshme për ta mbrojtur të rriturin nga rreziku serioz,
drejtori i qendrës përkatëse për punë sociale duhet të paraqesë pranë gjykatës kërkesën për një
urdhër kujdestarie.
13.3. Para dhënies së urdhrit të kujdestarisë, gjykatësi duhet të bindet se ka arsye të
mjaftueshme për të arsyetuar një masë të tillë, sepse për shkak të paaftësisë mendore ose fizike
nga subjekti i kërkesës nuk mund të pritet në mënyrë të arsyeshme që të veprojë në emër të vet.
13.4. Një urdhër i tillë specifikon hapat që drejtori i qendrës për punë sociale është kompetent t’i
ndërmarrë në mënyrë që të mbrojë shëndetin, sigurinë dhe mirëqenien e personit për të cilin
jepet urdhri. Kompetencat që i ka gjykata në dispozicion janë:
a. Mbikëqyrja e rrethanave të jetesës të të rriturit të rrezikuar nga ana e një profesionisti të
caktuar nga Departamenti i Mirëqenies Sociale për këtë qëllim, gjersa ai/ajo qëndron në
shtëpinë e tij;
b. Urdhëresa për Departamentin e Mirëqenies Sociale për të vendosur të rriturin, i cili
mendërisht nuk është i aftë për t’u kujdesur për veten në një objekt të përshtatshëm
rezidencial;
c. Urdhëresa për palët e treta që të ndërprejnë kontaktet me të rriturin e rrezikuar i cili është
subjekt i urdhrit të kujdestarisë;
d. Specifikimi i kohëzgjatjes sa do të jetë urdhëri në fuqi para se të skadojë ose të
rishikohet.
13.5. Personi i cili është subjekt i një urdhri kujdestarie nuk mund të mbahet asesi në një
institucion ndëshkimor.
13.6. Nëse është e nevojshme, gjykatat mund të urdhërojnë Shërbimin Policor të Kosovës që ta
ndihmojë qendrën për punë sociale në zbatimin e urdhrit të kujdestarisë.
13.7. Drejtori i qendrës për punë sociale, në emër të Departamentit për Mirëqenie Sociale,
siguron që të përmbushen kushtet e urdhrit të kujdestarisë.
13.8. Drejtori i qendrës për punë sociale paraqet kërkesën për tërheqjen e urdhrit të kujdestarisë
sapo të pushojë së ekzistuari nevoja për të. Departamenti i Mirëqenies Sociale duhet ta
rishqyrtojë së paku një herë në vit dhe gjykata çdo tri vjet, nëse ndërkohë nuk është bërë kërkesë
për tërheqjen e tij.
13.9. Kur ka shqetësim të arsyeshëm për rrezikun imediat të dëmtimit serioz të shëndetit, sigurisë
dhe mirëqenies së një të rrituri të rrezikuar dhe ekzistojnë dëshmi se atij i mungon aftësia fizike
ose mendore që të veprojë në emër të tij, nëpunës i shërbimeve sociale i qendrës për punë
sociale, i miratuar për këtë qëllim që të veprojë në emër të Departamentit të Mirëqenies Sociale,
mundet në bazë të gjykimit të tij që t’i parashtrojë gjykatës një kërkesë për një urdhër për mbrojtje
emergjente.
13.10. Para se të japë urdhrin për mbrojtje emergjente, gjykatësi duhet të bindet se ka dëshmi të
mjaftueshme prima facia për të arsyetuar një masë të tillë dhe ka baza të arsyeshme që të
besohet se, për shkak të paaftësisë fizike dhe mendore, frikës, kërcënimit ose ndonjë arsye tjetër
të rëndësishme, nuk mund të pritet që subjekti i kërkesës që të veprojë në emër të vet në mënyrë
të arsyeshme.
13.11. Efekti i urdhrit për mbrojtje emergjente është që të lejojë nëpunësin e shërbimeve sociale
të qendrës për punë sociale i cili ka parashtruar kërkesën, në emër të Departamentit të
Mirëqenies Sociale, të hyjë në çdo godinë dhe ta sjellë subjektin e urdhrit në një vend të sigurt ku
mund të mbrohet nga rreziku dhe ku mund të vlerësohen nevojat mjekësore, sociale dhe
psikologjike të tij. Gjykatësi i cili jep urdhrin emergjent mund të urdhërojë policinë ose personelin
mjekësor ose që te dyja bashkë që ta shoqërojnë nëpunësin e shërbimeve sociale të qendrës për
punë sociale që të ndihmojnë në zbatimin e urdhrit për mbrojtje emergjente. Kushdo që pengon
nëpunësin e shërbimeve sociale në ekzekutimin e urdhrit për mbrojtje emergjente bën
kundërvajtje sipas Kodit penal të Kosovës.
13.12. Kohëzgjatja e urdhrit për mbrojtje emergjente është shtatë ditë. Pas skadimit të afatit,
çështja duhet të paraqitet para gjykatës për shqyrtim të mëtutjeshëm.
13.13. Një i rritur i rrezikuar, i cili është subjekt i urdhrit për mbrojtje emergjente dhe i cili ka aftësi
mendore për të shprehur gjykimin e tij, është i lirë të refuzojë që të shkojë në vend të sigurt ose të
largohet në çdo kohë nga vendi i sigurt në të cilin është sjellë dhe me këtë urdhri automatikisht
skadon.
Këshilla Ekspertësh për Gjykatat
Neni 14
14.1. Në rastet kur një gjykatë merret me fëmijë gjatë seancave penale ose civile, duke përfshirë,
por pa u kufizuar me seancat e drejtësisë për të mitur, dhe rastet e besimit të fëmijëve, ose në
rastet kur është involvuar mirëqenia e një të rrituri të rrezikuar, gjykata mund të kërkojë nga
qendra për punë sociale zhvillimin e hetimeve dhe ofrimin e vlerësimit profesional të rrethanave
sociale të personit në fjalë dhe të bëjë rekomandime për mirëqenien e tij të ardhshme.
14.2. Me marrjen e kërkesës së tillë nga gjykata, drejtori i qendrës përkatëse për punë sociale
urdhëron fillimin e një hetimi të tillë nga ana e një nëpunësi të shërbimeve sociale të miratuar për
këtë destinim dhe i siguron gjykatës raportin e kërkuar. Raportet e tilla duhet t’i dorëzohen
gjykatës jo më vonë se 21 ditë pas bërjes së kërkesës, përveç nëse në kërkesë nuk është
përcaktuar ndryshe.
14.3. Gjykata nuk merr vendim përfundimtar në një rast ku nevojitet raporti i tillë derisa nuk i ka
vlerësuar se duhet përmbajtjen dhe rekomandimet e tij.
Dispozitat të tjera
Neni 15
15.1. I gjithë komunikimi verbal, i shkruar ose elektronik lidhur me ofrimin e shërbimeve sociale
dhe familjare në mes të një individi ose një familje që shfrytëzon shërbime të tilla dhe
profesionistit të shërbimeve sociale dhe familjare trajtohet me mirëbesim. Informacioni i tillë
ndahet me të tjerët vetëm aq sa është e nevojshme për të ofruar shërbimin, ose për të mbrojtur
sigurinë e një të rrituri ose fëmije të rrezikuar nga dëmtimi ose nëse ka interes më të lartë publik
ose me urdhëresë gjyqësore.
15.2. Çdo profesionist i shërbimeve sociale dhe familjare i cili nga pakujdesia, me paramendim
ose nga keqdashja shpërndan informacionin lidhur me ndonjë rast tek palët e treta të
paautorizuara, do të jetë fajtor për shkelje flagrante profesionale dhe mund t’i nënshtrohet
ndjekjes penale sipas nenit 189 të Kodit Penal të Kosovës.
15.3. Çdo person ose përfaqësues i çdo personi, i cili beson se është diskriminuar në mënyrë të
padrejtë dhe të paligjshme ose për arsye tjera i janë mohuar shërbimet adekuate sociale dhe
familjare, ka të drejtën që të ankohet.
15.4. Në rastet kur një individ ose një familje janë të pakënaqur me vendimin e nëpunësit të
shërbimeve sociale në lidhje ofrimin e shërbimeve sociale dhe familjare, ose refuzimin e ofrimit të
shërbimeve të tilla ose me cilësinë e shërbimit të ofruar, mund të kërkojnë që drejtori i QPS-së
përkatëse të rishqyrtojë rastin e tyre.
15.5. Drejtori i QPS-së rishqyrton rastin brenda shtatë ditëve prej pranimit të kërkesës së tillë dhe
ankuesit do t’ia japë përfundimet e tij me shkrim.
15.6. Nëse ankuesi është i pakënaqur me përgjigjen e drejtorit, mund të ankohet zyrtarisht tek
Departamenti.
15.7. Departamenti i Mirëqenies Sociale krijon një komision për shqyrtimin dhe vendosjen e
ankesave në lidhje me shërbimet sociale dhe familjare.
15.8. Komisioni për ankesa kryesohet nga drejtori i Departamentit të Mirëqenies Sociale, ose i
emëruari i tij, dhe ka katër anëtarë të tjerë, një drejtor të një QPS-je e cila nuk është e lidhur me
ankesën, një përfaqësues i komunës përkatëse dhe dy persona të pavarur të emëruar nga
Departamenti.
15.9. Brenda tridhjetë ditësh nga dita e marrjes së ankesës, Komisioni shqyrton ankesën dhe
dokumentacionin relevant dhe sipas nevojës interviston dëshmitarët. Vendimet e veta ua përcjellë
me shkrim palëve të ankesës.
15.10. Nëse ankuesi është i pakënaqur me vendimin e Komisionit për ankesa, ai mund të
ankohet tek Gjykata Supreme.
15.11. Ministria e Punës dhe e Mirëqenies Sociale nxjerrë udhëzime admnisitrative, procedura,
udhëzime dhe akte të tjera nënligjore lidhur me ofrimin e shërbimeve sociale dhe familjare të cilat
janë subjekt i këtij ligji.
Dispozitat përfundimtare
Neni 16
Ky Ligj hyn në fuqi pas miratimit në Kuvendin e Kosovës dhe ditën e shpalljes nga Përfaqësuesi
Special i Sekretarit të Përgjithshëm të Kombeve të Bashkuara.
14.10. 2005
UNMIK/REG/ 2005/46